Một loạt các sự cố ngoại giao gần đây đã làm lung lay mối quan hệ ngoại giao giữa Thụy Điển và Trung Quốc. Theo bình luận của báo Axios, điều này là hậu quả của “hành vi bắt nạt” mà Bắc Kinh áp dụng đối với quốc gia Bắc Âu này.
Trong bài báo ngày 29/4, Axios viết: “Hành vi bắt nạt của Bắc Kinh là một ví dụ cho thấy cách Trung Quốc đối xử với các quốc gia kém quyền lực hơn khi những nước này từ chối tuân theo yêu cầu của họ”.
Tờ báo cho biết: “Tình trạng mất lòng tin đã khiến Thụy Điển đóng cửa các hoạt động trao đổi văn hóa và các thỏa thuận lâu dài khác” với Trung Quốc.
Gothenburg, thành phố lớn thứ hai ở Thụy Điển, đã hủy bỏ mối quan hệ “thành phố hữu nghị” với Thượng Hải, một thỏa thuận được ký kết 34 năm trước. Một số thành phố khác, bao gồm Västerås, Luleå và Linköping, cũng đã chấm dứt mối quan hệ với các thành phố Trung Quốc.
Thụy Điển cũng đã đóng cửa tất cả các Viện Khổng Tử, một chương trình do chính phủ Trung Quốc tài trợ với vẻ bề ngoài là dạy tiếng Hoa và giao lưu văn hóa, nhưng bị nghi ngờ là công cụ gián điệp của Bắc Kinh và kiểm duyệt các chủ đề mà Đảng Cộng sản Trung Quốc coi là nhạy cảm.
Mối quan hệ giữa hai nước đã bắt đầu sứt mẻ vào năm 2015, khi chính quyền Trung Quốc bắt cóc ông Quế Dân Hải (Gui Minhai), một công dân Thụy Điển nổi tiếng với việc xuất bản những cuốn sách về các chủ đề chính trị nhạy cảm của Trung Quốc. Sau khi bị bắt ở Thái Lan, ông Quế Dân Hải xuất hiện trên truyền hình Trung Quốc đại lục, “thú nhận” mình đã gây ra một vụ tai nạn chết người và từ chối sự giúp đỡ của chính phủ Thụy Điển. Sau đó, ông được thả ra, và bị bắt trở lại vào đầu năm 2018, trước sự chứng kiến của hai nhà ngoại giao Thụy Điển, khi ông đang đi tàu từ Thượng Hải đến Bắc Kinh để chữa bệnh.
Đại sứ Trung Quốc tại Thụy Điển Quế Tòng Hữu (Gui Congyou) là một minh chứng rõ ràng về “thái độ bắt nạt” của Bắc Kinh đối với Stockholm. Hồi đầu năm nay, ông Quế mỉa mai giới truyền thông Thụy Điển đưa tin về Trung Quốc tựa như một võ sĩ hạng nhẹ khiêu khích một đối thủ nặng ký – Bắc Kinh.
Ông đại sứ nói với hãng tin SVT: “(Truyền thông Thụy Điển) tựa như một võ sĩ hạng nhẹ 48 kg gây hấn với một võ sĩ hạng nặng 86 kg, người hết lòng và thiện chí khuyên anh ta (võ sĩ hạng nhẹ) hãy tự lo cho bản thân”. Bộ Ngoại giao Thụy Điển lập tức triệu tập Đại sứ Trung Quốc để bày tỏ sự bất bình về việc ông này cố gắng đe dọa giới truyền thông Thụy Điển.
Trước đó, ông Quế không ít lần đưa ra những phát ngôn mang tính chất hăm dọa ở Thụy Điển. Theo Axios, ông ta từng tuyên bố trên một đài phát thanh của Thụy Điển vào tháng 11/2019 rằng: “Chúng tôi thiết đãi bạn bè bằng rượu ngon, còn với kẻ thù thì chúng tôi có súng ống”.
Axios bình luận: “Đảng Cộng sản Trung Quốc tung hô sự trỗi dậy của Trung Quốc như thể một cường quốc hiền lành, tử tế, tôn trọng các nước. Nhưng cho đến nay, cách đối xử của họ đối với các quốc gia nhỏ hơn không có gì đáng thuyết phục”.
