Lý do được tổng thống Mỹ nêu trong buổi họp báo tối 14/04/2020 là do Tổ Chức Y Tế Thế Giới đã “xử lý kém”, “che giấu tốc độ lây nhiễm của virus corona” để cả thế giới bị đại dịch Covid-19 tàn phá. Việc đình chỉ đóng góp của Mỹ kéo dài trong thời gian điều tra, khoảng từ 60 đến 90 ngày.

Khi chỉ trích Tổ Chức Y Tế Thế Giới, tổng thống Mỹ cũng nhắm đến Trung Quốc, nơi xuất phát virus corona, mà trước đây ông đã gọi là “virus Trung Quốc”. Bắc Kinh thiếu trung thực, còn Tổ Chức Y Tế Thế Giới bị cáo buộc quá “nhu mì” trước sức ép của Trung Quốc, vì theo nguyên thủ Mỹ, “nếu Tổ Chức Y Tế Thế Giới làm đúng công việc của mình và cử chuyên gia y tế đến Trung Quốc để nghiên cứu khách quan tình hình trên thực địa, thì dịch bệnh đã được kìm hãm ngay từ ổ dịch và sẽ có rất ít người chết”.

Báo Washington Post cho rằng tổng thống Mỹ “có những lý do riêng để chỉ trích Tổ Chức Y Tế Thế Giới” , nhưng qua đó, ông cũng lại “vạch áo cho người xem lưng”, cho thấy những sai lầm của ông, khi chính các cơ quan tình báo, cũng như cố vấn Thương Mại của Nhà Trắng, ngay từ cuối tháng Giêng, đã báo động với tổng thống về mức độ nguy hiểm của dịch Covid-19 và hậu quả kinh tế, xã hội.

WHO : Vật tế thần khi dịch lan rộng ở Mỹ ?

Bị chỉ trích vì chậm trễ trong công tác phòng chống dịch tại Mỹ, cũng như vai trò có phần lu mờ trước thống đốc các bang, tổng thống Trump “từ chối thừa nhận sai lầm” và “đã tìm thấy một vật tế thần mới”, theo nhận định của trang Vanity Fair, được Courrier International trích dẫn ngày 15/04.

Hoa Kỳ vừa trải qua ngày tang thương nhất trong lịch sử, với hơn 2.200 người chết vì virus corona. Ba tuần phong tỏa đã khiến 15 triệu người dân Mỹ mất việc làm. Tình hình kinh tế và xã hội không mấy sáng sủa, trong khi chỉ còn vài tháng nữa là đến kỳ bầu cử tổng thống Mỹ.

Khi trừng phạt Tổ Chức Y Tế Thế Giới, ông Donald Trump tiếp nối truyền thống của đảng Cộng Hòa thường chỉ trích các định chế quốc tế. Trong diễn văn ngày 07/04, chủ nhân Nhà Trắng đã cáo buộc Tổ Chức Y Tế Thế Giới thiên vị Trung Quốc, bất bình về việc một số biện pháp được Hoa Kỳ đưa ra (đóng cửa biên giới với Trung Quốc) lại bị WHO phản đối. Một điểm khác khiến Washington phật lòng là WHO “tiếp tục hoan nghênh các nhà lãnh đạo Trung Quốc sẵn sàng chia sẻ thông tin cho họ”.

Quyết định ngừng đóng góp tài chính cho WHO là bước tiếp theo trong chiến lược “thay đổi triệt để” hoạt động của Tổ Chức Y Tế Thế Giới, theo phát biểu trước đó của ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo. Theo lãnh đạo ngoại giao Mỹ, “lần này, Tổ Chức Y Tế Thế Giới đã không làm hết sức và chúng ta cần phải làm gì đó gây sức ép để thay đổi triệt để vấn đề này”.

Đúng là “Tổ Chức Y Tế Thế Giới hoạt động không tốt”, theo nhận định trên Twitter của Richard Haass, chủ tịch Hội Đồng Đối Ngoại (Council on Foreign Relations – một tổ chức tư vấn Mỹ), nhưng theo ông, lỗi là do chính “các cường quốc, trong đó có Mỹ, đã để cho cơ quan đó trở nên như vậy”.

Có cùng quan điểm trên, ông Nicholas Burns, một nhà cựu ngoại giao, hiện tham gia vào đội ngũ tranh cử của ứng viên Dân Chủ Joe Biden, cho rằng “Tổ Chức Y Tế Thế Giới không phải là không có lỗi, nhưng chúng ta có thể truy xét vấn đề này, sau khi vượt qua dịch Covid-19”, vì ngừng viện trợ cho WHO vào thời điểm căng thẳng này chẳng khác gì cắt ngân sách của “lính cứu hỏa đang chữa cháy”.