Trong một cuộc điện đàm hồi tháng 7, Tổng thống Mỹ Donald Trump yêu cầu tổng thống Ukraine điều tra xem liệu có phải một đối thủ chính trị, cựu Phó Tổng thống Joe Biden, đã dừng cuộc điều tra về một công ty khí đốt đã thuê con trai ông Biden hay không, theo một bản tóm tắt về cuộc gọi, được chính quyền ông Trump công bố hôm thứ Tư 25/9.
Cuộc đấu chính trị càng kịch tính hơn, đe dọa đến nhiệm kỳ tổng thống của ông Trump, khi Chủ tịch Hạ viện, bà Nancy Pelosi nói hôm 24/9 rằng Hạ viện hiện trong tay đảng Dân chủ sẽ tiến hành điều tra luận tội chính thức và đã chỉ đạo sáu ủy ban tiến hành điều tra các hành động của tổng thống.
Đảng Dân chủ cáo buộc ông Trump, người của đảng Cộng hòa đang tìm cách tái đắc cử vào năm tới, đã đề nghị Ukraine giúp đỡ để bôi nhọ ông Biden, ứng cử viên đang dẫn đầu trong cuộc tranh cử sơ bộ bên đảng Dân chủ để được đề cử thành ứng viên tổng thống chính thức, trước cuộc bầu cử năm 2020.
“Có rất nhiều lời nói ra nói vào về con trai của ông Biden, như là ông Biden đã chặn đứng việc truy tố, và rất nhiều người muốn tìm hiểu về điều đó, vì vậy bất cứ điều gì ông có thể làm với Bộ trưởng Tư pháp đều sẽ rất tuyệt”, ông Trump nói trong cuộc gọi hôm 25/7 với Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelenskiy, theo bản tóm tắt được Bộ Tư pháp cung cấp.
“Ông Biden khoe khoang khắp nơi là ông ta đã dừng hoạt động truy tố, vì vậy, nếu ông có thể tìm hiểu thông tin... Chuyện này nghe thật là kinh khủng đối với tôi”, ông Trump nói, theo bản ghi chép.
Cuộc gọi diễn ra sau khi ông Trump ra lệnh cho chính phủ Hoa Kỳ phong tỏa gần 400 triệu đô la viện trợ của Mỹ cho Ukraine. Sau này, chính quyền Mỹ đã bỏ phong tỏa đối với khoản viện trợ này.
Cuộc điều tra của Hạ viện có thể dẫn đến việc áp dụng các điều khoản luận tội thuộc thẩm quyền Hạ viện, có thể kích hoạt một phiên xét xử tại Thượng viện về việc có nên loại bỏ ông Trump khỏi quyền lực hay không.
Ông Trump nói với ông Zelenskiy rằng Bộ trưởng Tư pháp William Barr, quan chức đứng đầu cơ quan cưỡng hành pháp luật của Hoa Kỳ, sẽ liên lạc với ông Zelenskiy về việc mở lại cuộc điều tra về công ty khí đốt Ukraine.
Nhưng ông Trump đã không yêu cầu ông Barr liên lạc với Ukraine, phát ngôn viên của Bộ Tư pháp Kerri Kupec nói, và ông Barr đã không liên lạc với Ukraine về việc có thể điều tra hoặc về bất kỳ chủ đề nào khác.
“Các hành động của tổng thống Trump cho thấy sự thật phũ phàng là tổng thống phản bội lời thề về chức vụ của ông ta, phản bội an ninh quốc gia của chúng ta và phản bội sự liêm chính của cuộc bầu cử của chúng ta”, bà Pelosi nói hôm 24/9.
Các quan chức Bộ Tư pháp đã kết luận hồi tuần trước rằng hành vi của ông Trump trong cuộc gọi này không cấu thành một vi phạm hình sự đối với luật về tài chính trong tranh cử vì những gì ông yêu cầu - một cuộc điều tra về một đối thủ chính trị - không cấu thành một vật có giá trị định lượng được, theo lời một quan chức cấp cao của Bộ Tư pháp, nói với điều kiện giấu tên.
