Chúng ta làm việc không công cho Facebook nhưng chẳng có quyền gì

Thứ Bảy, 07 Tháng Bảy 201812:00 CH(Xem: 5158)
Chúng ta làm việc không công cho Facebook nhưng chẳng có quyền gì

boc-lot-lao-dong-800x445

Có thể bạn không có văn phòng hoặc thẻ nhân viên và gần như chắc chắn không được trả tiền. Nhưng nếu là một trong số hơn 64 triệu người dùng Facebook tại Việt Nam (số liệu tháng 7/2017 của The Next Web) hay hơn 2 tỷ người dùng trên toàn thế giới mỗi tháng, công việc của bạn cũng có giá trị như một nhân viên lập trình. Thậm chí có thể nhiều hơn. Nhấp chuột, click vào nút Like và đưa lên các bài viết của mình, định hướng người dùng vào các luồng dữ liệu dựa trên các thuật toán được sử dụng để phân phát quảng cáo tới chính bản thân hoặc những người khác trên mạng xã hội này là miêu tả chi tiết về công việc đó. Nếu tất cả “nhân viên” như bạn đồng loạt rời khỏi Facebook, nền tảng khổng lồ này sẽ sụp đổ.

Theo Mashable, vụ bê bối của Cambridge Analytica đã khiến cho một số người sử dụng cảm thấy khó chịu khi thấy Facebook thu thập thông tin cá nhân của mình. Tuy nhiên, đừng quên rằng ngoài dữ liệu, mạng xã hội này còn lấy những thứ khác từ bạn. Một trong số đó là sức lao động.

Người dùng thông thường làm hai việc cho Facebook: Tạo ra dữ liệu và sản xuất nội dung. Facebook thực chất là một công ty quảng cáo và mọi thông tin người dùng tiết lộ đều là thứ mà các khách hàng của công ty này có thể sử dụng để có tác động ảnh hưởng đến cách thức và những gì bạn mua sắm. Đôi khi, nó lành tính. Đôi khi không. Bởi dữ liệu là một công cụ mạnh mẽ, có thể giúp một ai đó định hình tính cách cũng như hành vi của bạn. Vụ bê bối Cambridge Analytica là một điển hình cho thấy nó có thể là một thứ vô cùng nguy hiểm.

Người dùng tạo ra hầu hết những gì đang có trên Facebook. Đó là khi họ viết bài, chia sẻ hình ảnh, đưa lên các video trực tiếp của các sự kiện hay chương trình ca nhạc, hoặc đôi khi là một cảnh bạo lực trên đường phố. Thời gian và công sức bạn dùng để cố tạo ra một lời chia sẻ lãng mạn, một cuộc nói chuyện hấp dẫn, một suy nghĩ sâu sắc về những tin tức hằng ngày – đó là những công việc bạn đang làm cho công ty có tên Facebook. Khi từng người dùng đang nỗ lực để giữ cho trang cá nhân của mình luôn tấp nập và sôi động, họ đang tạo ra lý do để những người khác tiếp tục bị cuốn vào vòng xoáy này. Công việc biến thành nhiệm vụ đưa mọi người đến với nền tảng này và giữ họ ở đó càng lâu càng tốt.

Và rõ ràng, người dùng dành rất nhiều thời gian trong ngày để làm việc này. Năm 2016, một người dùng dành trung bình 50 phút mỗi ngày sử dụng các sản phẩm của Facebook, bao gồm cả Instagram và Messenger. Con số này đã giảm gần đây, nhưng vẫn còn khoảng 35 phút mỗi ngày. Theo New York Times, đó là 26 ngày làm việc 8 tiếng mỗi năm – “nhiều hơn bất kỳ hoạt động giải trí nào do Cục Thống kê lao động điều tra, ngoại trừ xem các chương trình truyền hình và phim ảnh. Khoảng thời gian này cũng nhiều hơn dành cho việc đọc sách (19 phút), tham gia thể thao hoặc tập thể dục (17 phút) hoặc các sự kiện xã hội (4 phút)”.

Giải trí cũng là công việc trên Facebook. Mọi người sử dụng các ứng dụng một cách tự nguyện, tuy nhiên, khi có nhiều hoạt động xã hội hơn chuyển lên Internet, những “người lao động” ngày càng cảm thấy họ phải làm nhiều hơn để sống một cuộc sống có ý nghĩa. Facebook là News Feed, là album ảnh, các lưu trữ cá nhân, diễn đàn cộng đồng và nhiều thứ khác. Hãy suy nghĩ một chút về việc xóa Facebook. Điều gì sẽ xảy ra với ảnh của bạn? Bạn sẽ nhận được tin tức mới ở đâu? Ai sẽ nhớ ngày sinh nhật của bạn?

Giống như tất cả các công ty truyền thông xã hội khác, Facebook kiếm tiền từ những nhu cầu cơ bản của cuộc sống. Đó là nhu cầu duy trì mối quan hệ với bạn bè và gia đình, nhu cầu theo kịp tin tức, nhu cầu hình thành và chia sẻ niềm tin về thế giới. Các nhà nghiên cứu tại Đại học Luneburg (Đức) và Đại học Essex (Anh) đã viết trong một bài nghiên cứu gần đây rằng: “Thoạt nhìn, những gì xuất hiện là một hoạt động thông tin liên lạc tự do nhưng trên thực tế đây lại là một hình thức lao động tự do”. Và đó cũng là loại hình lao động có giá trị.

Theo báo cáo thu nhập hàng năm, công ty Facebook này kiếm được gần 16 tỷ USD lợi nhuận trong năm 2017. Phần lớn đến từ doanh thu quảng cáo, đã tăng gần 50% so với năm trước đó. Mặc dù các “công nhân” được hưởng lợi từ công việc không lương này một cách gián tiếp, các công ty truyền thông xã hội như Facebook lại trích xuất được giá trị trực tiếp từ công việc mà họ đang làm trong việc kết nối với thế giới.

Nhưng dù gọi nó là gì, Facebook hiện nay chính là công việc. Những người đang tạo ra nội dung hiểu rõ điều này hơn bất cứ ai. Nếu bạn là một nhiếp ảnh gia, bạn phải có tài khoản trên Instagram. Nếu bạn là một Influencer, bạn phải “sống” bằng các post liên tục hàng ngày. Giờ đây, Facebook không còn đơn thuần chỉ là một Mạng xã hội, đó là nơi bạn tìm thấy những tin tức nóng hổi, ​​quảng bá công việc và nhận các hợp đồng của riêng mình.

Các công ty quảng cáo, các  influencer, hot facebooker đã tìm ra cách để biến “công việc” của họ thành tiền mặt. Không quá khó để tìm thấy những Famous Person đang sử dụng Facebook và kiếm được bộn tiền mỗi tháng. Nhưng chính chúng ta mới là nền tảng để họ kiếm ra tiền, những hot facebooker sẽ kiếm ra tiền ở đâu nếu họ không có lượng tương tác lớn và lượt view khổng lồ từ chúng ta và quan trọng hơn, Facebook sẽ chẳng thể kiếm ăn được từ quảng cáo nữa, nói thẳng ra trong chúng ta đều xứng đáng có được một chút. Bởi vì rốt cuộc, chúng ta không thực sự sử dụng Facebook. Chúng ta tạo ra nó.

Nhưng cuối cùng, chúng ta (Influencer có thể bao gồm Nhà hoạt động Xã hội-Chính trị, Nhà văn, Nhà báo, nhà Bất đồng chính kiến) chẳng nhận được đồng nào sau khi đã tạo ra lợi nhuận không nhỏ cho Facebook (thôi bỏ qua tiền đi), chúng ta thậm chí còn bị khóa tài khoản mà chỉ vì có người báo cáo là “trùng tên”, các post bị xóa mà không một thông báo nào được đưa ra chỉ vì Facebook “thích thế”. Có thể chúng ta không cần tiền khi đóng góp cho Facebook, nhưng khi kiếm lợi về cho họ, điều tối thiểu chúng ta cần có chính là sự tôn trọng lại cũng không có nốt.

Tôi rất khuyến nghị các bạn sử dụng Minds thay vì Facebook, và đọc thêm các bài trong Tag Facebook của tôi.

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
Thứ Sáu, 09 Tháng Hai 20188:00 CH
Cơ thể phụ nữ phải liên tục đấu tranh để khống chế sự trỗi dậy của giới tính nam và nam giới cũng đối mặt với cuộc chiến tương tự.
Thứ Sáu, 09 Tháng Hai 20187:00 CH
Tục cúng ông Công, ông Táo có cả ở rất nhiều quốc gia châu Á nhưng ít ai biết được sự khác biệt Táo quân Việt Nam và Trung Quốc ở những điểm nào.
Thứ Sáu, 09 Tháng Hai 20189:00 SA
Trong cuộc họp tới của bạn, hãy đợi đến những khoảng lặng trong cuộc hội thoại và thử ước lượng nó kéo dài bao lâu.
Thứ Sáu, 09 Tháng Hai 20186:00 SA
Một trăm năm sau khi con tàu niêm phong kín đưa Lenin đến Ga Phần Lan và bắt đầu chuỗi sự kiện dẫn tới những trại lao động khổ sai của Stalin, ý tưởng rằng chúng ta nên quay trở lại với sự kiện lịch sử
Thứ Năm, 08 Tháng Hai 20188:09 CH
( HNPD ) Hãy về đây lắng nghe gã nhà quê xứ Thủ hài tội hồ bác cụ và việt gian việt cộng 73 năm tàn hại Đất nước
Thứ Tư, 07 Tháng Hai 20184:00 CH
Người Thái Lan không thích nói không. Điều này là hiển nhiên ngay cả trong những từ ngữ đơn giản nhất: "Có" ("vâng")
Thứ Tư, 07 Tháng Hai 20181:00 CH
Cũng chẳng sai khi nói thời gian là một đại lượng không ổn định, vì thực tế cho thấy nó phụ thuộc rất nhiều vào cảm giác của chúng ta
Thứ Tư, 07 Tháng Hai 20183:00 SA
Mặc dù rất nhiều người cảm thấy bị sốc khi lần đầu tiên đến với thành phố hỗn loạn và lớn nhất Việt Nam,