Những khó khăn kinh tế của Trung Quốc tồi tệ đến mức nào?

Thứ Hai, 01 Tháng Sáu 20209:00 CH(Xem: 4759)
Những khó khăn kinh tế của Trung Quốc tồi tệ đến mức nào?
bbc.com

Những khó khăn kinh tế của Trung Quốc tồi tệ đến mức nào?

Karishma Vaswani Phóng viên mảng Kinh doanh khu vực châu Á

China Bản quyền hình ảnh Kevin Frayer/Getty Images
Image caption Thế hệ trẻ TQ có thể sẽ không có được thành công như cha mẹ do hậu quả của đại dịch Covid-19

Trong khi các nhà kinh tế nói rằng dữ liệu kinh tế của Trung Quốc luôn không thể tin cậy, thì giờ đây họ có một vấn đề nan giải mới - không có dữ liệu.

Vào thứ Sáu 22/3, Trung Quốc cho biết họ sẽ không đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế trong năm nay.

Đó là điều chưa từng có - chính phủ Trung Quốc chưa từng làm vậy kể từ khi bắt đầu công bố những mục tiêu kinh tế vào năm 1990.


Từ bỏ mục tiêu tăng trưởng là một sự thừa nhận về việc phục hồi ở Trung Quốc sẽ khó khăn như thế nào trong kỷ nguyên hậu đại dịch.

Và trong khi các số liệu gần đây chỉ ra rằng Trung Quốc đang trên đường thoát khỏi sự tăng trưởng chậm lại, nó cho thấy đó là sự phục hồi không đồng đều.

Đầu tiên, tin tốt.

People wearing face masks Bản quyền hình ảnh Getty Images
Image caption Tỷ lệ thất nghiệp ở TQ đã gần chạm ngưỡng lịch sử - và con số thực tế còn lớn hơn nhiều

Lần đầu tiên kể từ khi đại dịch tấn công Trung Quốc - các nhà máy đang sản xuất hàng hóa trở lại.

Sản lượng công nghiệp trong tháng Tư tăng 3,9% so với dự kiến - một sự khác biệt rõ rệt so với sự sụt giảm 13,5% trong hai tháng đầu năm nay khi áp dụng các biện pháp phong tỏa trên diện rộng.

Ngoài ra còn có một loạt các dữ liệu khác mạnh đến mức đáng ngạc nhiên - chỉ ra điều mà các nhà kinh tế muốn gọi là sự phục hồi hình chữ V - một sự sụp đổ mạnh, nghiêm trọng, ban đầu - tiếp theo là sự phục hồi nhanh chóng trong hoạt động kinh tế.

Các chỉ tiêu tiêu thụ than của sáu nhà máy phát điện lớn đã tăng trở lại mức lịch sử sau kỳ nghỉ lễ "Tuần lễ vàng" của tháng Năm, theo ngân hàng đầu tư JP Morgan. Nó hiện đang cao hơn 1,5% so với mức trung bình lịch sử, cho thấy nhu cầu năng lượng đã trở lại bình thường.

Và bầu trời Trung Quốc không ô nhiễm mà chúng ta đã thấy nhờ lệnh phong tỏa - ôi, chúng đã biến mất khi hoạt động kinh tế bắt đầu trở lại.

Mức độ ô nhiễm không khí của Trung Quốc gần đây đã vượt qua mức cùng kỳ năm ngoái lần đầu tiên kể từ khi cuộc khủng hoảng virus corona, do khí thải công nghiệp.

Tất cả những điều này cho thấy Trung Quốc đang dần quay trở lại hoạt động sản xuất kinh doanh bình thường.

Nhưng đó không phải là công việc kinh doanh như thường lệ, và điều này cho thấy chúng ta sẽ khó khăn như thế nào để đưa nền kinh tế hoạt động trở lại.

Số liệu bán lẻ gần đây cho thấy thật khó khăn để đưa khách quay trở lại mua sắm ở cửa hàng.

Doanh số đã giảm 7,5% trong tháng Tư - dù tốt hơn so với tháng Ba - nhưng nó vẫn chưa chạm được vào mức cần thiết để nền kinh tế vận hành hết khả năng. Nhiều người Trung Quốc vẫn lo lắng đợt lây nhiễm thứ hai và họ không chi tiêu nhiều như trước đây.

Không có gì lạ khi Trung Quốc từ bỏ mục tiêu tăng trưởng trong năm nay - chính phủ biết rằng thật khó để dự đoán cuộc khủng hoảng này đã trở nên sâu sắc như thế nào.

Thất nghiệp gia tăng

Cộng tất tất cả những điều đó - là những con số thất nghiệp cực kỳ quan trọng - chính thức tăng cao hơn một chút vào tháng Tư so với tháng Ba, ở mức 6%, gần với mức cao nhất trong lịch sử.

Nhưng hầu hết các nhà kinh tế nói rằng con số thực còn tồi tệ hơn nhiều.

"Mức thất nghiệp thực sự có khả năng cao gấp đôi con số này", với khoảng một phần năm số lao động nhập cư chưa trở lại thành phố, theo chuyên gia kinh tế của Capital Economics.

Bản quyền hình ảnh Getty Images

Ngay cả cơ quan ngôn luận cứng rắn của Đảng Cộng sản Trung Quốc, Thời báo Toàn cầu - vốn là đội cổ vũ nhiệt tình nhất cho nền kinh tế Trung Quốc - đã chỉ ra bức tranh việc làm khủng khiếp như thế nào.

Người ta nói rằng năm nay "nhân viên Trung Quốc trong khu vực tư nhân gần như không thể kiếm được mức lương như họ từng năm 2019", vì các doanh nghiệp nhỏ đã phải sa thải hoặc cắt giảm nhân viên.

Mọi việc sẽ trở nên tồi tệ hơn trước khi trở nên tốt hơn.

Khoảng 85% doanh nghiệp tư nhân sẽ đấu tranh để tồn tại trong ba tháng tới, Giáo sư Justin Yifu Lin của Đại học Bắc Kinh viết, trích dẫn một cuộc khảo sát của Đại học Thanh Hoa vào tháng Ba.

"Phá sản doanh nghiệp sẽ dẫn đến sự gia tăng thất nghiệp", ông nói thêm.

Bản quyền hình ảnh Getty Images
Image caption 2020 lẽ ra đã được ấn định là năm TQ triệt để xóa đói giảm nghèo

Có điều là, nhiều người Trung Quốc được tuyển dụng bởi các doanh nghiệp nhà nước, và hệ thống kinh tế của Trung Quốc có thể hấp thụ đội ngũ những người thất nghiệp tốt hơn so với Hoa Kỳ.

Người dân Trung Quốc có nhiều tiền tiết kiệm hơn, có sự hỗ trợ tốt hơn từ gia đình, và nhiều người lao động nhập cư ó đất ở quê nhà nơi họ có thể dựa vào cho các nhu cầu cơ bản và thậm chí duy trì trong hoàn cảnh tồi tệ nhất.

"Bạn sẽ thấy một sự chuyển đổi lớn của những người lao động nhập cư quay trở lại làng của họ, nơi họ có mảnh đất của riêng mình", Wang Huiyao thuộc Trung tâm Trung Quốc và Toàn cầu hóa nói với tôi.

Bản quyền hình ảnh Getty Images
Image caption Môi trường kinh tế hiện nay là thách thức lớn nhất mà TQ phải đối mặt trong các năm gần đây

"Vâng, sẽ có một số khó khăn, nhưng những người bên ngoài Trung Quốc có thể không hiểu cách chúng tôi nhìn nhận những khó khăn và trở ngại- điều mà người dân Trung Quốc vừa trải qua cách đây không lâu khi Trung Quốc rất nghèo."

Lần này thì khác

Đảng Cộng sản luôn tuyên bố mục tiêu tăng trưởng cần đạt được như một cách báo hiệu Trung Quốc đang làm tốt như thế nào.

Nhưng rõ ràng lần này khác: không có mục tiêu - vì vậy không thể tránh khỏi thực tế là môi trường kinh tế hiện tại là thách thức nhất mà Trung Quốc phải đối mặt trong những năm gần đây.

Bản quyền hình ảnh Getty Images
Image caption Người lao động TQ có thể đang trở lại làm việc "nhưng phần còn lại của thế giới là sự khủng hoảng kinh tế," George Magnus nói

Thật vậy, Trung Quốc đã trải qua thời kỳ kinh tế khó khăn trước đây - ví dụ, những năm 1990, đã chứng kiến một số lượng lớn người bị mất việc.

Nền kinh tế thời đó bị chi phối bởi các doanh nghiệp nhà nước - họ cung cấp việc làm cho phần lớn dân số.

Khi nền kinh tế chậm lại, họ đã khiến hàng triệu công nhân rơi vào tình trạng thất nghiệp - và tỷ lệ thất nghiệp tăng nhanh, tăng một điểm phần trăm mỗi năm theo Cục nghiên cứu kinh tế quốc gia.

Các doanh nghiệp nhà nước đã đi từ việc sử dụng 60% dân số làm việc năm 1995 đến 30% vào năm 2002.

Nhưng Trung Quốc đã phục hồi, và khu vực tư nhân bước vào để thuê những người trẻ tuổi.

Lần này, có sự khác biệt và khu vực tư nhân cũng chịu áp lực, nhà kinh tế học George Magnus, cộng tác viên tại Trung tâm Trung Quốc, Đại học Oxford cho biết. "Không ai nói về các cuộc chiến thương mại vào thời điểm đó. Thuê sản xuất và gia công ở Trung Quốc được tiến hành.

"Bây giờ, phần còn lại của thế giới là một sự khủng hoảng kinh tế - không có nhu cầu tiêu dùng, và chẳng có gì cả về mặt ngoại thương. Tất cả những cơn gió táp mà Trung Quốc đang phải đối mặt trước đại dịch nay đã dồn lại do virus corona."

'Giấc mộng Trung Hoa' dưới áp lực

Trong 40 năm qua, Đảng Cộng sản Trung Quốc đã có thể hứa hẹn một hợp đồng đơn giản với công dân của mình: chúng tôi sẽ đảm bảo chất lượng cuộc sống của bạn được cải thiện và bạn sẽ làm theo để chúng ta có thể giữ Trung Quốc đi đúng hướng.

Bản quyền hình ảnh Getty Images
Image caption Khủng hoảng Covid-19 đã trở thành mối đe dọa chính cho ổn định xã hội của Trung Quốc

Đó là hợp đồng xã hội mà nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình đã kết tinh thành "giấc mộng Trung Hoa" khi ông công bố vào năm 2012.

Năm 2020 là một phần quan trọng trong kế hoạch lớn đó - năm Trung Quốc sẽ xóa đói giảm nghèo tuyệt đối, nâng cao chất lượng và tiêu chuẩn sống cho hàng triệu người.

Nhưng virus corona là mối nguy cho hợp đồng xã hội đó.

Có thể cho rằng hơn bất kỳ cuộc khủng hoảng kinh tế nào khác trong lịch sử của Đảng Cộng sản Trung Quốc, cuộc khủng hoảng sức khỏe này đã trở thành một mối đe dọa lớn cho sự ổn định xã hội ở nước này.

Hàng triệu người trẻ có thể không được đảm bảo mức độ thành công như thế hệ của cha mẹ họ đã thấy. Giữ hợp đồng về giàu có, việc làm và ổn định là chìa khóa cho tính chính danh của Đảng Cộng sản Trung Quốc.

Đó là lý do tại sao phục hồi kinh tế đối với Trung Quốc là rất quan trọng - và việc không có mục tiêu tăng trưởng mang lại cho chính phủ sự linh hoạt cần thiết để đưa ra kế hoạch.

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn