Tàu làm lệch hướng tiểu hành tinh gửi về ảnh chụp đầu tiên

DART, tàu vũ trụ có nhiệm vụ đâm vào một mặt trăng nhỏ của tiểu hành tinh, chụp ảnh sao từ nơi cách Trái Đất hơn 3 triệu km.

Tên lửa Falcon 9 của SpaceX đưa tàu vũ trụ DART bay lên từ Căn cứ Lực lượng Vũ trụ Vandenberg, California, hôm 24/11. Ảnh: Bill Ingalls/NASA — Tên lửa Falcon 9 của SpaceX đưa tàu vũ trụ DART bay lên từ Căn cứ Lực lượng Vũ trụ Vandenberg, California, hôm 24/11. Ảnh: *Bill Ingalls/NASA*

Tháng 11, NASA phóng tàu Thử nghiệm Chuyển hướng Tiểu hành tinh Kép (DART) với mục tiêu đưa con tàu vận tốc 24.000 km/h đâm vào Dimorphos, mặt trăng nhỏ quay quanh tiểu hành tinh Didymos, dự kiến trong khoảng thời gian từ ngày 26/9 đến ngày 1/10 năm sau. Nhiệm vụ sẽ giúp xác định tính khả thi của phương pháp chuyển hướng đường bay của tiểu hành tinh, giúp bảo vệ Trái Đất trong tương lai.

Khoảng hai tuần sau khi phóng từ Căn cứ Lực lượng Vũ trụ Vandenberg tại California, DART "mở mắt" và gửi về những bức ảnh đầu tiên ngoài không gian, đánh dấu cột mốc vận hành quan trọng với con tàu và nhóm phụ trách nhiệm vụ.

Tàu DART chụp ảnh những ngôi sao hôm 7/12 (trái) và 10/12 (phải). Ảnh: NASA/Johns Hopkins APL — Tàu DART chụp ảnh những ngôi sao hôm 7/12 (trái) và 10/12 (phải). Ảnh: *NASA/Johns Hopkins APL*DART sử dụng camera DRACO để chụp những bức ảnh mới. DRACO là camera độ phân giải cao có nhiệm vụ chụp tiểu hành tinh Didymos cùng mặt trăng Dimorphos, đồng thời hỗ trợ hệ thống định hướng tự động để giúp con tàu thực hiện chuyến va chạm cuối cùng.

Ngày 7/12, từ vị trí cách Trái Đất khoảng 3,2 triệu km hay 11 giây ánh sáng, DART chụp bức ảnh chứa hơn 10 ngôi sao nằm gần điểm giao giữa các chòm sao Perseus (Anh Tiên), Aries (Bạch Dương) và Kim Ngưu (Taurus).

Nhóm điều khiển DART tại Phòng thí nghiệm Sức đẩy Phản lực (JPL) của NASA dựa vào những ngôi sao trong ảnh để xác định xem DRACO đang quay về hướng nào, cung cấp những phép đo đầu tiên về hướng tương đối của camera so với tàu vũ trụ. Với những phép đo này, các chuyên gia có thể dịch chuyển con tàu một cách chính xác để quay camera về phía những đối tượng đáng quan tâm, ví dụ cụm sao Messier 38 (M38), còn gọi là Cụm Sao Biển, mà DART chụp hôm 10/12.

Nằm trong chòm sao Auriga (Ngự Phu), M38 cách Trái Đất khoảng 4.200 năm ánh sáng. Việc chủ động chụp những hình ảnh chứa nhiều sao như M38 giúp nhóm chuyên gia xác định các sai lệch quang học trong ảnh cũng như hiệu chỉnh độ sáng tuyệt đối của một vật thể. Đây đều là những chi tiết quan trọng để đo đạc chính xác khi DRACO bắt đầu chụp ảnh đích đến của tàu DART - hệ tiểu hành tinh đôi Didymos.

NASA cũng cho biết, trước khi những hình ảnh mới được gửi về, các nhà khoa học và kỹ sư tại trung tâm vận hành DART tại Phòng thí nghiệm Vật lý Ứng dụng Johns Hopkins đã nín thở chờ đợi. Nguyên nhân là dụng cụ viễn vọng của con tàu rất nhạy với các chuyển động nhỏ tới 5 phần triệu mét, nghĩa là rất dễ xảy ra sự cố. May mắn là không có sự cố nào như vậy và nhóm chuyên gia đã nhận được những hình ảnh quý giá.