'Ngày lành tháng tốt' để mua nhà, cưới hỏi, tậu xe

Rất nhiều người nhìn lại cuộc đời vào tháng Giêng, lo thi cử vào tháng Năm hay tháng Sáu và kết hôn vào mùa hè - và nhiều sự kiện khác, như mua nhà hay tìm việc, chúng ta có thể làm suốt năm.

Nhưng có cách nào tốt hơn không?

Hoá ra với những sự kiện trọng đại như vậy, một số tháng sẽ tốt hơn các tháng khác.

Tất nhiên, không phải lúc nào bạn cũng có thể đổi lại thời khoá biểu suốt năm theo những gì các nghiên cứu nói là tốt. Nhưng nếu có thể, thì một năm của bạn sẽ diễn ra thế nào?

Sau đây là khái quát về cách bạn nên tổ chức một năm theo cách tốt và thông minh hơn.

Tháng Giêng: Thời điểm tốt nhất trong năm để xin việc làm

Có lẽ vì nỗ lực muốn bản thân trở nên tốt hơn, kết quả tìm kiếm trên Google cho thấy từ khoá "việc làm" lên tới đỉnh cao vài tháng Giêng, theo dữ liệu từ các trang web tuyển dụng của Anh Quốc như TotalJobs và Pagegroup.

Nhưng khá ít người tìm từ khoá này trên Google sẽ nộp đơn xin việc vào thời gian này so với các tháng khác.

Điều đó khiến cho tháng Giêng là thời gian tốt trong năm để tập hợp thông tin cho những hồ sơ loại này.

Từ tháng Giêng đến tháng Sáu, số lượng đơn xin việc trên mỗi vị trí cần tuyển thấp hơn 14% so với từ tháng Bảy đến tháng 12. Điều này xảy ra nhiều khả năng là do đa số sinh viên đại học ở Anh tốt nghiệp vào mùa hè, dẫn đến tình trạng tràn ngập người đi tìm việc làm vào mùa thu.

Tháng Giêng cũng là tháng tốt vì một số lý do khác: Ngoại trừ tuần đầu tiên, đó là thời điểm ít người đi du lịch, vì vậy sẽ có nhiều người làm việc ở sở làm sẵn sàng ra quyết định tuyển dụng hơn.

Các công ty cũng thường có quỹ tuyển dụng mới trong năm vào thời gian này. Và vì khoản thưởng hàng năm cũng được chi trả vào tháng 12, rất nhiều người sẽ đợi đến tháng Giêng để chuyển việc - nghĩa là có thể có rất nhiều vị trí việc làm trống vào tháng Giêng.

Tháng Hai: Thời điểm tốt nhất trong năm để mua bảo hiểm xe hơi

Ít nhất là ở Anh Quốc, tiền bảo hiểm trung bình cho xe hơi tăng vọt vào tháng 12, theo hai nghiên cứu phân tích hàng triệu đơn giá trên các trang web so sánh giá cả của Anh là CompareTheMarket và MoneySuperMarket.

Tuy nhiên giá cả thường giảm rất nhiều vào tháng Giêng.

Theo trang MoneySuperMarket, chính sách bảo hiểm toàn diện trung bình cho xe hơi ở Anh khi mua vào tháng 12/2016 có giá 644 bảng Anh (tương đương 812 đô la Mỹ), trong khi đó vào tháng 2/2017, hai tháng sau đó, giá bảo hiểm là 544 bảng Anh (tương đương 685 đô la Mỹ).

Những tài xế cần mua bảo hiểm cho xe vào tháng 12 trả cao hơn trung bình 15% so với những người mua bảo hiểm vào tháng Hai.

Getty Images — Image caption Giá bảo hiểm xe hơi thường giảm sau tháng 12

Lý do vì sao giá bảo hiểm tăng vào tháng 12?

Số lượng tài xế tăng lưu thông trên đường, cộng với tình trạng mặt đường bị đóng băng do thời tiết lạnh - sẽ dẫn đến tăng khả năng tai nạn.

Kỳ nghỉ lễ mùa đông cũng có vai trò trong việc này, vì các tổng đài có ít nhân viên và ít đơn hàng bảo hiểm bán ra hơn, tính cạnh tranh giảm khiến giá cả tăng cao.

Nhưng dù là thời gian nào trong năm, thì mua bảo hiểm ba tuần trước khi hết hạn là tối ưu, theo nghiên cứu của trang MoneySavingExpert (MSE), một trang web tư vấn tài chính cá nhân.

MSE phân tích hàng triệu đơn hàng bảo hiểm và nhận thấy thời điểm tối ưu để mua bảo hiểm xe hơi là 21 ngày trước khi tới thời gian hết hạn.

Trang MSE nói: "Tất cả là dựa vào rủi ro - mua bảo hiểm trước khi bạn cần ba tuần cho thấy bạn cẩn thận và ngăn nắp hơn, trong khi nếu đợi đến phút cuối mới mua bạn bị coi là có rủi ro cao, một số công ty bảo hiểm cho chúng tôi biết họ nhận thấy mối liên hệ trực tiếp giữa những tài xế để bảo hiểm tới phút cuối và số lượng hoàn tiền bảo hiểm cao hơn."

Tháng Ba: Thời điểm tốt nhất trong năm để kết hôn

Thời điểm kết hôn phổ biến nhất trong năm ở Mỹ là mùa thu, trong khi ở Anh Quốc là mùa hè. Điều đó có nghĩa đó là thời điểm đắt đỏ nhất trong năm.

Và vì vậy, ít nhất ở những quốc gia nằm ở bắc bán cầu, bạn có khả năng giảm chi phí bằng cách kết hôn vào các tháng thấp điểm như tháng Giêng, Hai và Ba. (Ở Úc, nơi thời gian kết hôn phổ biến nhất là tháng mùa xuân, tháng 11, thì tháng Sáu - tháng ít phổ biến nhất - lại có thể là lựa chọn tốt hơn).

Điều này còn có những tác động khác nữa chứ không chỉ ảnh hưởng tới việc lên ngân sách đám cưới.: Một nghiên cứu trên 3.000 cặp đôi người Mỹ nhận thấy những ai làm tiệc cưới rẻ hơn lại có vẻ như có cuộc hôn nhân lâu dài hơn.

Tháng Tư: Thời gian tốt nhất trong năm để chuẩn bị có em bé

Khi nhắc đến vấn đề sinh sản, một yếu tố quan trọng là sức khoẻ và số lượng tinh trùng - và nhiều nghiên cứu phát hiện ra cả hai chỉ số này có xu hướng ở đỉnh cao vào mùa xuân.

Như chúng tôi từng đề cập, mẫu tinh trùng từ 29.000 đàn ông người Mỹ trong thời gian 17 năm cho thấy số lượng tinh trùng di chuyển với mật độ cao nhất là vào mùa thu và thấp nhất vào mùa hè, trong khi đó một nghiên cứu của Thuỵ Sĩ trên 12.000 người đàn ông cũng nhận thấy sự tập trung tinh trùng cũng cao nhất vào mùa xuân và thấp nhất vào mùa hè.

Chỉ điều đó không có nghĩa là bạn rõ ràng sẽ có cơ hội có thai cao hơn so với những khoảng thời gian khác trong năm. Nhưng chắc chắn là chẳng có gì thiệt.

Tháng Năm: Thời gian tốt nhất trong năm để ra quyết định cuộc đời

Mặc dù tháng Giêng có vẻ là thời gian được nhiều người chọn để suy ngẫm về những lựa chọn quan trọng, thì với những người sống ở Bắc Bán Cầu, đó không nhất thiết là thời gian tốt nhất cho việc đó.

Đó là vì nhiều người trong chúng ta cảm thấy xuống tinh thần hơn trong những tháng mùa đông - khoảng 10% dân số bị rối loạn cảm xúc theo mùa.

Như chúng tôi đã viết sâu về chủ đề này trước đó, khi ta cảm thấy tinh thần đi xuống, ta cũng không thích mạo hiểm.

Điều này có nghĩa đó có thể là khoảng thời gian tốt để xem xét thực hiện mọi việc với hệ quả có tiềm năng nghiêm trọng vì nhiều khả năng là ta sẽ cân nhắc kỹ các rủi ro.

Nhưng không thích mạo hiểm không phải lúc nào cũng hữu ích khi phải ra quyết định.

Và cách tiếp cận thận trọng không phải lúc nào cũng là khôn ngoan: chẳng hạn như khi được yêu cầu chơi bài được thiết kế để đánh giá rủi ro, thì những người chơi bị trầm cảm tốn thời gian khó khăn nhớ xem lựa chọn nào sẽ nhiều khả năng đem lại phần thưởng hơn, khiến họ chơi dở hơn những người không bị trầm cảm.

Thêm vào đó, tâm trạng trầm cảm uất cũng khiến ta tự mâu thuẫn và không quyết đoán, vì vậy rất khó để ra quyết định.

Chính vì thế, với nhiều quyết định thì có lẽ tốt hơn là ta nên đợi đến khi ngày dài hơn và tâm tình của bạn trở nên tốt hơn, như tháng Năm chẳng hạn.

Tháng Sáu: Thời gian tốt nhất để đi bệnh viện

Chẳng bao giờ có thời điểm nào là thích hợp nhất để ngã bệnh cả. Nhưng một số tháng có thể tồi tệ hơn một số tháng khác.

Ở Bắc Bán cầu, mùa đông là mùa phổ biến và cũng là thời gian tồi tệ nhất trong năm khiến nhiều người phải đi bệnh viện.

Trái lại, vào mùa hè, có một số bằng chứng cho thấy những tháng này sẽ có một đợt nhân viên y tế mới tốt nghiệp, cụ thể là tháng Bảy và tháng Tám, khiến điều này mạo hiểm hơn.

Ở Anh, có lượng ca nhập viện có chọn lựa trong ngày - bao gồm những cuộc hẹn đã lên lịch và phẫu thuật nhưng không tính các ca cấp cứu - tăng đỉnh điểm vào tháng 11, và trong khoảng thời gian từ tháng Hai đến tháng Ba. Nhập viện do cần cấp cứu cũng tăng đỉnh điểm vào tháng Hai và tháng Ba.

Và trên thế giới, số lượng các ca nhập viện vì nhiều loại bệnh cũng tăng đỉnh điểm vào mùa đông cùng vì mắc các bệnh khác nhau, trong đó có các bệnh về hệ hô hấp như viên phổi, và ở nhóm người cao tuổi là hen suyễn và đau tim.

Điều này cho thấy bệnh viện rõ ràng là ở trong tình trạng rất đông bệnh nhân trong suốt mùa đông và vì vậy có ít giường trống hơn - cũng đồng nghĩa với khả năng cao bạn nếu cần phải vào cấp cứu thì bạn sẽ phải ngồi chờ lâu hơn.

Dù vậy, nếu có thể, bạn nên tránh tháng Tám hay tháng Bảy ở Mỹ - hay tháng Giêng ở Úc.

Đây là thời điểm mà có một loạt nhân viên y tế mới tốt nghiệp đến làm việc ở bệnh viện và rất nhiều bác sĩ mới vào nghề chuyển bệnh viện hay chuyển vị trí.

Những người chỉ trích cho rằng sự kết hợp giữa những người mới làm việc thiếu kinh nghiệm và vòng chuyển việc lớn, nơi ít bác sĩ hoàn toàn thông hiểu vai trò của bản thân, có thể dẫn đến tình trạng tăng sai sót trong y tế.

Từ năm 1993 đến năm 2011, Cơ quan Khảo sát Kinh tế Quốc gia phát hiện tăng 4% tỷ lệ tử vong ở 700 bệnh viện lớn kết hợp với giảng dạy vào tháng Bảy và tháng Tám.

Một nghiên cứu ở California cho thấy bệnh nhân vào cấp cứu có nhiều khả năng phải chịu những biến chứng lẽ ra có thể tránh được khi họ nhập viện vào tháng Bảy và tháng Tám hơn so với những người nhập viện vào tháng Năm và tháng Sáu.

Một nghiên cứu của Mỹ khác cho thấy bệnh nhân nhập viện để phẫu thuật ở các bệnh viện đại học vào tháng Bảy và tháng Tám có 41% khả năng bị tử vong trong 30 ngày sau phẫu thuật so với những người nhập viện từ tháng Tư đến tháng Sáu.

Trong cùng nghiên cứu, nội dung cũng cho thấy tháng 12 nguy hiểm không kém gì tháng Bảy. Rất có thể là do sự gián đoạn trong thời khoá biểu bệnh viện do các bác sĩ đi nghỉ gây ra "Hiệu ứng tháng Bảy", chứ không chỉ đơn thuần là vì sự thiếu kinh nghiệm của các bác sỹ mới ra trường.

Vì vậy, nếu bạn phải chọn một tháng bất kỳ tốt nhất để đi khám bệnh, thì có lẽ tốt nhất bạn nên hướng đến tháng Sáu.

Tháng Bảy: Thời gian tốt nhất trong năm để đi thi

Rất nhiều người trong chúng ta không thể lựa chọn khi nào nên đi thi. Nhưng nếu có thể, thì tốt nhất là nên sắp xếp kỳ thi vào giữa mùa hè - ít nhất là nếu kỳ thi đó đòi hỏi ta phải chú tâm.

Một nghiên cứu nhỏ gần đây cho thấy hoạt động não bộ và khả năng nhận thức có thể đi theo chu kỳ hàng năm.

Khi 28 người trẻ được kiểm tra vào những khoảng thời gian khác nhau trong năm, các nhà nghiên cứu nhận thấy họ chú tâm tốt nhất vào giữa mùa hè và tệ nhất vào giữa mùa đông. Nhưng với những bài tập cần dùng đến trí nhớ làm việc, thì khả năng tốt nhất thể hiện trong mùa thu và tệ nhất trong mùa đông.

Không phải tất cả nghiên cứu về khả năng nhận thức và mùa đều cho thấy ảnh hưởng. Một nghiên cứu tiến hành trên 182 thiếu niên Na Uy nhận thấy thời gian trong năm không ảnh hưởng gì đến trí nhớ, việc học hay số lượng phản ứng hay kỹ năng giải quyết vấn đề.

Thế nhưng, nếu bạn cảm thấy chút mê tín thì sắp xếp ngày thi vào mùa hè cũng chẳng thiệt hại gì.

Tháng Tám: Thời gian tốt nhất trong năm để mua nhà

Ở Mỹ, mùa xuân là thời gian phổ biến nhất để mua nhà, có lẽ vì thời tiết tốt khiến mọi người hứng thú hành động.

Tháng Tư, Năm và Sáu là thời gian có số lượng nhà rao bán lớn nhất, theo trang web về bất động sản của Mỹ, Zillow, vì vậy thời gian này sẽ có nhiều lựa chọn nhất cho người mua nhà.

Tuy nhiên, số lượng người quan tâm mua vào thời gian này sẽ khiến tạo ra thị trường có lợi cho người bán, dẫn đến giá nhà tăng cao hơn. Tháng Tư là tháng cạnh tranh nhất, với số lượng nhà bán ra cao hơn giá rao ban đầu đạt mức cao nhất.

Khi người ta phân tích dữ liệu về giá nhà ở 50 khu vực đô thị ở Mỹ giữa năm 2014 và 2016, trang web tài chính của Mỹ là NerdWallet nhận thấy giá nhà thấp nhất là vào tháng Giêng và tháng Hai, khi giá nhà rẻ hơn 8,5% so với giá trung bình vào thời gian từ tháng Sáu đến tháng Tám.

Nhưng điều này có thể một phần vì các loại nhà trên thị trường vào mùa đông ít hơn: những kiểu nhà dành cho gia đình lớn thường không bán vào các tháng mùa đông. Hoặc bởi vì số lượng nhà sau mùa đông thường có chất lượng kém và không ai muốn mua.

Dựa vào nghiên cứu, trang Zillow đề nghị bạn nên tìm mua nhà vào tháng Tám và tháng Chín, các tháng có xu hướng là thời điểm tốt để có được giá giảm tốt và có kha khá lựa chọn.

Vào năm 2016, "trong hầu hết thị trường lớn được phân tích, tỷ lệ nhà đăng rao bán với ít nhất một lần giảm giá là vào tháng Tám và tháng Chín," trang web này cho biết.

Tháng Chín: Thời gian tốt nhất để… ra đời

Tất nhiên, chúng ta không có lựa chọn khi nào mình được sinh ra. Nhưng nếu bạn đang có kế hoạch sinh em bé cực kỳ chi tiết, mặc dù tinh trùng có chất lượng tối ưu vào mùa xuân, thì bạn vẫn có thể cho con mình lựa chọn tốt nhất bằng cách sinh bé vào tháng Chín.

Các nhà nghiên cứu nhận thấy khắp thế giới là những em bé sinh vào tháng Chín thường có kết quả thi tốt hơn, có kỹ năng nhận thức tốt hơn và ít bị bắt nạt hơn và có khả năng được lọt vào các trường đại học hàng đầu so với những trẻ sinh ra sớm hơn chỉ một chút, vào tháng Tám.

Điều này có lẽ vì năm học bắt đầu khoảng tháng Chín ở các quốc gia như Úc và Mỹ.

Nhưng thời gian bắt đầu năm học không thể giải thích "Hiệu ứng tháng Chín". Một nghiên cứu trên 1.600 người sống trên trăm tuổi ở Hoa Kỳ cho thấy những người sinh ra giữa tháng Chín và tháng 11 có vẻ như sẽ sống đến 100 tuổi - và phụ nữ sinh vào các tháng ấm áp hơn như tháng Chín ít có khả năng mắc bệnh về sau này, như bệnh tim hay bị kháng insulin.

Tháng 10: Tháng tốt nhất để mua chứng khoán

"Bán vào tháng Năm và không chơi nữa" là một ngạn ngữ đầu tư xa xưa, nói đến niềm tin truyền thống rằng chứng khoán thường có chỉ số xấu hơn vào mùa hè, từ tháng Năm đến tháng Mười và tốt hơn vào mùa đông, từ tháng 11 đến tháng Tư.

Theo ngạn ngữ này, bạn nên bán chứng khoán vào mùa xuân, trước cơn yên ắng mùa hè, và mua vào mùa thu, trước khi giá chứng khoán tăng trở lại.

Như chúng tôi từng viết, có niềm tin khá vững chắc vào ngạn ngữ cũ này.

Một nghiên cứu năm 1998 cho thấy điều này đúng với 36 đến 37 thị trường được nghiên cứu và các bằng chứng được ghi nhận cho thấy ở Anh Quốc từ thời 1694.

Hiệu ứng này có thể là do sự niềm tin của nhà đầu tư lung lay theo mùa.

"Càng về cuối năm, các nhà đầu tư bắt đầu nhìn vào năm mới, thường với những dự đoán quá mức lạc quan. Điều này dẫn đến kết quả là chứng khoán trở lại hấp dẫn. Nhiều tháng trong năm, sự tích cực ban đầu rất khó còn nguyên vẹn và thị trường chứng khoán trải qua một mùa hè im ắng," chuyên gia tài chính độc lập Ronald Doeswijk cho biết.

Tuy nhiên, bán chứng khoán vào tháng Năm không phải là điều mọi người thường làm.

Một nghiên cứu do các nhà nghiên cứu Mỹ và Canada tiến hành cho thấy nhà đầu tư tự tin hơn vào mùa xuân và cảnh giác hơn vào mùa thu, khi họ có khả năng bán lượng tài sản rủi ro để mua những chứng khoán an toàn hơn.

Và khi các nhà đầu tư cảnh giác bán tài sản dễ bị rủi ro, thì giá cả rớt, nghĩa là đầu tư chất lượng có thể được mua với giá thấp hơn, bởi những người sẵn sàng chấp nhận rủi ro. Vì các đầu tư chất lượng thường được mua với giá mặc cả, chúng nhanh chóng trở lại giá cao chênh hẳn khi thị trường cuối cùng trở lại sôi động vào cuối mùa đông, khiến tăng thu nhập tổng thể.

Tuy vậy, hiệu ứng "bán vào tháng Năm" chỉ là một trong những chu kỳ theo mùa ảnh hưởng đến giá chứng khoán. Những hiệu ứng khác như hiệu ứng tháng Giêng, hiệu ứng kỳ nghỉ và hiệu ứng đến tháng, và các hiệu ứng này có xu hướng mạnh hơn đến các loại cổ phiếu của các công ty nhỏ.

Tất nhiên, quan trọng hơn, mùa chỉ là một trong rất rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán và lợi nhuận trong một năm có thể sai lệch đáng kể so với những chu kỳ theo mùa.

Tất nhiên, bạn không nên coi những điều trên đây là lời khuyên để đầu tư.

Tháng 11: Tháng tốt nhất trong năm để làm hộ chiếu

Thời gian chờ có hộ chiếu mới hay gia hạn hộ chiếu thường tăng khi nhu cầu tăng, vì vậy thời gian tốt nhất để nộp hồ sô làm hộ chiếu là khi có ít nhất số người nộp hồ sơ.

Dữ liệu từ cả Anh và Mỹ cho thấy thời gian này chính là từ tháng Tám đến tháng 12, đặc biệt là tháng 11 và 12 khi ít người nghĩ đến chuyện đi nước ngoài.

Số lượng hồ sơ nhảy vọt vào tháng Giêng, và tăng thêm đến cuộc chạy đua mùa hè khi mọi người tranh giành nhau làm hộ chiếu hoặc gia hạn hộ chiếu khi đến lúc đi du lịch nước ngoài.

Tháng 12: Tháng tốt nhất trong năm để mua xe hơi

Ở Hoa Kỳ, tháng Năm và tháng Ba thường là tháng cao điểm bán xe hơi. Nhưng tháng 12 luôn thống trị từ năm 2009, với số lượng bán xe tăng 13% so với trung bình hàng tháng.

Mô thức mua sắm xe cuối năm này tăng dần theo thời gian khi người mua trông chờ vào những đợt giảm giá cuối năm: các công ty buôn bán xe hơi ở Mỹ thường có số lượng mục tiêu bán ra và sẵn sàng giảm giá tốt để xử lý hàng tồn kho khi hết năm.

Lượng xe hơi bán ra vào tháng 12 hầu hết đều được giảm giá, theo trang web xe hơi ở Mỹ, Edmunds, với giá bán giảm 6,1% so với giá bán lẻ mà nhà sản xuất niêm yết.

Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.