Bắc Việt, phải chịu kiếp nạn cải cách ruộng đất. Song song đó, thì cuộc cách mạng văn hóa, cũng đã hủy hoại hàng ngàn ngôi chùa, chỉ trong vòng mấy mươi năm, kể từ khi người cộng sản cướp được chánh quyền. Đó là tội ác.
Trong hồi ký của một cán bộ tôn giáo vận cấp cao, mô tả rằng sư sãi ở Bắc Việt thời kỳ này là vật vờ như những bóng ma. Chùa chiền trở thành nơi truyền bá mê tín dị đoan, theo chủ đích của giai tầng cai trị. Vị cán bộ tôn giáo vận này, chính là người có "công lớn", cho sự ra đời của Giáo hội Phật giáo Việt Nam 1981.
Nghĩa là, ngay sau khi cưỡng chiếm miền Nam, người cộng sản thống nhất đất nước về mặt địa lý, thì họ cũng tiến hành cưỡng chiếm, thống nhất độc quyền Phật giáo, theo cái cách, lập chi bộ giữa chánh điện, mỗi chùa.
Nếu trước đó, để tồn tại, người cộng sản buộc phải hủy hoại Phật giáo, thì giờ đây, cho hồi sinh thứ phật giáo xã hội chủ nghĩa, nhằm bảo vệ thành quả cách mạng của một nhóm người. Phật giáo xã hội chủ nghĩa cũng chính là một thành quả cách mạng vậy.
Để tương hỗ cho nhau, Phật giáo 1981 trở thành một thanh gươm với hai mặt của nó, với những đặc uy đặc quyền tìm về lầu son cung điện. Thanh gươm ấy là đạo pháp mê hoặc chúng sanh tu theo con đường đến "thiên đường", chứ không phải cõi Niết Bàn là sự Tỉnh Thức.
Năm 1198, Đàm Dĩ Mông kiến nghị vua Cao Tông về nhiều vị sư phá giới không chuyên tâm tu hành, nên bắt phải hoàn tục. Cao Tông nghe theo, cho ông triệu tập các nhà sư lại, chọn ra vài chục người còn nghiêm túc giữ đạo cho làm sư, còn lại đều đánh dấu vào tay, bắt phải hoàn tục hết. Đến thời nhà Hồ, Hồ Quý Ly bất đắc dĩ cũng phải làm cái việc tương tự.
Có lẽ, cuộc thế đôi khi, thương hải tang điền, buông bỏ cà sa nếu chưa thể lập địa thành phật, nhưng chắc chắn rằng, sẽ được làm người tử tế. Cho dù có học tu theo đạo pháp hệ phái sơn môn nào chăng nữa, thì trước hết cũng phải học đạo làm Người.
ĐÀM NGỌC TUYÊN 24.08.2022
