VnExpress

Nguồn hình ảnh, VnExpress

Chụp lại hình ảnh,

Bà Phạm Đoan Trang tại phiên tòa 14/12/2021 (ảnh chụp qua màn hình)

Phiên tòa sơ thẩm xét xử nhà báo Phạm Đoan Trang kết thúc cuối giờ chiều ngày 14/12 với mức án tù 9 năm dành cho bà về tội "tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam", quy định tại điều 88 Bộ luật Hình sự 1999.

Mẹ và anh trai của bà Phạm Đoan Trang được vào dự trong tòa, tuy nhiên, ông Phạm Chính Trực đã bị đuổi khỏi phòng xử ngay sau khi em gái ông nói lời sau cùng, trước khi tòa bước sang phần nghị án.

Được biết lý do khiến ông bị lực lượng an ninh đưa ra khỏi phòng xử là bởi ông đã đứng dậy vỗ tay, nói to rằng gia đình tự hào về em gái mình và phản đối thái độ xét xử bất công của tòa.

Một số nhà ngoại giao quốc tế đã được vào quan sát phiên toà, gồm đại diện của các ĐSQ Mỹ, Canada, Đức và Liên minh Châu Âu.

Nói chuyện với BBC News Tiếng Việt ngay sau phiên tòa, luật sư Ngô Anh Tuấn, một trong những luật sư bào chữa cho bà Đoan Trang, nói:

"Đại diện VKS đề nghị từ 7 đến 8 năm tù. Hội đồng xét xử đã tuyên mức án 9 năm tù. Họ tuyên án như vậy không trái luật. Trước đây, HĐXX chỉ tuyên trong khung VKS đề xuất, nhưng theo luật mới bây giờ, họ có quyền tuyên cao hơn đề nghị của VKS."

Trước câu hỏi các luật sư và bà Phạm Đoan Trang có được trình bày đầy đủ lý lẽ trong phiên xử hay không, luật sư Tuấn nói vắn tắt, "không đầy đủ".

Truyền thông Việt Nam cho hay "Cơ quan tố tụng đánh giá hoạt động chống phá của Phạm Thị Đoan Trang làm ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến an ninh, trật tự, gây bức xúc, phẫn nộ trong dư luận và nhân dân."

Trên trang Facebook cá nhân của mình, luật sư Đặng Đình Mạnh, một trong những người bảo vệ bà Phạm Đoan Trang trước tòa ngày hôm nay, viết:

"Trao đổi với chúng tôi tại trại tạm giam một ngày trước phiên tòa, có lẽ, đến 90% cô Phạm Thị Đoan Trang sẽ quyết định kháng cáo bản án sơ thẩm."

Bà Phạm Đoan Trang bị bắt đúng vào ngày kết thúc cuộc đối thoại nhân quyền Việt - Mỹ kéo dài hai ngày 6-7/10/2020.

Trong suốt hơn 1 năm bị tạm giam, bà Phạm Đoan Trang chỉ được gặp luật sư đúng một lần vào 19/10/2021 và chưa được gặp mặt gia đình một lần nào.

Luật sư Ngô Anh Tuấn kể lại trao đổi của ông với bà Đoan Trang hôm 19/10/2021 trên Facebook cá nhân:

"Trong 10 lần lấy cung, bà đều bị ép nhưng bà từ chối trả lời và yêu cầu phải có luật sư mới khai báo nhưng không được chấp nhận;

Trong suốt quá trình làm việc, bà Trang không hợp tác, không khai nhận và chưa từng nhận tội, thế nên nếu có clip nhận tội được tung ra dưới bất kỳ hình thức nào thì đó có nghĩa là nó bị cắt ghép, không đúng sự thật."

Thu Do

Nguồn hình ảnh, Thu Do

Chụp lại hình ảnh,

Bà Bùi Thị Thiện Căn (bên phải), mẹ nhà báo Phạm Thị Đoan Trang, bên ngoài tòa án trước khi phiên xử bắt đầu

Quốc tế nói gì?

Sau phiên tòa, ông Phil Robertson, Phó Giám đốc Châu Á, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (Human Rights Watch), ra thông cáo nói:

"Thật phẫn nộ khi Phạm Đoan Trang bị kết án 9 năm tù chỉ vì chỉ bày tỏ quan điểm và bảo vệ niềm tin của mình."

"Việc bỏ tù một nhà cải cách tận tụy với mục đích thúc đẩy nhân quyền, quản trị tốt và công lý là một bản cáo trạng nhức nhối."

Trả lời BBC News Tiếng Việt hôm 14/12, ông David Brown, cựu nhân viên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ tại VN nói:

"Phiên tòa xét xử Phạm Đoan Trang sẽ chứng minh rằng theo quan điểm của công an, các công tố viên và thẩm phán của họ, việc nói hoặc viết bất cứ điều gì chỉ trích hành động của nhà nước là phạm trọng tội.

"Điều này không có gì mới. Trong những năm qua, nhiều người khác đã bị kết án với cùng một 'tội'. Trong vài năm gần đây, nhiều người dùng Facebook đã bị truy tố chỉ vì chia sẻ thông tin chỉ trích nhà nước.

"Tội 'lật đổ' độc đáo của Trang nằm ở chỗ bà giả vờ rằng các thể chế của Việt Nam thực chất là như những gì hiến pháp mô tả, nghĩa là dân chủ, để những gì bà đang làm trở thành giúp Nhà nước dạy mọi người cách trở thành công dân tốt.

"Cái được gọi là 'Phong trào Dân chủ' đang bị xáo trộn hoàn toàn. Các nhà lãnh đạo giỏi nhất của Phong trào Dân chủ Việt Nam đang ở trong tù hoặc lưu vong, trong khi nhiều người trong số còn lại đang lãng phí thời gian của họ để ngưỡng mộ Donald Trump. Chế độ hiện nay có quyền kiểm soát hà khắc hơn nhiều với những gì công chúng có thể xem trên internet. Chế độ này triển khai công nghệ và chiêu trò để gạt bỏ những lập luận, chỉ trích có căn cứ. Những cái được xem là đối thoại online hiện này hầu hết chỉ là những lời vu khống.

"Liệu đường lối cứng rắn này có tồn tại lâu hơn ông Trọng? Đó là câu hỏi lớn bây giờ. Sức khỏe của ông Trọng không tốt, và một số lãnh đạo trẻ hơn - đương kim thủ tướng, lãnh đạo Quốc hội, và có lẽ cả chủ tịch nước đương nhiệm - đều được cho là đang cân nhắc cơ hội kế nhiệm ông Trọng làm người đứng đầu Đảng. Tại Đại hội 14, nếu vẫn còn tại vị, chắc chắn ông Trọng sẽ nhắm đến việc đảm bảo bầu được người mà ông cho là người kế nhiệm xứng đáng. Bất kể kịch bản là gì, chúng ta có thể chờ đợi sẽ trông thấy một cuộc chiến căng thẳng khác giữa phe bảo thủ trong Đảng và phe có tư tưởng 'tiến bộ' và cởi mở hơn."

Nguồn hình ảnh, Lan Thang

Chụp lại hình ảnh,

Phạm Đoan Trang trong một lần đi biểu tình tại Hà Nội 5/6/2011

Mạng xã hội nói gì?

Nhà văn Nguyễn Viện: Những phiên toà xét xử người bất đồng chính kiến như Phạm Đoan Trang, chúng ta không thể hy vọng hay chờ đợi những biện giải của luật sư được lắng nghe theo đúng tinh thần của toà án là nơi thể hiện cái LÝ của LUẬT, nhưng chúng ta lại có cơ hội chứng kiến cái quyền lực thô thiển của độc tài được phô diễn.

Mặt khác, chúng ta cũng sẽ nhận ra trong những phiên toà ấy ai mới thật sự là bị cáo.

Một bản án cho Phạm Đoan Trang cũng là một bản án cho chế độ.

Facebooker Nguyễn Hoàng Vi: Hôm nay, vài vị thẩm phán và công tố xét xử Pham Doan Trang nhưng nhà cầm quyền phải đối mặt với những phán xử từ phía công luận Quốc tế và những người yêu chuộng tự do, hoà bình.

Nhà hoạt động Phạm Thanh Nghiên: Những người đã dám dấn thân cho Tự do thì luôn là người Tự do dù có bị cầm tù. Phạm Đoan Trang luôn là một con người tự do.

Quá trình hoạt động của Phạm Đoan Trang

Nhà báo Đoan Trang, năm nay 42 tuổi, trú tại phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội; từng tốt nghiệp Trường Hà Nội- Amsterdam và Đại học Ngoại thương Hà Nội và làm phóng viên Báo Điện tử Vnexpress, nhân viên Công ty quảng cáo HAKI, Công ty Truyền hình kỹ thuật số VTC, cộng tác viên Báo Vietnamnet và Phóng viên báo Pháp luật TP Hồ Chí Minh.

Nhà báo bị bắt ngày 07/10/2020, sau khi xuất bản cuốn sách Chính trị Bình dân và một số tác phẩm báo chí khác.

Trước khi bị bắt, nhà báo Đoan Trang đã viết: "Tôi không cần tự do cho riêng mình, nếu chỉ vậy thì quá dễ. Tôi cần cái lớn hơn là tự do dân chủ cho Việt Nam. Đó là một mục tiêu nghe có vẻ xa vời, nhưng thật ra là khả thi, nếu có sự góp phần của tất cả các bạn."