Tin Tức ngày 10 tháng 03 -2025:

« Nguy cơ kinh tế Hoa Kỳ bị suy thoái là có thực » và tăng trưởng của nền kinh tế số 1 toàn cầu trong năm 2025 có thể thấp hơn mong đợi. Giới ngân hàng Mỹ báo động như trên vào lúc thị trường chứng khoán mất giá, chỉ số tin tưởng sụt giảm, thất nghiệp và lạm phát gia tăng. Hoài nghi về hiệu quả từ chính sách kinh tế của tổng thống Donald Trump gia tăng.

Đăng ngày: 10/03/2025 - 12:58

5 phút

Hơn sáu tuần kể từ khi Donald Trump trở lại Nhà Trắng, chi nhánh của Ngân Hàng Trung Ương Mỹ tại Atlanta đột ngột giảm dự báo tăng trưởng, thậm chí báo động GDP quý 1 năm nay sẽ « sụt giảm 2,8 % ». Các chỉ số chứng khoán tại Wall Street sau giai đoạn hứng khởi nay đã « quay trở về với mức của tháng 11/2024, trước cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ ».

Hiệp hội ABA, quy tụ 16 chuyên gia đại diện cho những ngân hàng lớn nhất của Mỹ, báo động tăng trưởng trong năm nay có thể « không được như mong đợi ». Cùng lúc, hai thành viên trong nội các, hai nhà tỷ phú Elon Musk và Howard Lutnik, đứng đầu các bộ Hiệu Quả Chính Phủ và Thương Mại, cuối tuần trước kêu gọi sửa đổi phương pháp đo lường tỷ lệ tăng trưởng của Mỹ. Điều này khiến không ít người cho rằng chính quyền Trump muốn « che đậy » những thất bại trong chính sách kinh tế.

Có nhiều lý do giải thích vì sao chỉ số tin tưởng của công luận Mỹ vào chính sách kinh tế trong tháng 2/2025 rơi xuống mức thấp tương đương với thời kỳ diễn ra đại dịch Covid 19, hay khi ngân hàng Lehman Brothers phá sản hồi 2008.

Những tuyên bố của lãnh đạo Nhà Trắng về thương mại, đòi tăng thuế quan 25 % đánh vào hàng của Canada và Mêhicô gây khó khăn cho chính các nhà sản xuất của Mỹ khi cần nhập khẩu sắt và thép từ Canada, cho các hộ gia đình Mỹ khi cần mua thực phẩm của Mêhicô. Đối với Trung Quốc, ông Trump đe dọa áp thuế hải quan 10, rồi 20 %. Ai cũng biết là Bắc Kinh sẽ đáp trả và Trung Quốc đã quyết định tăng thuế nhập khẩu đánh vào nông phẩm của Hoa Kỳ, gây thiệt hại cho nông dân Mỹ, thành phần cử tri đã bỏ phiếu cho ông.

« Cuộc chiến thương mại ngu xuẩn nhất trong lịch sử »

Tổng thống Mỹ nhiều lần trấn an công luận trong nước rằng kinh tế Hoa Kỳ « cần có thời gian để thích nghi với tình huống mới », nhưng theo giới phân tích, Trump ồn ào uy hiếp các đối tác thương mại, gây khủng hoảng niềm tin cả với công luận trong nước và quốc tế, nhưng « kết quả không nhiều ». Trong 6 tuần qua, lãnh đạo Nhà Trắng đã hai lần hoãn các biện pháp tăng thuế đánh vào hàng của Mêhicô và Canada, hai nguồn cung cấp chính của Hoa Kỳ. Tệ hơn nữa, thâm hụt mậu dịch của Mỹ trong hai tháng đầu 2025 đã xấu đi thêm. Cùng lúc chỉ số tiêu thụ của các hộ gia đình bị chựng lại dưới tác động lạm phát.

Chứng khoán của Mỹ mất giá và nhật báo tài chính The Wall Street Journal đã phải thốt lên rằng chính sách thương mại của ông Trump đang gây nên « cuộc chiến thương mại ngu xuẩn nhất trong lịch sử ».

Nhìn đến thị trường lao động, số việc làm được tạo thêm tăng thấp hơn mong đợi. So với cùng thời kỳ của tháng 2/2024 khi Hoa Kỳ tạo thêm 220.000 việc làm, năm nay con số này chỉ là 151.000. Cùng lúc các cơ quan chính phủ, dưới sức ép của Elon Musk, mạnh tay sa thải nhân viên, Washington chưa thông báo các biện pháp cắt giảm thuế cho doanh nghiệp và tư nhân như ở những năm đầu nhiệm kỳ trước của tổng thống Trump. Nội các Trump trong tay các nhà tỷ phú chủ trương cắt giảm mạnh các khoản chi tiêu công, cắt giảm các khoản trợ cấp về y tế, xã hội : Những yếu tố này làm tê liệt tiêu thụ nội địa và tác động trực tiếp đến lĩnh vực sản xuất của Hoa Kỳ.

Hôm 07/03/2025, hiệp hội các ngân hàng Mỹ ABA báo động đà tăng trưởng của Hoa Kỳ trong năm nay sẽ bị chựng lại, sau khi GDP đã tăng 2,8 % trong năm 2024. Chính sách thương mại của chính quyền Trump tạo nên một môi trường « bất ổn » trong giới tài chính, gây hoang mang cho các doanh nghiệp. Cục Dự Trữ Liên Bang Hoa Kỳ thì sẽ phải đối mặt với những « thách thức vô cùng to lớn để giữ được lạm phát ở mức 2 % ». Cũng hiệp hội này cho rằng chính sách bảo hộ của Nhà Trắng đe dọa tăng trưởng của Mỹ.

Cuối cùng, một số nhà quan sát cho rằng kinh tế của Mỹ có thể bị tác động, khi mà các đồng minh của Washington cả về thương mại lẫn địa chiến lược mất dần tin tưởng vào Hoa Kỳ. Những tuyên bố trong 6 tuần qua của chính quyền Trump làm dấy lên nghi vấn về vai trò của một quốc gia vẫn tự nhận là đầu tàu của thế giới tự do. Thái độ của Washington quay lưng lại với Ukraina, tin tưởng vào thiện chí hòa bình của Nga, xem thường tất cả các đồng minh từ ở châu Mỹ đến châu Á và nhất là châu Âu, cũng đang buộc các đối tác kinh tế và thương mại của Hoa Kỳ rà soát lại các dự án đầu tư và hợp tác với siêu cường số một thế giới.

Ngày 10/03/2025, mức thuế mới, tăng thêm 15%, nhắm vào các mặt hàng nông sản nhập khẩu từ Mỹ chính thức có hiệu lực tại Trung Quốc. Đây là đòn trả đũa của Bắc Kinh trước việc Washington ban hành loạt biện pháp thuế quan mới nhắm vào hàng hóa Trung Quốc.

Đăng ngày: 10/03/2025 - 11:00Sửa đổi ngày: 10/03/2025 - 13:37

1 phút

Thông tín viên Clea Broadhurst tại Bắc Kinh giải thích :

« Bắc Kinh nhắm vào giới nông gia Mỹ, một thành phần cử tri chủ chốt của Donald Trump. Mức thuế quan mới được áp dụng đối với các mặt hàng đậu nành, bắp, thịt gà,… cũng như than đá, khí hóa lỏng và xe tải hạng nhẹ. Mục tiêu là đánh vào nền kinh tế của những vùng đã bỏ phiếu cho Trump và gia tăng áp lực chính trị lên Washington.

Nền nông nghiệp Mỹ đặc biệt dễ bị tác động. Trung Quốc là một thị trường quan trọng và với mức thuế đánh thêm từ 10-15%, nông sản Mỹ sẽ cạnh tranh kém hơn. Hậu quả có thể là khối lượng hàng xuất khẩu sẽ sụt giảm, kéo theo những khó khăn tài chính cho nông dân Mỹ. Trong giai đoạn 2022-2024, kim ngạch xuất khẩu đã sụt giảm từ 42 xuống còn 29 tỷ đô la, làm suy yếu nhiều nông gia.

Khi tung ra những đòn nói trên, Bắc Kinh tính toán rất kỹ, vì họ đánh vào những lĩnh vực mà có thể tìm được các nguồn cung thay thế, Trung Quốc hạn chế được tác động ngay trên chính thị trường của mình, đồng thời củng cố được vị thế để đối phó Mỹ.

Với những trừng phạt này, cuộc chiến thương mại có thể leo thang, và điều này có nguy cơ kềm hãm tăng trưởng thế giới, gây xáo trộn các chuỗi cung ứng và gây tốn kém thêm cho người tiêu dùng. Quả bóng hiện ở trên sân của Washington. »

Tổng thống Volodymyr Zelensky hôm nay, 10/03/2025, đã đến Ả Rập Xê Út để hội kiến thái tử Mohammed Ben Salman, nhưng không trực tiếp tham dự đàm phán giữa Ukraina và Mỹ từ ngày mai tại Jeddah nhằm chấm dứt chiến tranh Ukraina. Đây là cuộc họp đầu tiên giữa Mỹ và Ukraina sau vụ khẩu chiến giữa lãnh đạo hai nước tại Nhà Trắng cuối tháng 2/2025.

Đăng ngày: 10/03/2025 - 11:17Sửa đổi ngày: 10/03/2025 - 13:34

2 phút

Le secrétaire d'État américain Marco Rubio embarque à bord de l'avion militaire qui doit le conduire en Arabie saoudite pour des pourparlers avec l'Ukraine, dimanche 9 mars. — Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio lên máy bay ngày 09/03/2025 để sang Ả Rập Xê Út dự hội đàm với Ukraina. © Saul Loeb via Reuters

Theo hãng tin Anh Reuters, phái đoàn Ukraina bao gồm cố vấn của tổng thống, ngoại trưởng và bộ trưởng Quốc Phòng nước này. Dẫn đầu phái đoàn Hoa Kỳ là ngoại trưởng Marco Rubio, đã có mặt tại Ả Rập Xê Út từ sáng nay để chuẩn bị cho cuộc họp ngày mai nhằm thực hiện « mục tiêu đã được tổng thống Trump đề ra đó là chấm dứt cuộc chiến giữa Nga và Ukraina ». Tham gia đàm phán với Ukraina còn có đặc sứ Mỹ về Trung Đông Steve Witkoff và cố vấn an ninh quốc gia của Nhà Trắng Mike Waltz.

Trước khi Washington và Kiev nối lại đối thoại, trên mạng xã hội X, tổng thống Zelensky cam kết Ukraina « sẽ có thái độ xây dựng và hy vọng tìm được đồng thuận về các quyết định và những bước cần thiết » để chấm dứt chiến tranh, nhưng yêu cầu là « các lợi ích của Ukraina phải được bảo đảm ».

Ukraina đã đề xuất « những bước cụ thể và thực tế », để giúp các bên đạt được « những tiến bộ nhanh chóng và hiệu quả ». Tổng thống Zelensky nhắc lại Kiev sẵn sàng thông qua thỏa thuận về khoáng sản với Hoa Kỳ.

Phái đoàn Mỹ nhấn mạnh đàm phán ở Ả Rập Xê Út lần này nhằm « trắc nghiệm quyết tâm của Ukraina hướng tới hòa bình một cách thực tế ». Theo lời ông Steve Witkoff, đối thoại tại Jeddah nhằm đề ra một « thỏa thuận khung cho hòa bình và điểm khởi đầu cho lệnh ngừng bắn » giữa Nga với Ukraina. AFP lưu ý bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ tránh sử dụng cụm từ « Nga xâm chiếm Ukraina » như dưới thời chính quyền Biden.

Phát biểu tối qua trên chuyên cơ khi trở lại Washington sau hai ngày nghỉ cuối tuần, tổng thống Trump tin tưởng hội nghị lần này sẽ « mang lại nhiều kết quả tốt đẹp ».

Theo trang tin UNN và đài RT, Phó Tổng thống Mỹ Vance đã khiến những người ủng hộ Ukraine tức giận khi ông vào Tổng thống Donald Trump chỉ trích người đứng đầu Ukraine Volodymyr Zelensky trong cuộc gặp diễn ra ở Nhà Trắng ngày 28/2.

Trong một bài đăng trên mạng xã hội X hôm 8/3, ông Vance viết: "Hôm nay, khi tôi đang dắt con gái 3 tuổi đi dạo, một nhóm người biểu tình hô khẩu hiệu 'Vinh quang cho Ukraine' đã đi theo chúng tôi và hét lên, làm con gái tôi lo lắng và sợ hãi. Tôi quyết định nói chuyện với một số người biểu tình với hy vọng có thể đổi vài phút trò chuyện lấy việc họ để con gái tôi được yên. Gần như tất cả bọn họ đều đồng ý. Đó chủ yếu là một cuộc trò chuyện diễn ra với thái độ tôn trọng, nhưng nếu bạn đuổi theo một đứa trẻ 3 tuổi như một phần của cuộc biểu tình chính trị thì bạn là một kẻ tồi tệ".

Khẩu hiệu "Vinh quang cho Ukraine" lần đầu tiên được những người theo chủ nghĩa dân tộc Ukraine sử dụng nhiều vào đầu thế kỷ 20. Kể từ đó, thông điệp đã phát triển thành một bài hát yêu nước của Ukraine. Một số người vẫn coi khẩu hiệu trên gây tranh cãi vì được Tổ chức Dân tộc chủ nghĩa Ukraine (OUN) sử dụng. OUN là tổ chức có các thành viên từng hợp tác với Đức Quốc xã trong giai đoạn đầu của Thế chiến II.

Đây không phải lần đầu tiên ông Vance bị những người ủng hộ Ukraine nhắm tới. Tuần trước, hàng trăm người đã giơ cao các biểu ngữ ủng hộ Kiev trên tuyến đường quan chức này và gia đình dự kiến đi qua ở bang Vermont.

Trong cuộc khẩu chiến nảy lửa ở Nhà Trắng hồi cuối tháng 2, Phó Tổng thống Mỹ buộc tội người đứng đầu Ukraine "vô ơn" đối với sự hỗ trợ về tài chính và quân sự của Washington dành cho Kiev kể từ cuộc xung đột với Nga bùng phát tháng 2/2022.