Tổ chức Nhật Bản Nihon Hidankyo, một phong trào cơ sở của những người sống sót sau vụ Mỹ ném bom nguyên tử xuống Hiroshima và Nagasaki, được trao giải Nobel Hòa bình hôm thứ Sáu 11/10, đồng thời gửi lời cảnh báo tới các quốc gia có vũ khí hạt nhân chớ có sử dụng chúng.
Đến nay, chỉ có 2 quả bom hạt nhân từng được sử dụng trong chiến tranh. Nhiều người sống sót sau vụ ném bom hạt nhân được người Nhật gọi là "hibakusha". Họ đã cống hiến đời mình cho cuộc đấu tranh vì một thế giới không có vũ khí hạt nhân.
Lời văn trong giải thưởng của Ủy ban Nobel Na Uy viết rằng nhóm Nihon Hidankyo được trao Giải Nobel Hòa bình vì những nỗ lực của họ nhằm đạt được một thế giới không có vũ khí hạt nhân và chứng minh bằng lời kể của nhân chứng rằng vũ khí hạt nhân nhất định không bao giờ được phép đem ra sử dụng nữa.
"Những hibakusha giúp chúng ta mô tả những điều không tả xiết, nghĩ đến những điều không thể tưởng tượng nổi và ở một mức độ nào đó hiểu được nỗi đau và sự khổ sở quá sức hình dung do vũ khí hạt nhân gây ra", vẫn lời văn của ủy ban trao giải.
"Tôi không thể tin rằng điều đó là sự thật", đồng chủ tịch Nihon Hidankyo Toshiyuki Mimaki phát biểu tại một cuộc họp báo ở Hiroshima, địa điểm bị ném bom nguyên tử vào ngày 6/8/1945 khi Thế chiến II sắp kết thúc. Ông cố kìm dòng nước mắt khi phát biểu.
Bản thân là một người sống sót, Mimaki nói rằng giải thưởng sẽ thúc đẩy mạnh mẽ những nỗ lực của nhóm nhằm chứng minh rằng việc xóa bỏ vũ khí hạt nhân là điều khả thi.
"Việc được trao giải sẽ là một động lực to lớn để kêu gọi thế giới rằng việc xóa bỏ vũ khí hạt nhân và hòa bình muôn đời là điều có thể đạt được", ông nói. "Cần phải loại bỏ hoàn toàn vũ khí hạt nhân", vẫn lời ông.
Ở Nhật Bản, các hibakusha - nhiều người trong số họ mang những vết thương hiển hiện do bị bỏng phóng xạ hoặc mắc các bệnh liên quan đến phóng xạ như bệnh bạch cầu - thường bị ép phải sống tách biệt với xã hội và phải đối mặt với sự phân biệt đối xử khi tìm việc làm hoặc kết hôn trong những năm sau chiến tranh.
Tính đến tháng 3 năm nay, dữ liệu từ bộ y tế của Nhật cho thấy có 106.825 người sống sót sau vụ ném bom nguyên tử, với độ tuổi trung bình là 85,6.
Không nêu tên các quốc gia cụ thể, Joergen Watne Frydnes, chủ tịch Ủy ban Nobel Na Uy, cảnh báo rằng các quốc gia có năng lực hạt nhân chớ tính đến việc sử dụng vũ khí nguyên tử.
"Trong một thế giới đầy rẫy xung đột, và vũ khí hạt nhân chắc chắn là một phần của thế giới đó, chúng tôi muốn nêu bật tầm quan trọng của việc phải tăng cường xem hạt nhân là điều cấm kỵ, phải củng cố chuẩn mực quốc tế, chống lại việc sử dụng vũ khí hạt nhân", Frydnes nói với Reuters.
"Chúng tôi thấy rất đáng báo động là điều cấm kỵ về hạt nhân đang bị giảm đi vì có những lời đe dọa, không những thế, còn do tình hình trên thế giới, trong đó, các cường quốc hạt nhân đang hiện đại hóa và nâng cấp kho vũ khí của họ", vẫn lời ông.
Frydnes nói rằng thế giới nên lắng nghe "những câu chuyện đau thương và bi thảm của các hibakusha".
"Những vũ khí này không bao giờ được phép sử dụng trở lại ở bất kỳ nơi nào trên thế giới... Chiến tranh hạt nhân có thể đồng nghĩa với sự kết thúc của nhân loại, kết thúc nền văn minh của chúng ta", ông nói trong một cuộc phỏng vấn.
**********
Nguồn tin: Việt Nam, Trung Quốc sẽ ký thỏa thuận đường sắt khi Thủ tướng Lý Cường đến Hà Nội
Việt Nam và Trung Quốc dự kiến sẽ ký các hiệp định mới, trong đó có các thỏa thuận thúc đẩy liên kết đường sắt và mua bán nông sản trong khuôn khổ chuyến thăm của Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường tới Hà Nội vào cuối tuần này, hai nguồn tin được thông báo về lịch trình chuyến thăm nói với Reuters.
Liên kết đường sắt thông suốt là dấu hiệu của sự tin tưởng ngày càng tăng giữa hai nước và sẽ là cú hích cho giao thương và chuỗi cung ứng, khi ngày càng có nhiều hãng xưởng Trung Quốc chuyển một số hoạt động sản xuất cho xuất khẩu sang Việt Nam trong bối cảnh có căng thẳng thương mại giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ.
Các hiệp định này, mà một hai nguồn tin cho biết cũng bao gồm thỏa thuận về hệ thống thanh toán và thủ tục thông quan, có thể củng cố hơn nữa quan hệ kinh tế giữa hai nước láng giềng cùng do đảng cộng sản nắm quyền sau một loạt các cuộc gặp cấp cao và thỏa thuận hợp tác được ký kết trong những tháng gần đây.
Bộ Ngoại giao Việt Nam đã không phản hồi ngay cho đề nghị đưa ra bình luận của Reuters. Bộ Ngoại giao Trung Quốc chưa có bình luận ngay lập tức về các thỏa thuận này.
Sự ngờ vực giữa Hà Nội và Bắc Kinh, vốn đã có chiến tranh biên giới ngắn ngủi vào cuối những năm 1970 và hiện vẫn thường xuyên có tranh chấp ở Biển Đông, từ lâu đã cản trở những tiến triển về kết nối đường sắt, nhưng trong những tháng gần đây, những cân nhắc về kinh tế dường như đã chiếm ưu thế trước những lo ngại về an ninh biên giới.
Cả hai nước đã nhiều lần thể hiện quan tâm đến việc thúc đẩy kết nối đường sắt, nhưng chưa công bố kế hoạch cụ thể và ước tính chi phí để nâng cấp mạng lưới đường sắt.
Tuyến kết nối chính hiện dựa trên đường tàu nối Côn Minh, thủ phủ tỉnh Vân Nam, miền nam Trung Quốc, với thủ đô Hà Nội và thành phố cảng Hải Phòng của Việt Nam. Tuyến đường sắt đó được người Pháp xây dựng trong thời kỳ Việt Nam thuộc Pháp hơn một thế kỷ trước và vẫn đang được sử dụng ở Việt Nam, trong khi Trung Quốc đã thay thế bằng đường sắt tốc độ cao.
Điều đó làm cho các đường ray giữa hai bên không tương thích, buộc hành khách và hàng hóa phải đổi tàu ở biên giới, gây trở ngại cho giao thương đang bùng nổ giữa hai nước vốn lên tới 148,2 tỷ đô la Mỹ trong ba quý đầu năm nay, tăng 21% so với cùng kỳ năm ngoái.
Vào tháng 8, trong chuyến thăm cấp nhà nước của Tổng Bí thư-Chủ tịch nước Tô Lâm tới Bắc Kinh, Trung Quốc và Việt Nam đã ký kết các văn kiện lập kế hoạch và nghiên cứu tiền khả thi cho các tuyến đường sắt tiêu chuẩn, sau các thỏa thuận ban đầu được ký kết hồi tháng 12 năm ngoái trong công du của Chủ tịch Tập Cận Bình tới Hà Nội.
Vào ngày 13/10, hai nước dự kiến sẽ ký một thỏa thuận mới về các hoạt động khảo sát, một trong hai nguồn tin cho biết nhưng không đưa ra chi tiết.
Cả hai nguồn tin đều từ chối tiết lộ danh tính vì thông tin không được phép công khai.
Ngoài tuyến đường sắt Côn Minh-Hải Phòng, hai nước đang có kế hoạch nâng cấp một tuyến đường sắt khác từ tỉnh Quảng Tây đến Hà Nội, và một tuyến đường mới khả dĩ nối thành phố Thâm Quyến ở tỉnh Quảng Đông đến Hải Phòng.
Không rõ có bao nhiêu thỏa thuận sẽ được ký kết, nhưng các nguồn tin cho biết ít nhất một chục thỏa thuận đang được thương thảo.
Thủ tướng Lý Cường sẽ gặp lại ông Tô Lâm vào ngày 12/10 cũng như Thủ tướng Phạm Minh Chính vào sáng 13/10 trước khi tham dự ‘lễ ký kết các văn kiện hợp tác’, theo lịch trình dự kiến của Bộ Ngoại giao Việt Nam.
*********
Quân đội Israel bắn vào vị trí của lực lượng gìn giữ hòa bình LHQ ở Lebanon
Reuters
4–5 minutes
Quân đội Israel bắn vào một tháp canh mà lực lượng gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc (LHQ) sử dụng ở miền nam Lebanon hôm 11/10, làm bị thương hai người, một nguồn tin của LHQ cho hay, là ngày thứ ba liên tiếp lực lượng gìn giữ hòa bình báo cáo các vị trí của họ trúng hỏa lực của Israel trong lúc nước này tiến hành chiến tranh với Hezbollah.
Lặp lại lời kêu gọi ngừng bắn, Thủ tướng lâm thời Lebanon, ông Najib Mikati, cho biết một cuộc tấn công vào trung tâm Beirut vào tối hôm 10/9 đã giết chết 22 thường dân và làm bị thương 139 người khác. Mục tiêu là một quan chức cấp cao của Hezbollah - Wafiq Safa – nhưng người này đã sống sót, theo ba nguồn tin an ninh.
Đòn đánh vào đêm 10/9 đánh dấu lần không kích thứ ba vào Beirut kể từ khi Israel mở cuộc tiến công vào ngày 23/9.
Tại một bệnh viện ở Beirut, nơi tiếp nhận hàng chục người bị thương, một người đàn ông ngồi trên ghế ở hành lang, đầu gối quấn băng trắng, mặt và cơ thể đầy vết thương.
“Tình hình... Tôi thậm chí không làm sao mô tả được. Chúng tôi đã tiếp nhận ba tử sĩ... chỉ còn là từng mảnh cơ thể”, Wael al-Jaroush, lãnh đạo bộ phận y tế của bệnh viện Makassed nói.
“Đây là lần đầu tiên chúng tôi tiếp nhận số lượng lớn người bị thương như vậy trong một cuộc không kích ở Beirut”.
Trong số những người thiệt mạng có một gia đình 8 người, trong đó có 3 trẻ em, đã sơ tán từ miền nam, theo một nguồn tin an ninh.
Safa, mục tiêu rõ ràng của cuộc oanh tạc, đóng vai trò chính trị và an ninh trong Hezbollah. Điều này cho thấy Israel có thể mở rộng các mục tiêu trong giới lãnh đạo Hezbollah chứ không chỉ dừng lại ở các chỉ huy quân sự và giới chóp bu mà cho đến nay họ vẫn nhắm vào.
Ở miền bắc Israel, một lao động Thái Lan đã thiệt mạng do bị trúng mảnh đạn rơi, có khả năng mảnh đạn này được bắn lên từ lãnh thổ Lebanon, quân đội Israel nhận định. Không quân Israel đã giết chết một tư lệnh Hezbollah, người đứng sau các cuộc tấn công bằng tên lửa chống tăng vào khu vực Ramot Naftali ở miền bắc Israel, quân đội Israel cho biết.
Hezbollah không bình luận ngay lập tức về tuyên bố đó. Nguồn tin LHQ cho hay tháp của lực lượng gìn giữ hòa bình UNIFIL bị Israel tấn công hôm 11/10 nằm tại căn cứ chính của họ ở Naqoura. Hôm 10/9, UNIFIL thông báo rằng 2 binh sĩ gìn giữ hòa bình nữa đã bị thương khi một xe tăng Israel bắn trúng một tháp canh cũng tại căn cứ này, làm nó đổ sập.
Nguồn tin LHQ nói rằng các lực lượng Israel vào ngày 11/10 cũng đã vi phạm vành đai của một vị trí khác của UNIFIL mà trước đó họ đã bắn hôm thứ 10/10. Quân đội Israel cho biết họ đã nhận được báo cáo về một căn cứ của UNIFIL ở Naqoura bị bắn trúng khiến 2 nhân viên UNIFIL bị thương và vụ việc đang được xem xét.
Tại New York hôm 10/10, Đại sứ Israel tại LHQ Danny Danon nói rằng Israel đã đề nghị UNIFIL di dời 5 km về phía bắc ‘để tránh nguy hiểm khi giao tranh gia tăng’.
Bộ Ngoại giao Nga bày tỏ phẫn nộ về việc bị Nga xem là Israel tấn công quân sự vào lực lượng gìn giữ hòa bình và yêu cầu Israel kiềm chế bất kỳ ‘hành động thù địch’ nhằm vào lực lượng này.
Quân đội Israel hôm 10/10 cho hay quân đội của họ đã nổ súng gần một căn cứ của UNIFIL trong khu vực Naqoura sau khi yêu cầu các lực lượng LHQ trong vùng ở yên trong các phạm vi được bảo vệ. Họ nói rằng các chiến binh Hezbollah hoạt động từ bên trong và gần các khu vực dân sự ở miền nam Lebanon, bao gồm các điểm gần các vị trí của UNIFIL.
Tổng Thư ký KHQ Antonio Guterres nói rằng tình trạng leo thang xung đột ở Trung Đông là mối đe dọa nghiêm trọng đối với an ninh toàn cầu và cần phải làm mọi điều để tránh chiến tranh toàn diện ở Lebanon. Ông cũng lên án các cuộc tấn công của Israel làm bị thương nhân viên LHQ.
UNIFIL có hơn 10.000 nhân viên, các nước đóng góp nhân sự nhiều nhất là Ý, Pháp, Malaysia, Indonesia và Ấn Độ.
***********
TIN TỔNG HỢP
RFI
(Reuters) – Xuất khẩu gạo của Việt Nam năm 2024 ước tính sẽ vượt 7,6 triệu tấn. Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam ông Nguyễn Ngọc Nam hôm nay 10/10/2024 cho biết như trên. Theo ông, « những động thái gần đây của Ấn Độ nhằm nới lỏng các biện pháp hạn chế xuất khẩu gạo sẽ không gây nhiều tác động đến việc xuất khẩu gạo của Việt Nam ». Việt Nam là nước xuất khẩu gạo thứ 3 trên thế giới, chỉ sau Ấn Độ và Thái Lan. Theo báo chí trong nước, xuất khẩu gạo của Việt Nam trong 9 tháng đầu năm nay đã tăng 8,9% so với cùng kỳ năm ngoái, lên thành 6,99 triệu tấn. Doanh thu xuất khẩu gạo 9 tháng đầu năm cũng tăng 23%, lên thành 4,35 tỷ đô la.
(AP) – Trung Quốc nhập khẩu trở lại tôm hùm của Úc. Sau cuộc họp với đồng cấp Trung Quốc Lý Cường bên lề thượng đỉnh ASEAN tại Vientiane, Lào hôm 10/10/2024, thủ tướng Úc Anthony Albanese thông báo đôi bên đã « dỡ bỏ rào cản cuối cùng » trong cuộc đọ sức thương mại song phương. Trước khủng hoảng, năm 2019 Úc xuất khẩu 470 triệu đô la tôm hùm sang Trung Quốc. Từ 2020 Bắc Kinh ngừng nhập khẩu tôm hùm và nhiều mặt hàng khác (gỗ, than đá, thịt bò, rượu …) của Úc để trả đũa, vì chính quyền bảo thủ của thủ tướng Scott Morrison cấm cửa một số nhà đầu tư Trung Quốc và đòi điều tra về nguồn gốc virus gây đại dịch Covid.
(AFP) – Thị trường chứng khoán Hồng Kông, Thượng Hải và Thâm Quyến khởi sắc trở lại. Chỉ số chứng khoán tại các thị trường nói trên tăng gần 3 % trong phiên giao dịch ngày 10/10/2024 nhờ tin Ngân Hàng Trung Ương Trung Quốc bơm thêm 500 tỷ nhân dân tệ, tương đương với 65 tỷ đô la để tiếp sức cho kinh tế. Các doanh nghiệp có thể sử dụng số tiền này để mua chứng khoán và công trái phiếu. Hôm qua, chứng khoán ở Hồng Kông và Hoa Lục tuột giá mạnh do các nhà đầu tư đánh giá là gói kích cầu 1.000 tỷ nhân dân tệ Bắc Kinh thông báo cuối tháng 9/2024 « không đủ sức vực dậy kinh tế » Trung Quốc.
(AFP) – Nga bác bỏ cáo buộc về lính Bắc Triều Tiên đến chiến đấu ở Ukraina. Phát ngôn viên điện Kremlin, Dmitry Peskov, hôm nay, 10/10/2024, khẳng định rằng cáo buộc của Hàn Quốc hoàn toàn sai sự thật. Trong khi đó, tuần trước, báo Kyiv Post của Ukraina trích nguồn tin tình báo, chỉ ra rằng 6 quân nhân Bắc Triều Tiên đã bỏ mạng tại vùng Donetsk. Bộ trưởng Quốc Phòng Hàn Quốc vào đầu tuần này, khẳng định rằng « khả năng cao quân đội Bình Nhưỡng được điều đến chiến đấu cùng Nga do hai nước có thỏa thuận về liên minh quân sự ».
(REUTERS) – Anh Quốc lập cơ quan giám sát thực thi trừng phạt đối với Nga. Hôm nay, 10/10/2024, Anh Quốc đã công bố lập ra Văn phòng giám sát thực thi trừng phạt thương mại (OTSI), hỗ trợ các công ty Anh tuân thủ lệnh trừng phạt được áp đặt đối với Nga. Cơ quan này cũng có thẩm quyền phạt công khai những doanh nghiệp, « nêu tên » các công ty đó và cũng có quyền điều tra công dân Anh làm trái quy định, khi hoạt động ở một quốc gia thứ ba. Ngoài ra, Luân Đôn cũng thông báo áp đặt trừng phạt các giao dịch thương mại với Nga trị giá 20 tỷ bảng Anh.
(AFP) – Bầu cử TT Mỹ 2024 : Mạng X có hàng ngàn tài khoản « bot » (được vận hành nhờ hệ thống tự động thay cho người thật)thân Nga làm lan truyền thông tin sai lệch về ứng viên Kamala Harris của đảng Dân Chủ. Tỉ phú Elon Musk, ông chủ mạng X, người ủng hộ mạnh mẽ ứng viên đảng Cộng Hòa, Donald Trump, từng hứa xóa những tài khoản mà nội dung đăng tải là do máy tự động lập ra. Trong nghiên cứu được công bố hôm nay 10/10/2024, tổ chức American Sunlight Project (ASP) mô tả những tài khoản này là « tác nhân đang ngủ » vì đa phần hoạt động từ vài năm nay nhưng không bị mạng X kiểm duyệt. ASP đã phân tích hơn 1.200 tài khoản « bot » có hơn 100 triệu bài đăng từ khi được tạo ra đến tháng 7 năm 2024, cho thấy chúng tuyên truyền ồ ạt theo hướng có lợi cho điện Kremlin, ủng hộ Donald Trump và đưa thông tin sai lệch về bà Harris và kỳ bầu cử TT Mỹ 2024.
(AFP) – UNICEF : 370 triệu phụ nữ và bé gái bị xâm hại tình dục trên toàn cầu. Theo số liệu của Quỹ Nhi Đồng Quốc Tế - UNICEF thu thập từ năm 2010-2022, được công bố hôm nay, 10/10/2024, số nạn nhân bị xâm hại tình dục trên thực tế còn cao hơn. Vùng Cận Sahara, khu vực nhiều xung đột và bất ổn an ninh là nơi xảy ra nhiều vụ xâm hại tình dục nhất, sau đó là đến vùng Trung và Nam Á. Một phần tám các nạn nhân bị xâm hại tình dục trước tuổi 18. Theo UNICEF, các cuộc xung đột vũ trang cũng như là khủng hoảng kinh tế và xã hội làm gia tăng các cuộc tấn công tình dục nhắm vào bé gái, vì «cưỡng dâm và bạo lực tình dục thường được sử dụng như một loại vũ khí chiến tranh ».
(AFP) – Hoa Kỳ : Bão Milton đã đổ bộ vào bang Florida, gây ra nhiều thiệt hại. Tối qua, 09/10/2024, dù đã suy yếu khi vào đất liền, nhưng bão Milton vẫn ở cấp 3 (trên 5), kéo theo mưa lớn và sức gió 112 km/h, gần thành phố Tampa. Cơ quan khí tượng đã ghi nhận nhiều cơn lốc xoáy gần khu vực Spanish Lakes. Cây cối bị bật rễ, nhiều ngôi nhà bị mất nóc, các con phố ngập nước. Khoảng 3 triệu gia đình hiện vẫn chưa có điện tại miền đông nam Hoa Kỳ.
(AFP) – Báo cáo của Quỹ bảo tồn Thiên nhiên Thế giới (WWF) : Quy mô các quần thể động vật hoang dã trên toàn cầu đã giảm khoảng 73% sau 50 năm, từ 1970 đến 2020, chủ yếu do con người. Báo cáo Hành trình sống được công bố vào hôm nay 10/10/2024, ít ngày trước khi diễn ra thượng đỉnh về đa dạng sinh học COP16 ở Colombia. Xét về địa lý, châu Mỹ La-tinh và vùng Caribê là khu vực bị ảnh hưởng nặng nhất (-95%), châu Âu và Trung Á ít bị tác động nhất (-35%). Xét về loài, quy mô các loài động vật nước ngọt giảm nhiều nhất.
(AFP) – Hội họa : Bảo tàng Van Gogh tại Amsterdam tổ chức triển lãm lớn nhân kỷ niệm 150 năm khai sinh trường phái ấn tượng, Impressionnisme. Từ ngày 11/10/2024 đến 26/01/2025, bảo tàng Van Gogh tại Amsterdam - Hà Lan trưng bày gần 100 tác phẩm của những danh họa Pháp Monet, Degas và Cézanne... Đó là những tên tuổi lớn trong trường phái ấn tượng. Vincent Van Gogh đã đi theo con đường của các danh họa Pháp trước khi định cư hẳn tại Pháp năm 1886.
*********
HRW: Việt Nam chớ hứa suông về nhân quyền
VOA Tiếng Việt
4–5 minutes
Hôm 10/10, tổ chức Theo dõi Nhân quyền đăng bài phát biểu của tổ chức này tại Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc, lập luận rằng việc Việt Nam cam kết cải thiện nhân quyền vẫn chỉ là “những lời hứa suông”.
Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW) hoan nghênh việc Việt Nam chấp nhận các khuyến nghị phê chuẩn Công ước 87 của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) về Tự do Lập hội và Bảo vệ Quyền Tổ chức, nhưng nói Hà Nội cần chứng minh việc họ tôn trọng quyền tự do lập hội và tổ chức bằng cách cho phép các công đoàn lao động thực sự hoạt động độc lập với nhà nước.
HRW cho rằng việc quốc gia Đông Nam Á này hứa sẽ phê chuẩn Công ước 87 của ILO chỉ mới là “bước đầu tiên”.
“Chúng tôi vô cùng thất vọng vì trong số 49 khuyến nghị không được Việt Nam chấp nhận, có nhiều khuyến nghị liên quan trực tiếp đến những người bảo vệ nhân quyền, trong đó có một số kêu gọi trả tự do cho những người bảo vệ nhân quyền bị cầm tù vì thực thi các quyền cơ bản của họ”, HRW bày tỏ qua bài phát biểu.
“Tính đến tháng 9/2024, Việt Nam có ít nhất 171 tù nhân chính trị và ít nhất 21 người bị giam giữ vì lý do chính trị đang chờ xét xử — tất cả đều bị truy tố vì thực thi các quyền dân sự và chính trị một cách ôn hòa”, theo một trích đoạn từ bài phát biểu.
Ngoài ra, Việt Nam đã bác bỏ khuyến nghị sửa đổi các điều 117 (tuyên truyền chống nhà nước) mang tính vi phạm nhân quyền và điều 331 (lợi dụng các quyền tự do dân chủ) của Bộ luật Hình sự mà chính quyền Việt Nam thường xuyên sử dụng để bịt miệng những người chỉ trích, vẫn theo HRW.
Tổ chức nhân quyền có trụ sở tại New York, Mỹ, cũng cho biết thêm rằng Việt Nam đã bác bỏ khuyến nghị về bãi bỏ các quy định pháp luật hạn chế quyền tự do ngôn luận và kiến nghị phê chuẩn Công ước chống cưỡng bức mất tích (ICPPED).
Theo thông báo của Văn phòng Cao ủy Nhân quyền LHQ khi Hội đồng Nhân quyền thông qua kết quả rà soát định kỳ phổ quát (UPR) chu kỳ IV đối với Việt Nam ngày 27/9, chính quyền nước này không chấp nhận khuyến nghị về việc “chấm dứt ngay việc ép buộc từ bỏ đức tin”, cho rằng khuyến nghị này “không phản ánh thực tế ở Việt Nam”.
“Nhưng chính quyền Việt Nam nói họ đã ‘thuyết phục’ người dân ‘tự nguyện từ bỏ tà giáo’”, theo bản ghi bài phát biểu của đại diện HRW hôm 10/10. “Chính phủ không công nhận khoảng 140 tổ chức tôn giáo, nhiều tổ chức trong số đó bị chính quyền coi là “tà đạo”.
Ngoài việc bị buộc phải từ bỏ đức tin, các thành viên của các nhóm tôn giáo mà chính quyền gọi là “tà đạo” này còn bị giám sát chặt chẽ, sách nhiễu, hăm dọa, chỉ trích công khai, hành hung, bắt giữ và bỏ tù lâu năm, vẫn theo HRW.
Việt Nam thậm chí còn bác bỏ khuyến nghị chấm dứt ngay mọi hành động trả thù đối với những người hợp tác với LHQ về vấn đề nhân quyền, cho rằng khuyến nghị đó cũng “không phản ánh thực tế ở Việt Nam”, mặc dù việc trả thù đó đã được Cao ủy Nhân quyền LHQ xác nhận.
Cuối bài phát biểu, HRW phản ánh “dấu hiệu thực sự” cho thấy những cam kết cải thiện nhân quyền của Hà Nội “vẫn là những lời hứa suông”, nói thêm rằng Việt Nam cũng bác bỏ mọi khuyến nghị liên quan đến khả năng thành lập một tổ chức nhân quyền quốc gia độc lập phù hợp với Nguyên tắc Paris, bộ nguyên tắc về Thiết chế Nhân quyền Quốc gia, được thông qua tại Đại hội đồng LHQ năm 1993.
HRW kêu gọi Việt Nam thực hiện các nghĩa vụ quốc tế về nhân quyền bằng cách đảm bảo công dân được hưởng đầy đủ và không bị cản trở các quyền tự do ngôn luận, lập hội và hội họp ôn hòa, đồng thời chấm dứt mọi hình thức quấy rối, đe dọa và trả thù những người bảo vệ nhân quyền.
Bộ Ngoại giao Việt Nam chưa phản hồi ngay khi VOA đề nghị họ bình luận về bài đăng của HRW.
Như VOA đã đưa tin, phái đoàn của chính phủ Việt Nam do Thứ trưởng Ngoại giao Đỗ Hùng Việt dẫn đầu hôm 27/9 cho biết tại phiên họp ở Geneva rằng Việt Nam quyết định chấp thuận 271 trên tổng số 320 khuyến nghị mà các nước đưa ra từ phiên đối thoại hồi tháng 5.
Trả lời báo giới trong nước vào ngày 2/10, ông Việt ca ngợi con số 271/320 nêu trên “thể hiện cam kết mạnh mẽ của Việt Nam đối với tiến trình UPR, cũng như khẳng định mong muốn và quyết tâm của Việt Nam trong bảo vệ và thúc đẩy quyền con người”.
“Đoàn Việt Nam cũng đã kịp thời có những ý kiến phản bác những luận điệu sai lệch, sử dụng những thông tin chưa được kiểm chứng thể hiện định kiến về Việt Nam trong phát biểu của một số ít tổ chức phi chính phủ tại phiên họp”, vẫn lời ông Việt.
********
Tổng thống Ukraina công du châu Âu để tìm kiếm thêm viện trợ từ đồng minh
Cơn bão Milton tại Hoa Kỳ không chỉ tác động đến bang Florida mà còn làm trì hoãn cuộc họp ở Ramstein của lãnh đạo các nước ủng hộ Ukraina – Ukraine Defense Contact Group - do vắng mặt tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden. Tuy nhiên tổng thống Zelensky vẫn tiếp tục chuyến công du châu Âu để tìm kiếm thêm viện trợ. Nguyên thủ Ukraina gặp lãnh đạo Anh vào sáng nay tại Luân Đôn, đến Paris vào chiều nay để hội đàm với tổng thống Pháp Emmanuel Macron tại điện Elysée, Paris.
Từ Kiev, thông tín viên Emmanuelle Chaze tường trình :
Lẽ ra đó là lần đầu tiên lãnh đạo các nước ủng hộ Ukraina họp thượng đỉnh tại Ramstein, nhưng cuối cùng, nhóm hỗ trợ quốc phòng cho Ukraina quy tụ hơn 50 nước sẽ không họp tại căn cứ quân sự Mỹ ở Đức vào ngày mai, 11/10, vì một những lãnh đạo chủ chốt ủng hộ Ukraina, tổng thống Mỹ Joe Biden, đã hủy chuyến đi để giám sát chỉ đạo từ Washington các hoạt động khẩn cấp đối phó với cơn bão Milton.
Mặc dù cuộc họp bị hoãn lại, nhưng tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky vẫn thực hiện chuyến công du châu Âu. Hôm qua, nguyên thủ Ukraina đã thăm chính thức Croatia, ông Zelensky đã khẳng định rằng Kiev có cơ hội thực sự để có một hành động mang tính quyết định trên chiến trường vào mùa đông này và có thể kết thúc chiến tranh, dẫn tới hòa bình lâu dài.
Tổng thống Ukraina cũng nhắc lại rằng Kiev trông cậy vào các đồng minh để mang lại hòa bình và an ninh cho châu Âu. Ông Zelensky cũng sẽ có cơ hội nhắc lại những tuyên bố này khi gặp tổng thống Emmanuel Macron vào hôm nay, 10/10 tại điện Élysée, và gặp thủ tướng Đức Olaf Scholz vào thứ Sáu tại Berlin. Nguyên thủ Ukraina cũng sẽ gặp giáo hoàng Phanxicô, thủ tướng Ý Giorgia Meloni ở Roma, và thủ tướng Anh Keir Starmer tại Luân Đôn.
Những tuần gần đây, tổng thống Ukraina bày tỏ quan ngại về việc các đồng minh chậm trễ ra quyết định viện trợ quân sự. Kiev đã nhiều lần xin trợ giúp vũ khí tầm xa để tấn công vào các mục tiêu quân sự trên lãnh thổ Nga. Hôm nay, theo AFP, viện nghiên cứu Kiel Institute của Đức đã cảnh báo rằng các viện trợ cho Kiev từ phương tây sẽ giảm mạnh kể từ năm 2025, đặc biệt là trước nguy cơ Donald Trump trở lại Nhà Trắng và có thể ngăn chặn tất cả các khoản viện trợ cho Ukraina tại Quốc Hội.
***********
ASEAN+1: Philippines tố cáo các hành vi hù dọa quấy rối tại Biển Đông, kêu gọi Trung Quốc-ASEAN khẩn trương đàm phán về COC
Biển Đông chiếm một vị trí quan trọng trong cuộc họp cấp cao ASEAN và Trung Quốc ngày hôm nay, 10/10/2024 tại Vientiane- Lào. Trong lúc thủ tướng Trung Quốc Lý Cường kêu gọi đẩy mạnh « hội nhập » kinh tế giữa các nước Đông Nam Á với Bắc Kinh, thì Manila đề nghị khẩn trương đàm phán về một Bộ Quy Tắc Ứng Xử ở Biển Đông để giảm thiểu nguy cơ xung đột.
Theo Reuters ghi nhận, phát biểu trước các đối tác Đông Nam Á và thủ tướng Trung Quốc Lý Cường, tổng thống Philippines, Ferdinand Marcos Jr. đã nhấn mạnh các bên cần đạt được những tiến bộ quan trọng để giảm thiểu căng thẳng tại Biển Đông, « cần thực sự cởi mở để giải quyết những bất đồng ». Theo Manila, ASEAN và Trung Quốc cần « khẩn cấp đàm phán về một Bộ Quy Tắc Ứng Xử ». Nguyên thủ Philippines kết luận, « thật đáng tiếc là tình hình ở Biển Đông vẫn căng thẳng và Philippines vẫn phải chịu các hành vi hù dọa và quấy rối ».
Hãng tin Mỹ AP nhắc lại trong những tháng gần đây thường xuyên xảy ra đụng độ giữa tàu của Trung Quốc và Philippines trong các vùng biển có tranh chấp. Đối với Việt Nam vụ tàu cá của ngư dân Quảng Ngãi bị tấn công hôm 29/09/2024 ở Hoàng Sa gây căng thẳng trong quan hệ giữa Việt Nam với Trung Quốc. Các khu vực thuộc đặc quyền kinh tế của Indonesia và Malaysia cũng thường xuyên bị tàu của Trung Quốc thâm nhập.
AP trích dẫn lời một quan chức ASEAN xin được giấu tên cho biết, trong cuộc họp với thủ tướng Lý Cường sáng nay ở Vientiane tổng thống Marcos Jr. đã tuyên bố không thể tách rời hợp tác kinh tế ASEAN - Trung Quốc với những xung đột trên biển.
Đáp lời lãnh đạo Philippines, thủ tướng Trung Quốc cho rằng « Biển Đông là một mái nhà chung » và Bắc Kinh có trách nhiệm « bảo vệ chủ quyền » của Trung Quốc ở vùng biển này.
Thương mại ASEAN -Trung Quốc
Về thương mại, theo hãng tin AP trong cuộc họp với 10 nước Đông Nam Á, thủ tướng Lý Cường tránh đề cập đến tranh chấp chủ quyền giữa Trung Quốc với nhiều thành viên ASEAN ở Biển Đông mà chỉ tập trung vào vế kinh tế và thương mại. Theo ông, ASEAN và Trung Quốc cần đẩy mạnh « hội nhập trong bối cảnh kinh tế toàn cầu phục hồi chậm, khuynh hướng bảo hộ gia tăng và tình hình thế giới bất ổn ». ASEAN và Trung Quốc chuẩn bị kết thúc đàm phán về một hiệp định tự do mậu dịch vào năm tới. Thỏa thuận này được mở rộng đến nhiều lĩnh vực như các hoạt động kinh tế xanh và công nghệ kỹ thuật số hay các chuỗi cung ứng trong công nghệ kết nối …
Trung Quốc hiện là đối tác thương mại quan trọng nhất của ASEAN và là nguồn đầu tư trực tiếp nước ngoài lớn thứ ba tại Đông Nam Á. Tổng trao đổi mậu dịch hai nhiều năm ngoái đạt ngưỡng gần 700 tỷ đô la.
********
Philippines kêu gọi Trung Quốc và ASEAN khẩn trương đàm phán về Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông
Tại hội nghị thượng đỉnh khu vực hôm thứ Năm (10/10), Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr đã thúc giục các nhà lãnh đạo Đông Nam Á và Trung Quốc khẩn trương đẩy nhanh các cuộc đàm phán về Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông, đồng thời cáo buộc Bắc Kinh quấy rối và đe dọa.
Phát biểu tại Lào trước các nhà lãnh đạo của Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường, ông Marcos nói rằng cần phải có tiến triển thực chất và tất cả các bên phải "thực sự cởi mở trong việc nghiêm túc xử lý các bất đồng" và giảm căng thẳng.
Trung Quốc và Philippines, đồng minh của Hoa Kỳ, đã căng thẳng với nhau trong một loạt các cuộc đối đầu gần các thực thể tranh chấp ở Biển Đông. Manila cáo buộc hải cảnh Trung Quốc gây hấn và Bắc Kinh tức giận về cái mà họ gọi là hành động khiêu khích và liên tục xâm phạm lãnh thổ của Philippines.
Các cuộc cãi vã đã trở nên quyết liệt và làm dấy lên mối lo ngại trong khu vực về sự leo thang mà rốt cuộc có thể kéo theo Hoa Kỳ, quốc gia có hiệp ước phòng vệ tương hỗ ký năm 1951 với cam kết bảo vệ Philippines nếu nước này bị tấn công.
"Cần phải đẩy nhanh hơn nữa tốc độ đàm phán về bộ quy tắc ứng xử giữa ASEAN và Trung Quốc", ông Marcos phát biểu tại cuộc họp, theo một tuyên bố từ văn phòng của ông.
"Thật đáng tiếc khi tình hình chung ở Biển Đông vẫn căng thẳng và không thay đổi. Chúng tôi tiếp tục phải chịu sự quấy rối và đe dọa".
Dựa trên các bản đồ cũ, Trung Quốc tuyên bố chủ quyền đối với gần như toàn bộ Biển Đông và đã triển khai một đội tàu hải cảnh sâu vào Đông Nam Á, bao gồm các vùng đặc quyền kinh tế của Malaysia, Brunei, Philippines và Việt Nam.
Ý tưởng về một bộ quy tắc ứng xử trên biển lần đầu tiên được Trung Quốc và ASEAN nhất trí vào năm 2002 nhưng mãi tới năm 2017 quá trình soạn thảo chính thức mới bắt đầu.
Kể từ đó, tiến độ diễn ra rất chậm chạp, và đã mất nhiều năm chỉ để thảo luận về khuôn khổ và phương thức đàm phán cũng như các hướng dẫn được ban hành để cố gắng đẩy nhanh tiến độ. Một số thành viên ASEAN lo ngại rằng bộ quy tắc ứng xử sẽ không mang tính ràng buộc về mặt pháp lý.
Ông Marcos bày tỏ sự thất vọng khi các bên liên quan không thể thống nhất ngay cả về những điều đơn giản, đồng thời nói thêm rằng "định nghĩa về một khái niệm hết sức cơ bản như 'tự kiềm chế' vẫn chưa nhận được sự đồng thuận”.
Khi được hỏi về những phát biểu này, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh nói rằng Trung Quốc cam kết thúc đẩy các cuộc tham vấn về bộ quy tắc ứng xử và luôn kiên quyết giải quyết các tranh chấp thông qua đối thoại và tham vấn.
"Đồng thời, Trung Quốc kiên quyết phản đối mọi hành vi xâm phạm và khiêu khích, và kiên quyết bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, quyền và lợi ích hàng hải của mình", bà Mao phát biểu trong một cuộc họp báo thường kỳ.
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, tân Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba và Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Lavrov đã cùng tham gia với các lãnh đạo Đông Nam Á ở Lào hôm thứ Năm, trước cuộc họp toàn thể của Hội nghị thượng đỉnh Đông Á vào thứ Sáu (11/10).
Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol và Thủ tướng Nhật Ishiba Bản dự kiến sẽ có cuộc gặp thượng đỉnh đầu tiên tại Lào vào thứ Năm, trong lúc hai nước láng giềng này đang tìm cách tăng cường quan hệ an ninh và kinh tế.
*******
Máy bay không người lái Ukraine tấn công căn cứ không quân Nga ở Bắc Caucasus
Reuters
~1 minute
Máy bay không người lái của Ukraine đã tấn công căn cứ không quân Khanskaya ở khu vực Cộng hòa Adygeya, miền Nam nước Nga, vào sáng thứ Năm (10/10), hãng tin Mash của Nga đưa tin.
Hãng tin này đã công bố những bức ảnh về điều mà hãng tin này nói là các máy bay không người lái tầm xa do Hoa Kỳ sản xuất đã bị bắn hạ gần căn cứ không quân.
Người đứng đầu khu vực Murat Kumpilov cũng cho biết trên ứng dụng nhắn tin Telegram rằng ngôi làng Rodnikovy trong cùng khu vực đang được sơ tán do đám cháy sau cuộc tấn công bằng máy bay không người lái.
Ông nói rằng cuộc tấn công nhắm vào vùng ngoại ô của thành phố Maykop - nơi có căn cứ không quân - và không có thương vong.
Trong khi đó, hãng thông tấn RIA trích lời Bộ Quốc phòng Nga cho biết rằng 47 máy bay không người lái đã bị bắn hạ vào ban đêm trên toàn khu vực Kuban, vốn bao gồm cả Adygeya.
**********
Chính sách Trung Quốc - Đài Loan: Một số khác biệt chủ yếu giữa Harris và Trump
Gần một tháng nữa là bầu cử tổng thống Mỹ. Hồ sơ Đài Loan tuy không phải là chủ đề trọng tâm trong cuộc tranh cử tổng thống, nhưng chính sách của Mỹ với Trung Quốc - Đài Loan được giới chuyên gia dự đoán sẽ là một hồ sơ quan trọng trong nhiệm kỳ tổng thống 4 năm tới, và có nhiều tác động lớn đến cục diện địa chính trị không chỉ của khu vực châu Á mà toàn thế giới.
Dựa trên nhiệm kỳ 4 năm của tổng thống mãn nhiệm đảng Dân Chủ Joe Biden và nhiệm kỳ của người tiền nhiệm đảng Cộng Hòa Donald Trump, và hành xử của ứng viên tổng thống đảng Dân Chủ, phó tổng thống Kamala Harris, các chuyên gia dự báo một số điểm khác biệt chủ yếu giữa Kamala Harris và Donald Trump về chính sách với Trung Quốc – Đài Loan.
***
Học giả Bonny Lin, giám đốc dự án nghiên cứu về Trung Quốc China Power Project, thuộc Trung tâm Chiến lược và Nghiên cứu Quốc tế (CSIS - Center for Strategic and International Studie, ở Washington, D.C), có bài ‘‘U.S. Policy toward China and Taiwan’’, nhấn mạnh trước hết đến việc chính sách về Trung Quốc và Đài Loan của Washington dưới thời của bà Kamala Harris hay ông Donald Trump có nhiều khả năng sẽ ‘‘duy trì đường nét chung’’, coi Trung Quốc là ‘‘thách thức và đe dọa trật tự quốc tế đã được thiết lập, hòa bình và ổn định ở Ấn Độ - Thái Bình Dương và với Hoa Kỳ.’’ Cạnh tranh gay gắt giữa Mỹ với Trung Quốc được coi là chắc chắn sẽ tiếp tục. Ông Trump, nếu đắc cử, về nguyên tắc sẽ phải khẳng định sự ủng hộ mạnh mẽ đối với hòn đảo tự trị, mà Bắc Kinh coi là một vùng lãnh thổ ly khai. Tương tự như vậy, bà Harris nếu đắc cử ‘‘sẽ tiếp tục làm sâu sắc thêm mối quan hệ của chính quyền Biden với hòn đảo’’.
Trump có thể đàm phán riêng với Bắc Kinh về Đài Loan
Về các khác biệt, học giả Bonny Lin, tổng hợp nhận định của giới chuyên gia Đài Loan và Hoa Lục, ghi nhận khả năng chính quyền Trump có thể có các đàm phán riêng với Bắc Kinh về Đài Loan, sử dụng Đài Loan để giành lấy một số lợi thế cho nước Mỹ, trong khi bà Harris về cơ bản sẽ tiếp tục đường lối của chính quyền Biden. Tuy nhiên, các đàm phán riêng rẽ của ông Trump với lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình về Đài Loan được dự đoán sẽ không đi xa. Một nỗ lực ngoại giao như vậy có thể chịu cùng số phận như các thượng đỉnh mà Donald Trump từng tổ chức với lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong Un tại Singapore năm 2018, và tại Hà Nội năm 2019, mà không dẫn đến bất cứ đột phá nào trong quan hệ giữa Mỹ và Bắc Triều Tiên.
Nhìn từ phía Bắc Kinh, có thể rõ thêm một số sắc thái khác biệt trong chính sách với Đài Loan của Harris và Trump. Chính quyền Trung Quốc dự kiến trong giai đoạn đầu của nhiệm kỳ của tân tổng thống Mỹ nhìn chung có nhiều khả năng sẽ tránh các biện pháp mạnh trực tiếp, bị coi là khiêu khích nhắm vào Hoa Kỳ, để chờ đợi xem tân chính quyền sẽ định hình chính sách đối ngoại ra sao.
Những tuần lễ nhạy cảm trước khi tổng thống Mỹ nhậm chức
Tuy nhiên, nếu Donald Trump đắc cử, theo chuyên gia Bonny Lin, Bắc Kinh có thể khai thác bất đồng giữa hai phe đối địch tại Mỹ trong giai đoạn trước khi tổng thống Mỹ chính thức nhậm chức, để giành lợi thế. Trong những tuần lễ chuyển tiếp quyền lực nhạy cảm này, Trung Quốc có thể gia tăng các hành vi lấn lướt ở eo biển Đài Loan, và sẵn sàng chủ động hạ nhiệt một khi Donald Trump chính thức lên nắm quyền. Bắc Kinh có thể dùng các hành xử này để chứng minh ý chí mạnh mẽ của Trung Quốc trong việc thống nhất Đài Loan, trả đũa bất kỳ chính sách mới nào mà họ coi là thù địch. Ngược lại, phía chính quyền Trump có thể cho là đã răn đe được Trung Quốc, và đổ lỗi cho chính quyền tiền nhiệm đã không quản lý được quan hệ với Trung Quốc. Một kịch bản như vậy được coi có lợi cho cả Bắc Kinh lẫn Donald Trump.
Ứng xử đầy bất trắc và mang tính ‘‘ganh đua’’ của Trump
Về chính sách Đài Loan dự kiến của hai đối thủ tranh cử tổng thống Mỹ, hai chuyên gia về Trung Quốc, Richard Bush và Ryan Hass, có bài tổng hợp công phu (‘‘How would the Trump or Harris administration approach Taiwan?’’ - Trump và Harris sẽ có tiếp cận thế nào về Đài Loan?). Bài viết của Richard Bush và Ryan Hass nhấn mạnh đến lối hành xử mang đậm tính cá nhân và đầy bất trắc của Donald Trump, có thể tái diễn những gì đã diễn ra trong nhiệm kỳ 2016 – 2020.
Chính sách với Đài Loan của ông Trump vốn không mang tính hệ thống, và phụ thuộc vào các cá nhân những người được bổ nhiệm vào các vị trí đứng đầu trong các lĩnh vực liên quan đến Đài Loan. Trong nhiệm kỳ 2016 – 2020, nhiều cộng sự của Donald Trump đã thi hành chính sách ủng hộ Đài Loan rất mạnh mẽ, nhưng đây phần nhiều là hành động mang tính sáng kiến cá nhân, hơn là được phối hợp.
Chính sách với Đài Loan của Donald Trump mang nặng tính hơn thua, ganh đua, như trong quan hệ thương mại. Ông không thường xuyên nói về Đài Loan trước công chúng, nhưng khi nói, Donald Trump chủ yếu nhắc đến những bất bình về cách Đài Loan lợi dụng Mỹ. Ví dụ như Trump phàn nàn Đài Loan không trả đủ tiền để được Mỹ bảo vệ, hay Đài Loan ‘‘lừa đảo’’ ngành công nghiệp bán dẫn của Hoa Kỳ.
Đài Loan vắng mặt trong Cương lĩnh đảng Cộng Hòa 2024 : Lần đầu tiên từ 40 năm
Đáng lo hơn nữa, là lập trường hậu thuẫn Đài Loan sụt giảm trong đảng Cộng Hòa. Hai tác giả coi đây như là thách thức lớn cho tương lai an ninh của Đài Loan, nếu ông Trump đắc cử tổng thống. Cương lĩnh năm 2024 của đảng Cộng Hòa đã bỏ đi mọi tham chiếu về Đài Loan, khác hẳn với các cương lĩnh trước đây của đảng này, vốn ca ngợi Đài Loan và cam kết duy trì Đạo luật Quan hệ Đài Loan 1979, tức Đạo luật quy định Mỹ có trách nhiệm giúp Đài Loan tự vệ trước Trung Quốc. Đạo luật - được đưa ra cách đây gần nửa thế kỷ cùng lúc với việc Mỹ chuyển sứ quán từ Đài Bắc về Bắc Kinh, chính thức thiết lập quan hệ với Trung Quốc – được coi là một trụ cột trong chính sách ''duy trì nguyên trạng'' quan hệ hai bờ eo biển Đài Loan của các chính quyền Mỹ.
Harris: Hành xử bài bản, dựa vào đồng minh, đối tác...
Theo hai chuyên gia Richard Bush và Ryan Hass, phó tổng thống, ứng cử viên tổng thống đảng Dân Chủ, được coi là người tư duy có hệ thống hơn nhiều, khác hẳn với Donald Trump, không bị cản trở bởi các lập trường mang tính hệ thống, không bị ràng buộc bởi cam kết duy trì những nguyên tắc quốc tế.
Vốn là một luật sư, nếu lên cầm quyền, bà Harris rất ít có khả năng sẽ đưa ra các cam kết trực tiếp bảo vệ Đài Loan, như kiểu tổng thống Biden, để rồi ngay sau đó bị Nhà Trắng cải chính nhằm tái khẳng định nước Mỹ không thay đổi lập trường Một nước Trung Hoa, không ủng hộ Đài Loan độc lập, được duy trì từ năm 1979.
Tuy nhiên, lập trường hậu thuẫn mạnh mẽ Đài Loan của bà Harris được coi là rất rõ ràng căn cứ trên những phát biểu của bà về chính sách đối ngoại, trên cương vị phó tổng thống. Bà Harris dự kiến sẽ tiếp tục ưu tiên củng cố quan hệ với các đồng minh và đối tác châu Âu và quốc tế, như chính quyền tiền nhiệm. Về mặt ngoại giao, theo Richard Bush và Ryan Hass, Washington đã cùng với các đồng minh đã ‘‘hỗ trợ Đài Loan nhiều hơn bất kỳ thời điểm nào trước đây trong những thập kỷ gần đây’’. Hỗ trợ quốc tế ngày càng tăng này xuất phát từ nỗ lực gây hấn rõ ràng của Bắc Kinh đối với Đài Loan.
Lập trường hậu thuẫn Đài Loan của đảng Dân Chủ, chỗ dựa của Harris
Cương lĩnh của đảng Dân Chủ năm 2024 cũng được coi là chỗ dựa vững chắc cho tổng thống đảng Dân Chủ, khi đảng này nhấn mạnh đến ‘‘tầm quan trọng của các đồng minh và đối tác trong việc ngăn chặn các hành động lấn lướt, áp bức của Trung Quốc đối với các láng giềng, chống lại luật pháp quốc tế’’. Cương lĩnh này cũng khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì nguyên trạng ở eo biển Đài Loan.
Nhìn chung, về hồ sơ Đài Loan và chính sách với Trung Quốc – Đài Loan, trong giới chuyên gia, cho dù chính quyền Mỹ dưới quyền của tổng thống đảng Dân Chủ hay đảng Cộng Hòa, đều được dự đoán sẽ tiếp tục hậu thuẫn Đài Loan, nhưng hành xử mang tính cá nhân, đầy bất trắc của ứng cử viên tổng thống đảng Cộng Hòa Donald Trump gây nhiều lo ngại cho tương lai của Đài Loan.
**********
Tin tức thế giới 11-10: Lo Israel đánh các mỏ dầu Iran; Beirut bị không kích, nhiều người chết
DUY LINH
5–7 minutes
Israel đánh thẳng vào thủ đô Lebanon
Một cuộc không kích của Israel đã giết chết ít nhất 22 người ở trung tâm Beirut ngày 10-10. Đây là vụ tấn công thứ ba như vậy vào trung tâm thủ đô của Lebanon kể từ khi Israel leo thang hoạt động quân sự từ tháng trước.
Nhà chức trách Lebanon ước tính cuộc không kích ngày 10-10 khiến 22 người chết, 117 người khác bị thương, theo Hãng thông tấn AFP. Một nguồn tin an ninh Lebanon cho biết một "nhân vật Hezbollah" là mục tiêu của vụ tấn công lần này.
Sự việc xảy ra cùng ngày với vụ lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hiệp Quốc tại Lebanon cáo buộc binh lính Israel "liên tục" nổ súng vào các vị trí của họ, có lúc dùng cả xe tăng, khiến hai binh lính Indonesia bị thương.
Các nước vùng Vịnh sợ vạ lây vì Israel
Nguồn tin độc quyền của Reuters tiết lộ ngày 10-10 rằng các quốc gia vùng Vịnh đang vận động Mỹ ngăn chặn Israel tấn công các giếng dầu của Iran. Điều này xuất phát từ lo ngại các cơ sở dầu mỏ của chính họ có thể bị các lực lượng ủy nhiệm của Tehran tấn công nếu xung đột leo thang.
Những quốc gia vùng Vịnh bao gồm Saudi Arabia, Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất và Qatar đã từ chối cho Israel bay qua không phận của họ để tấn công Iran.
Quan điểm này sau đó đã được chuyển tới giới cầm quyền ở Washington, theo các nguồn tin của Reuters.
Nhà Trắng từ chối bình luận về thông tin của Reuters, song một nguồn tin am hiểu vấn đề ở Washington xác nhận có sự vận động như vậy từ các nước vùng Vịnh.
Ukraine bác ngừng bắn, muốn thắng Nga
Ngày 10-10, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã thảo luận về "kế hoạch chiến thắng" Nga của ông khi gặp các nhà lãnh đạo Anh và Pháp cùng tổng thư ký NATO. Trong đó hai bên đã thảo luận về việc liệu Ukraine có thể sử dụng tên lửa phương Tây để tấn công các mục tiêu ở Nga hay không.
"Hội nghị thượng đỉnh hòa bình tiếp theo phải diễn ra vào tháng 11. Kế hoạch sẽ được đưa ra thảo luận vào đầu tháng 11 với đầy đủ các chi tiết", ông Zelensky nói với các phóng viên tại Paris khi được hỏi về một hội nghị hòa bình tiềm năng. Nhà lãnh đạo Ukraine cũng bác bỏ mọi cuộc thảo luận về lệnh ngừng bắn với Nga.
Ý tổ chức hội nghị giúp tái thiết Ukraine vào năm sau
Ngày 10-10, sau cuộc hội đàm với Tổng thống Zelensky, Thủ tướng Ý Giorgia Meloni tuyên bố Rome sẽ tổ chức "hội nghị tái thiết" tiếp theo để hỗ trợ Ukraine xây dựng lại đất nước.
"Ukraine không đơn độc và chúng tôi sẽ sát cánh cùng họ chừng nào vẫn thấy cần thiết", bà Meloni nói với các phóng viên. Đây sẽ là hội nghị tái thiết Ukraine thứ tư, sau các hội nghị tại Thụy Sĩ, Anh và Đức. Dự kiến hội nghị diễn ra trong hai ngày 10 và 11-7-2025.
Là một phần trong chuyến công du 48 tiếng qua bốn nước Anh, Pháp, Đức và Ý, Tổng thống Zelensky sẽ gặp Giáo hoàng Francis tại Vatican trong sáng 11-10 (giờ địa phương).
Thiệt hại của Florida sau bão Milton
Bão Milton đã đi vào Đại Tây Dương ngày 10-10, sau khi đổ bộ vào Florida và gây ra thiệt hại chưa kiểm đếm hết trên đường đi. Theo Hãng tin Reuters, cơn bão tạo ra hàng chục lốc xoáy, giết chết ít nhất 10 người và khiến hàng triệu người mất điện.
Thống đốc Ron DeSantis cho biết Florida đã tránh được "kịch bản tồi tệ nhất" khi bão Milton không tạo ra sóng thần tàn phá diện rộng. Mặc dù ông DeSantis cảnh báo thiệt hại vẫn còn chưa thống kê hết và lũ lụt vẫn là mối lo ngại.
Bộ trưởng An ninh nội địa Mỹ Alejandro Mayorkas xác nhận có 10 trường hợp tử vong được báo cáo, nhiều khả năng do lốc xoáy. Ông này cũng cho biết ít nhất 27 cơn lốc xoáy đã đổ bộ vào Florida.
Tranh cãi chuyện cứu trợ sau bão ở Mỹ
Các tranh cãi chính trị gay gắt đã bùng lên tại Mỹ về công tác cứu trợ, khắc phục hậu quả của bão Milton và Helene. Cựu tổng thống Donald Trump, ứng viên của Đảng Cộng hòa, đã đưa ra nhiều tuyên bố mà AFP mô tả là sai sự thật về các nỗ lực cứu trợ người dân của chính quyền Tổng thống Joe Biden.
"Anh đùa tôi à?", ông Biden nói khi được một phóng viên hỏi tại cuộc họp báo của Nhà Trắng ngày 10-10, rằng liệu ông có nói chuyện với ông Trump để yêu cầu cựu tổng thống ngừng phát tán thông tin sai lệch không.
Đương kim tổng thống sau đó nhìn thẳng vào máy quay truyền hình và nói: "Ngài cựu tổng thống Trump à, hãy sống có ích chút đi, hãy giúp những người này".
Các cường quốc hạt nhân sắp nhóm họp ở Mỹ
Nga, Mỹ, Trung Quốc, Pháp và Anh - những quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân và là thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc - sẽ nhóm họp tại New York (Mỹ). Đây là thông tin được Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov thông báo ngày 10-10, song không nói rõ thời gian cụ thể cũng như cấp độ quan chức sẽ tham dự.
Cuộc họp có khả năng quan trọng khi căng thẳng hạt nhân giữa Nga và phương Tây leo thang đáng kể kể từ khi bắt đầu xung đột ở Ukraine.
Tháng trước, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã công bố những thay đổi đối với học thuyết hạt nhân của Nga. Trong đó ông cho hay Matxcơva đang mở rộng danh sách các kịch bản có thể thúc đẩy nước này cân nhắc sử dụng vũ khí hạt nhân.
Trại dã chiến ở Beirut
Một em bé Lebanon bước ra khỏi khu lều trại dã chiến được dựng lên ở quảng trường Martyrs của thủ đô Beirut ở Lebanon. Nhiều gia đình đã bỏ nhà cửa, chạy ra đây để an toàn trước các cuộc không kích của Israel - Ảnh: REUTERS
Chúng tôi sử dụng cookie để cung cấp cho bạn trải nghiệm tốt nhất trên trang web của chúng tôi. Nếu tiếp tục, chúng tôi cho rằng bạn đã chấp thuận cookie cho mục đích này.