*************
Hội nghị cấp cao thường niên của ASEAN khai mạc: Miến Điện và Biển Đông là trọng tâm
Hội nghị cấp cao lần thứ 44 của ASEAN khai mạc hôm nay, 09/10/2024, tại Vientiane, Lào, nước chủ tịch luân phiên của khối. Miến Điện và Biển Đông là các chủ đề trọng tâm của các cuộc họp thượng đỉnh ASEAN, ASEAN +1 (ASEAN với các đối tác), hội nghị Đông Á... kéo dài trong ba ngày.
Đăng ngày:
3 phút
Theo AFP, trong bài diễn văn khai mạc, thủ tướng Lào Sonexay Siphandone bày tỏ hy vọng là đợt hội nghị cấp cao năm nay là một ‘‘cơ hội lớn’’ giúp cho việc tăng cường ổn định và hòa bình tại khu vực. Thủ tướng Lào cho biết ASEAN sẽ thúc đẩy các thảo luận để ‘‘tăng cường hợp tác giữa các thành viên của khối với các đối tác khác’’. Tham gia hội nghị ASEAN cấp cao mở rộng năm nay có thủ tướng Trung Quốc Lý Cường (Li Qiang), ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken, hay thủ tướng Nhật Shigeru Ishiba….
Nội chiến ở Miến Điện bùng lên từ năm 2021, khiến hơn 5.000 người chết, hơn 3 triệu người phải sơ tán, nổi lên như thách thức số một với ASEAN. Việc ASEAN chấp thuận để tập đoàn quân sự Miến Điện cử một đại diện cấp thấp (hay ‘‘đại diện phi chính trị’’, theo cách gọi của ASEAN) tham dự hội nghị lần đầu tiên từ hơn 3 năm nay hé mở hy vọng viễn cảnh tìm ra giải pháp cho xung đột.
Tuy nhiên, trong cuộc họp báo hôm qua, thứ trưởng Ngoại Giao Mỹ Dan Kritenbrink, phụ trách Đông Á và Thái Bình Dương, lưu ý là cho đến nay ‘’gần như không có có bất cứ tiến triển nào’’ trong việc thực thi Đồng Thuận 5 điểm, được ASEAN đưa ra từ đầu năm 2020, nhằm giải quyết xung đột tại Miến Điện. Thứ trưởng Ngoại Giao Mỹ nhấn mạnh là Washington sẽ tiếp tục ‘‘ủng hộ những nỗ lực của ASEAN và của cộng đồng quốc tế nhằm duy trì áp lực buộc tập đoàn quân sự thực hiện các bước cần thiết, như giảm bạo lực, thả tù nhân chính trị, đồng thời gia tăng viện trợ nhân đạo và thúc đẩy đối thoại với phe đối lập dân chủ’’.
Trả lời hãng tin Mỹ AP, bà Lina Alexandra, nhà nghiên cứu cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế của Indonesia cho biết cơ hội đạt được đột phá trong hồ sơ Miến Điện là rất mong manh, và việc ASEAN chấp nhận mời một nhà ngoại giao cấp cao của tập đoàn quân sự (thư ký thường trực bộ Ngoại Giao Aung Kyaw Moe), có thể là một dấu hiệu cho thấy ‘‘ASEAN đang bị buộc phải thỏa hiệp’’, xác nhận ‘‘sự mệt mỏi về phía ASEAN’’ trong hồ sơ này.
Về Biển Đông, theo đài Nhật NHK, ASEAN đang chuẩn bị một tuyên bố của chủ tịch khối, kêu gọi các bên kiềm chế. Bản dự thảo tuyên bố, mà NHK có được, nêu bật quan ngại của một số quốc gia về các hoạt động ‘‘gây nguy hiểm’’ tại khu vực, và kêu gọi ‘‘tránh các hoạt động có thể làm phức tạp hơn tình hình’’.
Căng thẳng ở Biển Đông gia tăng đặc biệt với các đối đầu giữa Trung Quốc và Philippines tại nhiều địa điểm trong vùng đặc quyền kinh tế Philippines, mà Bắc Kinh đòi hỏi chủ quyền, trong những tháng gần đây. Đầu tháng 10 vừa qua, Việt Nam cũng vừa tố cáo các hành động bạo lực hiếm có của Trung Quốc nhắm vào ngư dân Việt Nam tại quần đảo Hoàng Sa.
Trong cuộc họp báo hôm qua, thứ trưởng Ngoại Giao Mỹ Dan Kritenbrink đã lên án ‘‘một số bước leo thang và hành xử vô trách nhiệm’’ của Trung Quốc tại vùng biển này, đồng thời cho biết Hoa Kỳ đang tiếp tục nỗ lực đối thoại ở cấp cao nhất với Trung Quốc, để bảo vệ lợi ích của Mỹ và các đồng minh, và ‘‘quản lý có trách nhiệm các cạnh tranh với Trung Quốc’’.
***********
Hezbollah cho biết đã đụng độ với quân đội Israel dọc biên giới Lebanon
Hezbollah hôm 9/10 tuyên bố rằng các chiến binh của họ đã đẩy lùi quân đội Israel đang tiến vào Lebanon trong các cuộc đụng độ dọc theo biên giới, một ngày sau khi Israel cho biết họ đã giết chết 2 người kế nhiệm thủ lĩnh bị ám sát của phong trào phiến quân Lebanon do Iran hậu thuẫn.
Hezbollah đã phóng rocket vào Israel trong một năm qua, song song với cuộc chiến ở Gaza, và hiện đang chiến đấu chống lại Israel trong các cuộc giao tranh trên bộ, vốn đang lan rộng dọc theo biên giới miền núi của Lebanon với Israel.
Nhóm này cho biết họ đã bắn một loạt tên lửa vào quân đội Israel gần làng Labbouneh ở phía tây khu vực biên giới, gần bờ biển Địa Trung Hải và đã đẩy lùi được họ.
Xa hơn về phía đông, Hezbollah cho biết họ đã tấn công quân đội Israel tại làng Maroun el-Ras và bắn hàng loạt tên lửa vào lực lượng Israel đang tiến về hai ngôi làng biên giới Mays al-Jabal và Mouhaybib.
Quân đội Israel nói rằng các chiến binh Hezbollah đã bắn khoảng 40 quả đạn pháo qua biên giới vào lãnh thổ Israel hôm 9/10, trong đó có một số bị bắn hạ. Tiếng còi báo động khiến người dân Israel phải chạy đến nơi trú ẩn.
Trong khi đó, Israel đã tiến hành các cuộc không kích, bao gồm cả các mục tiêu ở xa khu vực giao tranh biên giới. Bộ Y tế Lebanon cho biết 4 người đã thiệt mạng và 10 người bị thương trong một cuộc không kích đánh vào thị trấn Wardaniyeh, dọc theo bờ biển ở phía bắc Sidon.
Sự leo thang chiến sự ở Lebanon, sau 1 năm chiến tranh giữa Israel và Hamas ở Gaza, đã làm dấy lên lo ngại về một cuộc xung đột rộng lớn hơn ở Trung Đông, vốn có thể lôi kéo Iran và đồng minh siêu cường của Israel là Hoa Kỳ vào cuộc.
Trong những tuần gần đây, Israel đã thực hiện một loạt vụ ám sát các nhà lãnh đạo cấp cao của Hezbollah và tiến hành các hoạt động trên bộ vào miền nam Lebanon, vốn đã được mở rộng hơn nữa trong tuần này.
Israel cho biết quân đội từ 4 sư đoàn đã hoạt động bên trong Lebanon kể từ thông báo đầu tiên về hoạt động trên bộ vào ngày 1/10. Họ vẫn chưa xác nhận rằng họ đã thiết lập sự hiện diện thường trực ở đó.
Các cuộc tấn công của Israel vào Lebanon đã giết chết hơn 2.100 người, hầu hết thiệt mạng trong 2 tuần qua, và buộc 1,2 triệu người phải rời bỏ nhà cửa. Israel nói họ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc tấn công Hezbollah để hàng chục nghìn người Israel có thể trở về nhà, nơi mà họ đã phải chạy trốn dưới làn đạn rocket của Hezbollah.
Các nạn nhân bị bỏng do các cuộc không kích của Israel đang được điều trị tại một đơn vị chuyên khoa tại bệnh viện Geitaoui ở Beirut, vốn là bệnh viện duy nhất thuộc loại này ở Lebanon. Các nhà báo của Reuters đã chứng kiến các y tá nhẹ nhàng thay gạc cho bệnh nhân, trong khi một số người được quấn chặt cổ xuống vì vết bỏng quá nghiêm trọng.
Mahmoud Dhaiwi, một người lính Lebanon, nói với Reuters rằng anh ta đang trong thời gian nghỉ phép và đang trên đường đến bãi biển thì xe của anh bị một cuộc không kích của Israel đánh trùng. Toàn bộ cơ thể anh ta bị bỏng.
Ngay trong đêm, Israel lại ném bom vùng ngoại ô phía nam Beirut và tuyên bố đã giết chết một nhân vật chịu trách nhiệm lập ngân sách và hậu cần cho Hezbollah, Suhail Hussein Husseini.
Khu ngoại ô đông đúc và thịnh vượng này đã bị nhiều cư dân bỏ lại sau khi Israel cảnh báo họ phải sơ tán. Một số người Lebanon so sánh những cảnh báo này với những cảnh báo ở Gaza trong năm qua, làm dấy lên lo ngại rằng Beirut có thể phải đối mặt với mức độ tàn phá tương tự.
Cuộc đàm thoại Biden-Netanyhu
Theo một người hiểu rõ vấn đề, Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden dự kiến sẽ có cuộc đàm thoại với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu vào ngày 9/10.
Trung Đông đang hồi hộp chờ đợi phản ứng của Israel đối với cuộc tấn công bằng tên lửa của Iran vào tuần trước mà Tehran đã thực hiện để trả đũa cho sự leo thang quân sự của Israel ở Lebanon. Người duy nhất tử vong trong cuộc tấn công của Iran là một người Palestine bị trúng mảnh vỡ rơi xuống Bờ Tây.
Tổng thống Biden đã nói rằng Israel nên cân nhắc các mục tiêu thay thế, thay vì tấn công các mỏ dầu hoặc địa điểm hạt nhân của Iran. Một cuộc tấn công vào các cơ sở dầu mỏ có thể đẩy giá dầu toàn cầu lên cao.
Bộ trưởng ngoại giao Iran đang có chuyến thăm các quốc gia Ả Rập vùng Vịnh. Theo một quan chức cấp cao của Iran, Tehran đã nói với họ rằng sẽ không thể chấp nhận được nếu họ cho phép sử dụng không phận hoặc căn cứ quân sự của mình để tấn công Iran.
Ông Netanyahu hôm 8/10 cho biết rằng các cuộc không kích của Israel đã giết chết 2 người kế nhiệm thủ lĩnh Hezbollah bị ám sát Sayyed Hassan Nasrallah. Bản thân ông Nasrallah đã bị giết trong một cuộc không kích của Israel vào vùng ngoại ô phía nam Beirut vào ngày 27/9.
Ông Netanyahu không nêu tên những người này, nhưng Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant cho biết Hashem Safieddine, người được kỳ vọng sẽ kế nhiệm ông Nasrallah, có thể đã bị "trừ khử".
Không có tin tức gì về ông Safieddine kể từ cuộc không kích lớn của Israel vào cuối tuần trước.
Phó thủ lĩnh của Hezbollah, Naim Qassem, cho biết nhóm này ủng hộ những nỗ lực của chủ tịch quốc hội Lebanon nhằm đảm bảo lệnh ngừng bắn. Ông ta rõ ràng đã bỏ qua một điều kiện thường được nhóm này nhắc tới – rằng sẽ phải đạt được một lệnh ngừng bắn riêng biệt ở Gaza trước khi Hezbollah đồng ý ngừng bắn. Văn phòng của ông Netanyahu từ chối bình luận về phát biểu của ông Qassem.
*************
Bão Milton 'tàn khốc' hướng đến Bờ biển Vịnh Mexico của Florida
Bão Milton đang lao đến Bờ biển Vịnh Mexico của Florida hôm 9/10, khiến người dân chỉ còn một ngày cuối cùng để sơ tán hoặc trú ẩn trước khi cơn bão cấp 5 "tàn khốc" được dự đoán sẽ ập đến, gây ra một đợt triều cường lớn đe dọa đến tính mạng.
Hơn 1 triệu người ở các khu vực ven biển đang phải sơ tán và việc họ di tản đến các vùng đất cao hơn đã làm tắc nghẽn các xa lộ vào ngày 8/10 trong khi các trạm xăng đã hết nhiên liệu. Khu vực này vẫn đang phục hồi sau những tác động tàn khốc của Bão Helene cách đây chưa đầy hai tuần.
Bão Milton đang trên đường đổ bộ vào khu vực thành phố Tampa Bay, nơi sinh sống của hơn 3 triệu người, mặc dù các nhà dự báo thời tiết cho biết đường đi của bão có thể thay đổi trước khi nó đổ bộ vào đất liền vào đêm muộn ngày 9/10.
Trung tâm Bão quốc gia Hoa Kỳ mô tả Milton là cơn bão lớn "tàn khốc" và "nguy hiểm", với sức gió mạnh nhất liên tục ở mức 260 km/giờ, khiến nó đứng ở mức cao nhất trong thang bão Saffir-Simpson gồm 5 cấp.
Theo thông báo qua đêm, điều kiện thời tiết dự kiến sẽ bắt đầu xấu đi vào buổi chiều.
Nhà Trắng nói rằng Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden và Phó Tổng thống Kamala Harris sẽ được thông báo về tình hình cơn bão vào buổi trưa và ông Biden sẽ đưa ra phát biểu vào cuối buổi chiều trong ngày 9/10.
Liz Alpert, thị trưởng thành phố Sarasota của Florida, cho biết thành phố ven biển của bà, nằm ngay phía nam Vịnh Tampa, đã sẵn sàng ứng phó.
"Chúng tôi đã chuẩn bị hết sức có thể... Nhưng đây sẽ là một cơn bão thực sự, thực sự nguy hiểm", bà nói với MSNBC trong một cuộc phỏng vấn.
"Về mặt cảm xúc, mọi người vừa trải qua một cơn bão cách đây hai tuần, và giờ đây chúng tôi lại phải trải qua một lần nữa, điều đó thực sự khó khăn đối với tất cả mọi người".
Bão Milton đang tiến đến trên một đường đi hiếm có trước đây, từ tây sang đông qua Vịnh Mexico, và có khả năng gây ra một cơn triều cường chết người cao 3 m hoặc hơn thế, có thể gây ngập lụt ở nhiều vùng Bờ biển Vịnh Mexico của Florida.
Các quan chức, từ Tổng thống Biden đến Thị trưởng Tampa Jane Castor, đã cảnh báo người dân trong các khu vực sơ tán hãy di dời khỏi đó nếu không sẽ có nguy cơ thiệt mạng.
Michael Tylenda, người đang ở thăm con trai mình tại Tampa, cho biết ông đã nghe theo lời khuyên.
"Nếu ai đó biết về Florida, thì biết rằng khi bạn không sơ tán khi được lệnh, bạn gần như có thể chết", ông Tylenda nói. "Đã có rất nhiều người ở lại nhà của họ và cuối cùng họ chết đuối. Điều đó không đáng. Bạn biết đấy, ngôi nhà có thể được thay thế. Đồ đạc có thể được thay thế. Vì vậy, tốt hơn hết là nên rời khỏi thị trấn".
Trong khi tốc độ gió có thể chậm lại và hạ giảm bão Milton xuống cấp độ yếu hơn, nhưng quy mô của cơn bão lại đang tăng lên, khiến ngày càng nhiều khu vực ven biển bị vào vòng nguy hiểm. Trong khuyến cáo mới nhất, NHC cho biết bão Milton dự kiến sẽ chuyển hướng đông-đông bắc và đông vào ngày 10 và 11/10.
Vào lúc 4 giờ sáng giờ miền Trung Hoa Kỳ, tâm bão cách Tampa 485 km về phía tây nam.
Milton dự kiến sẽ duy trì sức mạnh của cơn bão khi đi qua bán đảo Florida, có nguy cơ gây ra triều cường ở Bờ biển Đại Tây Dương của tiểu bang.
Ryan Sweet, kinh tế gia trưởng của Mỹ tại Oxford Economics cho biết rằng khoảng 2,8% tổng sản phẩm quốc nội của Hoa Kỳ nằm trên đường đi trực tiếp của bão Milton. Các hãng hàng không, công ty năng lượng và công viên giải trí Universal Studios nằm trong số những công ty bắt đầu dừng hoạt động tại Florida khi họ chuẩn bị cho sự gián đoạn vì bão.
Milton đã trở thành cơn bão mạnh lên nhanh thứ 3 trong lịch sử ở Đại Tây Dương, tăng từ Cấp 1 lên Cấp 5 trong vòng chưa đầy 24 giờ.
"Nhiệt độ bề mặt biển cực kỳ ấm này cung cấp nhiên liệu cần thiết cho quá trình tăng cường nhanh chóng mà chúng ta thấy đang diễn ra", nhà khoa học khí hậu Daniel Gilford của Climate Central, một nhóm nghiên cứu phi lợi nhuận, cho biết. "Chúng ta biết rằng khi con người làm tăng lượng khí nhà kính trong khí quyển, chủ yếu là do đốt nhiên liệu hóa thạch, chúng ta đang làm tăng nhiệt độ đó trên khắp hành tinh".
Hơn một chục quận ven biển của Florida đã ban hành lệnh sơ tán bắt buộc, bao gồm Quận Hillsborough của Tampa. Quận Pinellas, trong đó có St. Petersburg, đã ra lệnh sơ tán đến hơn 500.000 người. Quận Lee cho biết có 416.000 người sống trong các khu vực sơ tán bắt buộc của quận.
Nhà di động, viện dưỡng lão và cơ sở hỗ trợ sinh hoạt cũng phải đối mặt với lệnh sơ tán bắt buộc.
Tại Fort Myers, Jamie Watts, một người sống trong nhà di động, và vợ đã trú ẩn trong một khách sạn sau khi mất chiếc xe kéo mà họ từng có trước đó do Bão Ian vào năm 2022.
"Vợ tôi rất vui. Chúng tôi hiện đang không ở trong cái ‘lon thiếc’ đó", ông Watts nói.
"Chúng tôi đã ở lại trong suốt cơn bão Ian và thực sự chứng kiến mái nhà của tôi bị thổi bay và nó khiến chúng tôi vô cùng bấn loạn. Vì vậy, lần này tôi sẽ an toàn hơn một chút", ông nói.
Giao thông ùn tắc kéo dài làm tắc nghẽn các con đường dẫn ra khỏi Tampa vào ngày 8/10, khi khoảng 17% trong số gần 8.000 trạm xăng của Florida đã hết nhiên liệu, theo công ty theo dõi thị trường nhiên liệu GasBuddy.
**********
Giải Nobel Hóa Học được trao cho ba nhà khoa học nghiên cứu về protein – cấu trúc của sự sống
Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển sáng nay, 09/10/2024, đã công bố giải Nobel Hóa Học năm nay trao cho ba nhà khoa học David Baker, Demis Hassabis và John Jumper, nhằm vinh danh những nghiên cứu về protein – những cấu trúc tạo lên sự sống.
Đăng ngày: Sửa đổi ngày:
Theo thông cáo của ban tổ chức giải, nhà khoa học David Baker, thuộc đại học Washington, đã được vinh danh vì đã làm ra “điều không tưởng”, xây dựng các loại protein hoàn toàn mới, “những cấu trúc của sự sống”. Ông Baker chia sẻ giải này với hai nhà khoa học khác là Demis Hassabis và John M. Jumper, làm việc tại Google Deepmind (Anh Quốc), vì các dự đoán cấu trúc protein thông qua “trí tuệ nhân tạo”.
Heiner Linke, Chủ tịch Ủy ban Nobel Hóa học khẳng định trong thông cáo là “những khám phá này mở ra những tiềm năng to lớn”.
Protein thường bao gồm 20 loại axit amin khác nhau, có thể được mô tả như những “khối xây dựng sự sống”. Năm 2003, nhà khoa học người Mỹ David Baker đã thiết kế thành công một loại protein mới, không giống bất kỳ loại protein nào khác. Kể từ đó, nhóm nghiên cứu của ông đã tạo ra nhiều loại protein mới khác nhau, một số đã được sử dụng trong dược phẩm, vác-xin, vật liệu nano và cảm biến nhỏ.
Khám phá thứ hai liên quan đến việc dự đoán cấu trúc protein. Trong protein, các axit amin được liên kết với nhau thành những chuỗi dài, gấp lại, để tạo thành cấu trúc ba chiều, quyết định chức năng của protein.
Từ những năm 1970, các nhà nghiên cứu đã cố gắng dự đoán cấu trúc protein từ trình tự axit amin, nhưng điều này không hề dễ dàng. Tuy nhiên, vào năm 2020, Demis Hassabis và John Jumper đã giới thiệu một mô đun AI có tên là AlphaFold2, cho phép dự đoán cấu trúc 3 chiều của hầu như tất cả 200 triệu protein đã được xác định. Cho đến nay, AlphaFold2 đã được hơn hai triệu người từ 190 quốc gia sử dụng. Ủy ban trao giải Nobel nhấn mạnh rằng các nhà nghiên cứu này đã giải quyết được “một vấn đề tồn tại 50 năm”.
Thông cáo của Viện Hàn lâm khoa học Hoàng gia Thụy Điển kết luận rằng “sự sống không thể tồn tại nếu không có protein, và giờ, chúng ta có thể dự đoán cấu trúc của protein và xây dựng thiết kế của riêng mình, mang lại lợi ích to lớn cho loài người”.
Vào ngày mai, tuần lễ trao giải của Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển sẽ tiếp tục với giải Nobel về văn học. Giải Nobel hòa bình sẽ được trao vào thứ Sáu. Mỗi giải Nobel trị giá khoảng 1 triệu đô la, đến từ di sản của người sáng lập giải thưởng Alfred Nobel. Những người đoạt giải sẽ được mời đến nhận giải vào ngày 10/12, ngày kỷ niệm ngày mất của nhà khoa học người Thụy Điện.
***********
Tình báo Israel len sâu vào Iran và Hezbollah
Những vụ tấn công khiến thủ lĩnh Hezbollah cũng như các nhân vật cao cấp của Iran và Hamas thiệt mạng, cho thấy tình báo Israel thâm nhập vào trục kháng chiến do Tehran dẫn dắt.
 |
|
Thủ lĩnh Hezbollah Syyed Hassan Nasrallah phát biểu với người ủng hộ vài ngày trước khi bị ám sát. Ảnh: New York Times. |
Ngay sau khi hàng nghìn máy nhắn tin và bộ đàm của các thành viên Hezbollah phát nổ hôm 17-18/9, Lãnh đạo tối cao Ayatollah Khamenei của Iran đã mời thủ lĩnh Hezbollah Syyed Hassan Nasrallah tới nước này trú ẩn.
Trong thư gửi tới Nasrallah, nhà lãnh đạo Iran cho biết tin tức tình báo cho thấy cơ quan tình báo Mossad của Israel đã xâm nhập sâu vào hàng ngũ Hezbollah và đang lên kế hoạch ám sát lãnh đạo của tổ chức này, các nguồn tin từ nội bộ Iran cho biết, theo Reuters.
Cảnh báo bị phớt lờ
Những hồi chuông cảnh báo vệ sự xâm nhập của Mossad đã bắt đầu rung từ tháng 7, khi chỉ trong vài giờ đồng hồ, Israel thành công ám sát chỉ huy Hezbollah có tên Fuad Shukr tại một vị trí bí mật ở Beirut và thủ lĩnh Hamas Ismail Haniyeh tại Tehran.
Shukr là một chỉ huy rất quan trọng của Hezbollah, người đứng sau chương trình phát triển vũ khí tiên tiến của tổ chức, bao gồm tên lửa dẫn đường chính xác. Shukr cũng phụ trách các hoạt động quân sự chống Israel trong suốt 12 tháng qua.
Bất chấp cảnh báo từ Tehran về khả năng hàng ngũ Hezbollah đã bị xâm nhập sâu, thủ lĩnh Nasrallah tự tin về sự an toàn của bản thân, tin tưởng tuyệt đối vào các chiến hữu và cấp dưới thân cận nhất, quan chức Iran nói.
 |
|
Người dân Iran biểu tình tưởng nhớ cái chết của ông Hassan Nasrallah và ăn mừng sau vụ tấn công vào Israel. Ảnh: New York Times. |
Khi cảnh báo bị khước từ, ông Khamenei một lần nữa tìm cách thuyết phục ông Nasrallah. Lần này, lãnh tụ Iran gửi một phái đoàn tới Lebanon, dẫn đầu là Chuẩn tướng Abbas Nilforoushan, một thành viên cấp cao của Vệ binh cách mạng, đồng thời là cố vấn thân cận của ông Khamenei.
Ông Nilforoushan gặp trực tiếp ông Nasrallah tại hầm trú hẩm, thuyết phục thủ lĩnh Hezollah rời Lebanon đến một địa điểm an toàn hơn tại Iran. Các nguồn tin cho biết ông Nasrallah một lần nữa từ chối và quyết ở lại Lebanon.
Ngày 27/9, Israel không kích hàng loạt vị trí tại Lebanon, trong đó có hầm trú ẩn của ông Nasrallah ở trụ sở Hezbollah. Thủ lĩnh Hezbollah sau đó được xác nhận đã thiệt mạng. Chuẩn tướng Nilforoushan của Iran cũng thiệt mạng trong vụ không kích, thi thể hai người này được tìm thấy trong cùng hầm trú ẩn.
Sau vụ nổ hàng loạt máy nhắn tin và bộ đàm tại Lebanon, nhiều cuộc họp quan trọng ở cấp cao đã được tổ chức tại Tehran để thảo luận về sự an toàn của ông Nasrallah và các thành viên Hezbollah cấp cao khác.
Đồng thời, Hezbollah cũng tiến hành cuộc điều tra lớn nhằm thanh lọc các gián điệp mà Israel cài cắm trong nội bộ. Các nguồn tin từ Lebanon cho hay hàng trăm thành viên Hezbollah đã bị thẩm vấn.
Ông Sheikh Nabil Kaouk là người được chỉ định đứng đầu cuộc điều tra. Kaouk nhanh chóng thu được một số kết quả, tuy nhiên ngày 28/9, người này cũng thiệt mạng trong một cuộc không kích của Israel, chỉ một ngày sau khi thủ lĩnh Hezbollah thiệt mạng.
Các cuộc không kích Israel tiến hành vào đầu tuần này cũng khiến một số chỉ huy Hezbollah cấp cao khác thiệt mạng, trong đó có những người trực tiếp tham gia cuộc điều tra.
Nguồn tin cho biết trước khi chết, Kaouk đã triệu tập thẩm vấn các quan chức Hezbollah phụ trách hậu cần, những người "tham gia, làm trung gian và nhận chào hàng máy nhắn tin và bộ đàm".
Ali al-Amin, tổng biên tập trang tin Janoubia tại Lebanon, cho biết đã có thông tin Hezbollah bắt giữ hàng trăm người sau loạt vụ nổ máy nhắn tin và bộ đàm.
Các nguồn tin cho biết Hezbollah sẽ tiến hành điều tra sâu và toàn diện hơn, có thể thanh trừng diện rộng, sau khi Israel đã tiêu diệt thành công thủ lĩnh Nasrallah và một số chỉ huy cấp cao khác.
Hàng ngũ Hezbollah hiện chấn động bởi thủ lĩnh Nasrallah bị giết dù đã ẩn nấp sâu trong hầm trú ẩn tại sở chỉ huy, cho thấy mức độ xâm nhập rất sâu mà Israel đạt được trong hàng ngũ của tổ chức, 7 nguồn tin cho hay.
Mohanad Hage Ali, phó giám đốc tổ chức nghiên cứu chính sách Carnegie Middle East Center, miêu tả vụ sát hại Nasrallah là "xâm nhập tình báo lớn nhất Israel tiến hành" kể từ khi Hezbollah được Iran dựng lên trong thập niên 1980.
Sụp đổ niềm tin
Sau cái chết của ông Nasrallah, nhà chức trách Iran đã mở cuộc điều tra toàn diện nguy cơ bị tình báo Israel xâm nhập, đối tượng điều tra từ Vệ binh cách mạng tới giới chức an ninh cấp cao.
Bị chú ý đặc biệt là những người gần đây đã ra nước ngoài, hoặc có người thân sống bên ngoài Iran. Những thành viên Vệ binh cách mạng từng tới Lebanon đang ngày càng bị nghi ngờ, một nguồn tin cho biết.
Các nghi vấn được đặt ra bởi một thành viên Vệ binh cách mạng đặt câu hỏi về vị trí của ông Nasrallah, đặc biệt là thời gian và địa điểm cụ thể. Người này hiện đã bị bắt giữ, cùng một số thành viên Vệ binh cách mạng khác. Đáng chú ý, thân nhân của người này đã chuyển ra nước ngoài.
Vụ ám sát ông Nasrallah khiến lòng tin giữa Tehran và Hezbollah, cũng như trong hàng ngũ chính Iran và Hezbollah, chao đảo. Lãnh đạo tối cao Khamenei "không còn tin bất cứ ai", một nguồn tin từ Iran cho biết.
 |
|
Một vị trí của Hezbollah bị không kích hôm 29/9. Ảnh: NPR. |
Những đòn đánh chính xác của Israel, cùng nỗi sợ sẽ có thêm nhiều cuộc tấn công khác, khiến Hezbollah không dám tổ chức quốc tang xứng tầm với vị thế lãnh đạo, sự ảnh hưởng về tôn giáo và chính trị của thủ lĩnh Nasrallah tại Lebanon.
"Không một ai có thể cho phép tổ chức đám tang lớn trong tình hình này", một nguồn tin từ nội bộ Hezbollah tiết lộ, cho thấy các thủ lĩnh và quan chức cấp cao của Hezbollah không dám ra mặt tại những sự kiện công cộng.
Thi thể những chỉ huy Hezbollah cấp cao thiệt mạng gần đây được âm thầm chôn cất hôm 30/9. Hezbollah sẽ tổ chức lễ tưởng niệm sau khi xung đột quân sự kết thúc.
Các nguồn tin cho biết Hezbollah chưa thể lựa chọn thủ lĩnh mới kế nhiệm ông Nasrallah, nhiều khả năng bởi lo sợ người này sẽ trở thành mục tiêu ám sát kế tiếp của Israel. Điều này nếu xảy ra sẽ gây hỗn loạn hơn nữa trong hàng ngũ Hezbollah.
Iran từ lâu đã lo sợ về sự xâm nhập của Mossad trong nội bộ nước này. Trong cuộc phỏng vấn với CNN Thổ Nhĩ Kỳ năm 2021, thủ tướng Iran khi đó là Mahmoud Ahmadinejad thừa nhận giám đốc cơ quan phản gián Iran bị phát hiện là một gián điệp của Israel.
Năm 2018, Israel từng tiến hành hoạt động gián điệp thu được lượng lớn tài liệu tuyệt mật về chương trình hạt nhân của Iran, ông Ahmadinejad nói. Giám đốc Mossad Yossi Cohen sau này tiết lộ 20 gián điệp của Israel do Mossad tuyển mộ đã tham gia chiến dịch đánh cắp số tài liệu nói trên.
*********
Thủ tướng Israel nói người thay thủ lĩnh tối cao Hezbollah đã chết
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu hôm 8/10 nói rằng các lực lượng của nước này đã tiêu diệt người thay thế thủ lĩnh tối cao Hezbollah bị ám sát Hassan Nasrallah.
|
Ông Netanyahu phát biểu tại phiên họp thứ 79 của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc vào sáng 27/9. Ảnh: New York Times. |
Trong một video phát biểu gửi tới người dân Lebanon, ông Netanyahu xác nhận rằng Hashem Safieddine, người được cho là sẽ thay thế Hassan Nasrallah, đã bị giết trong bối cảnh xuất hiện những đồn đoán về cái chết của ông trong một cuộc không kích vào tuần trước, theo Hill.
"Chúng tôi đã làm suy yếu năng lực của Hezbollah", ông Netanyahu nói. "Chúng tôi đã tiêu diệt hàng nghìn tên khủng bố, bao gồm cả chính Nasrallah và người thay thế Nasrallah, cùng người sẽ thay thế người thay thế ông ta".
Hiện vẫn chưa rõ nhà lãnh đạo Israel đang ám chỉ đến ai khi nói đến người thay thế Safieddine, nhân vật từng là chủ tịch Hội đồng điều hành của Hezbollah và là anh em họ của thủ lĩnh tối cao Hassan Nasrallah.
Hiện không có thông tin gì về ông Safieddine kể từ cuộc không kích của Israel vào Beirut hôm 4/10 . Phương tiện truyền thông địa phương của Israel hôm 8/10 cũng đưa tin Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant nói với quân đội rằng ông Safieddine có khả năng đã bị giết.
Thủ lĩnh tối cao Hezbollah Nasrallah thiệt mạng trong một cuộc không kích vào cuối tháng 9, ngay trước khi lực lượng Israel tiến vào Lebanon và tấn công Hezbollah trên bộ. Kể từ đó, Israel đã chuyển các hoạt động sang bờ biển phía nam của Lebanon và tiếp tục các cuộc không kích. Phần lớn chỉ huy và quan chức cấp cao của Hezbollah đã bị Israel loại bỏ trong bối cảnh các cuộc giao tranh giữa hai bên đã kéo dài hơn một năm và các cuộc tấn công tăng cường đáng kể trong hai tháng qua.
Ông Netanyahu cho biết trong bài phát biểu hôm 8/10 rằng Israel có quyền làm suy yếu Hezbollah để lực lượng này không còn là mối đe dọa tới Israel, và khoảng 60.000 công dân Israel đã phải di dời khỏi biên giới.
"Ngày nay, Hezbollah yếu hơn so với nhiều, nhiều năm qua", nhà lãnh đạo Israel cho biết. “Bây giờ, các bạn, những người dân Lebanon, các bạn đang đứng trước một ngã ba đường quan trọng. Đây là sự lựa chọn của các bạn. Bây giờ, các bạn có thể lấy lại đất nước của mình. Các bạn có thể đưa đất nước trở lại con đường hòa bình và thịnh vượng”
Netanyahu cũng đã có bài phát biểu gửi tới người dân Iran vào tháng trước, trong đó ông tuyên bố sẽ tiếp tục cuộc chiến chống lại các nhóm được Iran hậu thuẫn và cũng đang cân nhắc một cuộc tấn công vào Iran sau khi Tehran bắn khoảng 180 tên lửa đạn đạo vào Israel vào tuần trước.
***********
Sức mạnh lực lượng quân sự Mỹ ở Trung Đông
Quân đội Mỹ trong khu vực đã hỗ trợ Israel đánh chặn các cuộc tấn công từ Iran tới 2 lần trong năm nay. Gần đây nhất, hai tàu khu trục của Hải quân Mỹ ở phía đông Địa Trung Hải đã phóng khoảng 12 quả tên lửa nhằm bắn hạ các quả đạn do Iran nã về phía Israel trong vụ tấn công quy mô lớn chưa từng thấy vào tối 1/10.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin ra tuyên bố bày tỏ "tự hào về kỹ năng và lòng dũng cảm" của các lực lượng Washington đã tham gia ứng phó với cuộc tấn công bằng tên lửa đạn đạo nói trên của Iran.
"Chúng tôi sẽ không bao giờ ngần ngại bảo vệ lực lượng và các lợi ích của mình ở Trung Đông, đồng thời hỗ trợ phòng thủ cho Israel và các đối tác của chúng tôi trong khu vực", ông Austin nhấn mạnh.
Theo CNN, tính đến tháng 8 năm nay, Mỹ đang duy trì tổng cộng khoảng 40.000 quân nhân ở Trung Đông. Sự hiện diện quân sự của cường quốc số 1 thế giới trong khu vực nhằm mục đích gửi thông điệp răn đe rõ ràng cũng như bảo vệ Israel, nước đồng minh then chốt của Washington tại Trung Đông và các lực lượng Mỹ khi cần thiết.
Trong năm qua, các nhóm vũ trang được Iran hậu thuẫn đã thực hiện nhiều vụ tấn công lẻ tẻ, quy mô nhỏ nhằm vào binh lính Mỹ đồn trú ở Iraq và Syria. Song, những động thái như vậy có xu hướng chậm lại trong vài tháng gần đây.
Tuy nhiên, Mỹ vẫn muốn cảnh báo rằng, các vụ tập kích diện rộng hơn sẽ vấp phải phản ứng mạnh mẽ hơn.
Đầu tháng 8, ông Austin thông báo sẽ triển khai nhóm tác chiến tàu sân bay USS Abraham Lincoln đến Trung Đông và kế hoạch đã được hiện thực hóa ngay cuối tháng đó.
Nhóm tác chiến bao gồm hàng nghìn thủy thủ và lính thủy đánh bộ, làm nhiệm vụ trên 3 tàu khu trục và lực lượng không quân trên hàng không mẫu hạm. Tính đến đầu tháng 10, hàng không mẫu hạm USS Abraham Lincoln cùng lực lượng không quân trên tàu (gồm 8 phi đội chiến đấu cơ) và tàu khu trục tên lửa dẫn đường USS O’Kane đã có mặt ở Vịnh Oman. Hai tàu khu trục USS Spruance và USS Frank E. Petersen Jr. đã tập kết và hoạt động ở Biển Đỏ.
Ngoài hỏa lực của nhóm tác chiến USS Abraham Lincoln mang lại, Hải quân Mỹ còn có một số tàu khu trục và sức mạnh khác trong khu vực.
Nhóm tác chiến tàu đổ bộ (ARG) USS Wasp và đơn vị viễn chinh thủy quân lục chiến (MEU) tác chiến đặc biệt số 24 của Mỹ quy tụ khoảng 4.500 thủy thủ và lính thủy đánh bộ. Ngoài tàu tấn công đổ bộ USS Wasp, nhóm này còn có tàu vận tải đổ bộ USS New York và tàu đổ bộ USS Oak Hill.
MEU là một trong các lực lượng ứng phó khủng hoảng then chốt của Mỹ. Một nhiệm vụ thiết yếu của lực lượng này là triển khai hoạt động sơ tán các công dân Mỹ không tham gia chiến đấu. MEU số 24 đã tiến hành sứ mệnh như vậy cách đây nhiều năm, khi đưa hàng nghìn người Mỹ rời khỏi Lebanon trong cuộc xung đột Israel – Hezbollah vào năm 2006.
Tính đến đầu tháng 10, ARG MEU cùng các tàu khu trục USS Bulkeley, USS Cole và USS Arleigh Burke đang cắm chốt ở phía đông Địa Trung Hải. Các tàu khu trục USS Murphy, USS Indianapolis và USS Stockdale nhận lệnh bám trụ ở Biển Đỏ.
Bên cạnh các lực lượng không quân đã được triển khai trong khu vực, như máy bay chiến đấu, máy bay vận tải và máy bay tiếp nhiên liệu, Lầu Năm Góc hôm 6/10 tiết lộ, thêm nhiều đơn vị hỗ trợ trên không của Mỹ đang trên đường đến Trung Đông. Theo Phó thư ký báo chí Lầu Năm Góc Sabrina Singh, lực lượng sắp đến sẽ bao gồm các tiêm kích F-22, F-16, F-15E cũng như máy bay tấn công A-10 cùng nhân sự liên quan, tổng cộng lên tới "vài nghìn" binh sĩ nữa.
Bộ Tư lệnh trung tâm Mỹ thông báo, một phi đội máy bay quân sự đã đến khu vực này tuần trước và 3 phi đội nữa đang trên đường đến.
Trong khi đó, Lục quân Mỹ hiện duy trì hàng nghìn lính ở Trung Đông cùng các khí tài phòng không và pháo binh khác nhau, bao gồm cả hệ thống tên lửa Patriot, hệ thống chống máy bay không người lái và hệ thống pháo phản lực cơ động cao (HIMARS).
***********
Bạo lực băng đảng tại nơi thị trưởng bị sát hại sau vài ngày nhậm chức
MexicoBang Guerrero, nơi Thị trưởng Alejandro Arcos bị giết sau 6 ngày nhậm chức, là địa bàn hoạt động, tranh giành của hàng chục băng đảng nguy hiểm.
Dư luận Mexico rúng động sau khi Thị trưởng Alejandro Arcos, người chủ trương chống bạo lực băng đảng ở thành phố Chilpancingo, thủ phủ bang Guerrero, bị sát hại hôm 6/10, chỉ sau 6 ngày nhậm chức.
Trước khi ông Arcos bị sát hại, Francisco Tapia, tân thư ký hội đồng thành phố cũng bị bắn chết. Các nghị sĩ Mexico đang kêu gọi mở rộng điều tra, khi tình hình bạo lực băng đảng ở bang Guerrero vượt tầm kiểm soát của chính quyền.
Guerrero, nằm ở tây nam Mexico, hiện là một trong những bang nguy hiểm nhất đối với các quan chức, nhà báo. Ít nhất 6 ứng viên quan chức đã thiệt mạng trước thềm cuộc bầu cử chính quyền địa phương hồi tháng 6.
Theo điều tra của InSight Crime, bang Guerrero có vai trò chiến lược với các tập đoàn tội phạm có tổ chức, chủ yếu liên quan đến hoạt động buôn bán ma túy và tống tiền.
Bang này từng là trung tâm trồng thuốc phiện, cần sa của Mexico, sau đó chuyển sang trồng cây coca, nguyên liệu để sản xuất cocaine. Cùng với đó, các băng đảng trỗi dậy để kiểm soát các hoạt động kinh tế ngầm, đặc biệt là tống tiền.
Tình trạng tham nhũng trong chính quyền địa phương làm trầm trọng thêm vấn đề an ninh. Các vụ giết người do tranh giành địa bàn của băng đảng liên tiếp xảy ra từ đầu năm, khiến người dân sống trong sợ hãi.
Người Mexico tiễn đưa Thị trưởng Alejandro Arcos ngày 8/10. Ảnh: AFP
Bạo lực băng đảng là vấn đề nhức nhối với nhiều địa phương ở Mexico. Hơn 450.000 người đã bị sát hại, hàng chục nghìn người mất tích do bạo lực băng đảng, dù chính phủ nước này đã huy động quân đội tuyên chiến với các băng đảng ma túy từ năm 2006.
Giới quan sát quốc tế cho hay chiến dịch chống băng đảng của quân đội Mexico đã khiến nhiều ông trùm bị bắt. Nhưng hệ quả của nó là các băng đảng lớn phân rã thành những nhóm nhỏ hơn, đi kèm tình trạng tranh giành địa bàn đẫm máu hơn.
Khoảng 40 băng đảng đang hoạt động trên khắp bang Guerrero, trong đó nhiều băng từng là chi nhánh của các tập đoàn tội phạm xuyên quốc gia lớn hơn như Zetas, Beltran Leyva Organization (BLO). Các nhóm bắt đầu lớn mạnh kể từ khi BLO gần như tan rã năm 2008, trong khi Zetas bị chia thành nhiều băng nhỏ.
Ngày nay, băng Jalisco Thế hệ Mới (CJNG), Guerreros Unidos, Viagras, Rojos, Tlacos, Ardillos, Familia Michoacana và Tequileros được xem là những tổ chức tội phạm mạnh nhất, bạo lực nhất tại bang Guerrero.
Tại vùng Tierra Caliente nằm giữa bang Michoacan và Guerrero của Mexico, băng Familia Michoacana và Tequileros là hai đối thủ "không đội trời chung" những năm qua. Tháng 10/2022, các thành viên Tequileros xông vào tòa thị chính thành phố San Miguel Totolapan, xả súng giết 20 người, trong đó có cha con thị trưởng.
Còn tại khu vực miền núi Costa Chica, những cuộc đấu đá kéo dài giữa băng Tlacos và Ardillos khiến nơi này chìm trong bạo lực liên miên, người dân luôn sống trong nơm nớp lo sợ.
Binh sĩ Mexico tuần tra trên đường phố Guerrero. Ảnh: AFP
Hoạt động tống tiền của băng đảng ở Guerrero nở rộ, nhắm vào nhiều lĩnh vực, từ giao thông, doanh nghiệp, du lịch, tôn giáo, khai mỏ, cho đến các tiểu thương nhỏ.
Những người không chịu nộp tiền bảo kê cho các băng đảng có nguy cơ bị trả thù, thậm chí mất mạng. Hoạt động tống tiền cho phép các băng đảng thao túng cả giá cả hàng hóa ở địa phương.
Năm 2022, giá gà ở Chilpancingo tăng đột biến do thiếu nguồn cung, khi các băng nhóm đe dọa những người buôn gà. Tại Iguala, áp lực băng đảng khiến giá bánh ngô tortilla giảm.
"Hệ thống tống tiền với các quy định do băng đảng áp đặt thao túng tất cả những gì địa phương tạo ra. Đây được xem là chuyện thường ngày", một chuyên gia tội phạm Mexico giấu tên cho biết.
Vị trí bang Guerrero ở tây nam Mexico. Đồ họa: Wikipedia
Theo giới chuyên gia, băng đảng còn coi nhiệm vụ tiếp cận, khống chế các chính trị gia địa phương quan trọng tương đương việc kiểm soát địa bàn ma túy, tống tiền. Những băng tội phạm này sẵn sàng chi tiền mua chuộc ứng viên và cử tri trong các cuộc bầu cử, tạo cơ hội can thiệp chính trị.
Nạn tham nhũng trong chính quyền cũng tạo điều kiện cho các băng đảng thực hiện các hành vi bạo lực ở bang Guerrero mà không sợ bị trừng phạt.
Hồi đầu năm, khi điều tra vụ giết 7 người ở Chilpancingo do mâu thuẫn giữa băng Ardillos và Tlacos, giới chức phát hiện một quan chức cấp cao trong Bộ An ninh Công cộng có dính líu đến vụ án.
Tháng 8/2023, camera an ninh đã ghi lại cảnh cựu thị trưởng Chilpancingo Norma Otilia Hernandez gặp một thủ lĩnh của băng Ardillos.
"Tình trạng này không chỉ tạo điều kiện cho hoạt động tội phạm, mà còn cản trở nỗ lực điều tra, thực thi pháp luật, khi các băng đảng gần như được hưởng quyền miễn trừ tuyệt đối về pháp lý", Sara Garcia và Daniela Valle, hai bình luận viên của InSight Crime, nhận định.
Văn phòng Tổng chưởng lý Guerrero cho biết đang điều tra về cái chết của Thị trưởng Arcos, nhưng không nêu cụ thể. Họ chưa công bố tên bất cứ nghi phạm nào liên quan đến cái chết của ông Arcos.
Đức Trung (Theo InSight Crime, AP, AFP)
************
Miến Điện lần đầu tiên từ 3 năm nay cử đại diện dự thượng đỉnh ASEAN
AFP dẫn nguồn ngoại giao hôm nay, 08/10/2024, cho biết lần đầu tiên kể từ cuộc đảo chính năm 2021, chính quyền quân sự Miến Điện sẽ cử đại diện đến dự thượng đỉnh Hiệp Hội Các Quốc Gia Đông Nam Á -ASEAN.
Đăng ngày: Sửa đổi ngày:
3 phút
Sau cuộc đảo chính lật đổ chính quyền dân sự của bà Aung San Suu Kyi năm 2021, Hiệp Hội các Quốc Gia Đông Nam Á đã quyết định tẩy chay, không mời lãnh đạo chính quyền quân sự Miến Điện dự thượng đỉnh ASEAN hàng năm.
Kỳ thượng đỉnh ASEAN năm nay được tổ chức tại Vientian, Lào bắt đầu từ ngày mai 09/10. Đặc biệt gần đây, chính quyền Miến Điện bị suy yếu về mọi mặt, kinh tế, chính trị.
Từ ba năm nay, Miến Điện đang lún sâu thêm vào khủng hoảng với các cuộc xung đột vũ trang bùng lên dữ dội giữa các nhóm sắc tộc thiểu số nổi dậy với quân đội chính phủ. Chính quyền quân sự Miến Điện vẫn phớt lờ các đề nghị của ASEAN nhằm tháo gỡ khủng hoảng. Vào lúc gặp khó khăn chính quyền quân sự có thể xem xét lại lập trường của mình, một nhà ngoại giao tại hội nghị cho AFP biết.
Lần đầu tiên từ ba năm qua, Miến Điện chấp nhận cử một « đại diện phi chính trị », điều kiện duy nhất được ASEAN chấp nhận tại các kỳ họp thượng đỉnh bởi vì các tướng lĩnh nắm quyền bị tẩy chay từ kỳ họp tháng 10/2021.
Các phóng viên AFP quan sát thấy có thư ký thường trực bộ Ngoại Giao Miến Điện Aung Kyaw Moe, hôm nay đã dự cuộc họp các ngoại trưởng ASEAN.
Quyết định cử đại diện tham dự thượng đỉnh ASEAN được đưa ra hai tuần sau khi được chính quyền quân sự Miến Điện bất ngờ mời các nhóm vũ trang đối kháng chấm dứt giao tranh để đối thoại hòa bình. Tuy nhiên các nhóm vũ trang được AFP hỏi, cho biết đã bác bỏ đề nghị đó.
Theo Liên Hiệp Quốc vào tháng 9, cuộc xung đột tại Miến Điện đã làm ít nhất 5.300 thường dân bị chết, hơn 3,3 triệu người phải di dời và hơn một nửa dân số sống dưới mức nghèo khổ.
Các cuộc thảo luậnvề khủng hoảng Miến Điện diễn ra vào đầu tháng 10 tại Jakarta theo sáng kiến của Indonesia, với sự tham gia của đại diện ASEAN, Liên Hiệp Châu Âu và Liên Hiệp Quốc, cũng như phe đối lập ở Miến Điện.
Trung Quốc, một trong số ít nước ủng hộ Miến Điện trên trường quốc tế, cũng mong muốn đạt được một thỏa thuận nhằm chấm dứt xung đột đang hoành hành ngay sát biên giới, đồng thời cam kết không can thiệp vào “công việc nội bộ” của nước này.
Trung Quốc, cũng như Hoa Kỳ, Nhật Bản và Hàn Quốc, sẽ tham gia các cuộc họp song phương ASEAN+1 (ASEAN với các đối tác), dự kiến diễn ra vào thứ Năm và thứ Sáu tuần này.
*********
Philippines và Trung Quốc đổ lỗi cho nhau trong vụ đụng độ mới nhất ở Biển Đông
Philippines hôm 8/10 cáo buộc lực lượng hải cảnh Trung Quốc đã phun vòi rồng vào các tàu của chính phủ đang chở hàng tiếp tế cho ngư dân tại một bãi cạn tranh chấp ở Biển Đông, nhưng Bắc Kinh nói rằng "các biện pháp kiểm soát" của họ được thực hiện sau các vụ xâm phạm của các tàu thuyền đó vào vùng biển của Trung Quốc.
Sự cố này là vụ đụng độ mới nhất giữa hai nước liên quan đến bãi cạn Scarborough, một ngư trường nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines mà Trung Quốc tuyên bố là lãnh thổ của mình.
"Chúng tôi kêu gọi Philippines ngay lập tức chấm dứt các hành vi vi phạm", Lưu Đức Quân, người phát ngôn của lực lượng hải cảnh Trung Quốc, cho biết trong một tuyên bố.
Lực lượng này nói thêm rằng hai tàu của Philippines đã "xâm phạm vùng biển" gần bãi cạn Scarborough, dẫn đến điều mà phía Trung Quốc gọi là "các biện pháp kiểm soát".
Cơ quan nghề cá của Philippines nói rằng các tàu của họ đang thực hiện nhiệm vụ tiếp tế thường lệ cho ngư dân thì 3 tàu của lực lượng hải cảnh Trung Quốc (CCG) và một tàu của Hải quân Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc tiếp cận ở khoảng cách gần và theo sát chuyển động của họ.
"Các tàu CCG đã cố gắng cản trở nhiệm vụ... nhưng không thành công", cơ quan này cho biết trong một tuyên bố. "Các tàu CCG cũng mở và hướng vòi rồng của họ, nhưng không thể phun tới các tàu dân sự của Philippines”.
Theo cơ quan này cho biết, các tàu của Philippines là Datu Cabaylo và Datu Sunday.
Bãi cạn Scarborough, được đặt theo tên một con tàu Anh mắc cạn trên bãi san hô này gần ba thế kỷ trước, là một trong những thực thể hàng hải gây tranh chấp nhất ở châu Á và là điểm nóng bùng phát ngoại giao về chủ quyền và quyền đánh bắt cá.
Trung Quốc tuyên bố chủ quyền đối với hầu hết Biển Đông, bao gồm các khu vực mà Brunei, Indonesia, Malaysia, Philippines và Việt Nam cũng tuyên bố có chủ quyền.
Sự việc xảy ra khi các nhà lãnh đạo của khối các nước Đông Nam Á, ASEAN, tập trung tại Lào để tham dự một hội nghị thượng đỉnh, và tại đó, Philippines dự kiến sẽ nêu vấn đề căng thẳng ở Biển Đông.
**********
