Tin Tức Khắp Nơi Mới Nhất 31 -3-2023:

Thứ Sáu, 31 Tháng Ba 20235:24 CH(Xem: 9668)
Tin Tức Khắp Nơi Mới Nhất 31 -3-2023:
HoaLuc 6
************
voatiengviet.com

Tổng thống Belarus: Nga có thể đặt phi đạn hạt nhân xuyên lục địa ở Belarus

VOA News

Tổng thống Belarus, Alexander Lukashenko, ngày 31/3 đe dọa rằng Belarus cũng có thể cho đặt phi đạn hạt nhân liên lục địa trên lãnh thổ của mình ngoài các vũ khí hạt nhân chiến thuật mà Nga đã quyết định triển khai tại Belarus.

Trong bài phát biểu thường niên trước các nhà lập pháp và quan chức chính phủ, ông Lukashenko nói rằng vũ khí hạt nhân của Moscow sẽ giúp bảo vệ Belarus, quốc gia mà ông Lukashenko tuyên bố đang bị phương Tây đe dọa.

“Tôi không cố gắng đe dọa hay tống tiền bất kỳ ai. Tôi muốn bảo vệ nhà nước Belarus và đảm bảo hòa bình cho người dân Belarus", ông Lukashenko nói, đồng thời gợi ý rằng ông có thể sử dụng các vũ khí hạt nhân đó với sự đồng ý của Nga nếu Belarus bị đe dọa hủy diệt.

Phi đạn đạn đạo xuyên lục địa trên đất Belarus có thể phá hủy toàn bộ các thành phố từ hàng ngàn dặm.

Ông Lukashenko nói Belarus có đủ vũ khí thông thường để chống lại các mối đe dọa, “nhưng nếu chúng tôi thấy rằng đằng sau [các mối đe dọa] là sự hủy diệt đất nước của chúng tôi, chúng tôi sẽ sử dụng mọi thứ chúng tôi có.”

“Nếu cần, tôi và ông Putin sẽ quyết định và cho dùng vũ khí chiến lược - nếu cần,” ông cảnh báo.

Ông Lukashenko không trưng ra bất kỳ bằng chứng nào về mối đe dọa như vậy từ phương Tây, cũng như không đưa ra bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy có kế hoạch xâm lược Belarus từ nước láng giềng Ba Lan, một thành viên của liên minh NATO phương Tây do Hoa Kỳ lãnh đạo.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đã phát biểu tại một buổi lễ ở thị trấn Bucha gần Kyiv kỷ niệm ngày giải phóng khỏi sự chiếm đóng tàn bạo của Nga. Bucha là biểu tượng cho sự tàn bạo của quân đội Nga kể từ khi cuộc xâm lược toàn diện bắt đầu vào tháng 2 năm 2022.

Các lực lượng của Điện Kremlin đã chiếm Bucha vài tuần sau khi họ xâm lược Ukraine và ở lại trong khoảng một tháng. Quân đội Ukraine đã chiếm lại thị trấn và chứng kiến những cảnh tượng kinh hoàng. Hàng trăm thi thể đã được phát hiện, trong đó có một số trẻ em.

Ông Zelenskyy đẫm nước mắt nói: “Chúng tôi sẽ không bao giờ quên các nạn nhân của cuộc chiến này và chúng tôi chắc chắn sẽ đưa tất cả những kẻ giết người Nga ra trước công lý”.

Trong bài phát biểu hàng ngày hôm 30/3, nhà lãnh đạo Ukraine đã kỷ niệm 400 ngày kháng chiến của Ukraine.

“Tôi muốn cảm ơn tất cả mọi người trên thế giới đã đứng về phía Ukraine... những người có cùng niềm tin mạnh mẽ rằng chúng tôi, những người Ukraine, có... niềm tin rằng thế giới phải dựa trên các quy tắc, các quy tắc văn minh - trên các quy tắc nhân đạo, tôn trọng và hòa bình. ... Chúng tôi sẽ không cho phép để lại một dấu vết nào của Nga trên đất của chúng tôi,” ông nói.

Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ hôm 30/3 đã phê chuẩn nỗ lực gia nhập NATO của Phần Lan. Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ là quốc hội cuối cùng thông qua việc dỡ bỏ rào cản cuối cùng đối với việc quốc gia Bắc Âu này gia nhập liên minh quân sự phương Tây.

“Tất cả 30 đồng minh NATO hiện đã phê chuẩn thủ tục gia nhập,” Tổng thư ký NATO, Stoltenberg, nói ngày 31/3.

“Phần Lan sẽ chính thức gia nhập liên minh của chúng tôi trong những ngày tới.”

Trong một dòng tweet sau cuộc bỏ phiếu của Thổ Nhĩ Kỳ hôm 30/3, ông Stoltenberg nói việc Phần Lan gia nhập liên minh “sẽ giúp toàn bộ gia đình NATO mạnh mẽ hơn và an toàn hơn”.

Phần Lan và nước láng giềng Thụy Điển đã từ bỏ hàng chục năm không liên kết và nộp đơn xin gia nhập liên minh quân sự NATO sau khi Nga xâm chiếm Ukraine năm ngoái.

Kể từ khi đề nghị gia nhập của họ được phê chuẩn tại hội nghị thượng đỉnh NATO vào tháng 7 năm ngoái, các quốc gia thành viên NATO đã trải qua các quy trình riêng của họ để đưa ra sự chấp thuận cuối cùng cho Phần Lan và Thụy Điển.

Hungary đã chấp thuận cho Phần Lan vào ngày 27/3.

Các nhà lãnh đạo Thụy Điển và NATO cho biết Thụy Điển đã thực hiện một loạt cải cách để vượt qua những lo ngại của Thổ Nhĩ Kỳ.

Tổng thư ký NATO Stoltenberg đã nhiều lần nói rằng ông kỳ vọng cả Phần Lan và Thụy Điển cuối cùng sẽ trở thành thành viên NATO.


*************
voatiengviet.com

Xe tăng phương Tây tới Ukraine: Cục diện cuộc chiến chuyển sang có lợi cho Kyiv?

VOA News

Những chiếc xe tăng đầu tiên của phương Tây đã bắt đầu đến Ukraine trong tuần này, làm dấy lên suy đoán rằng Ukraine có thể sớm tiến hành một cuộc phản công chống lại các lực lượng Nga xâm lược và liệu những vũ khí tối tân hơn có xoay chuyển cục diện cuộc chiến theo hướng có lợi cho Kyiv hay chăng.

Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Oleksii Reznikov đăng một đoạn video lên Twitter trong tuần này cho thấy ông ngồi trên xe tăng chiến đấu chủ lực Challenger 2 của Anh, tại một địa điểm không xác định ở Ukraine.

“Thật vui khi được lái thử chiếc Challenger 2 đầu tiên của Ukraine,” ông Reznikov viết trên Twitter ngày 28/3. “Những chiếc xe tăng như vậy, do Vương quốc Anh cung cấp, gần đây đã đến nước chúng tôi. Những cỗ máy tuyệt vời này sẽ sớm bắt đầu nhiệm vụ chiến đấu của chúng.”

Tổng cộng có 14 xe tăng Challenger 2 đang được gửi tới Ukraine. Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace hôm 29/3 nói ông không thể suy đoán về bất kỳ cuộc tấn công sắp tới nào của Ukraine.

“Nhưng tôi nghĩ không có gì bí mật khi Ukraine muốn bắt đầu quá trình đẩy lùi lực lượng Nga trong cuộc xung đột. Rõ ràng, các lực lượng Nga gần như không đạt được bất kỳ tiến bộ nào”, ông Wallace nói với các phóng viên.

Xe tăng Leopard của Đức

Thủ tướng Olaf Scholz hôm 27/3 xác nhận rằng Đức đã chuyển giao 18 chiếc xe tăng Leopard 2 tiên tiến cho Ukraine, một trong số những chiếc xe tăng được đánh giá cao nhất trên thế giới. Canada và Na Uy cũng đã điều động một số xe tăng Leopard 2 của họ. Ba Lan, Tây Ban Nha, Phần Lan và Hà Lan cũng đã cam kết gửi xe tăng Leopard, mặc dù tổng số lượng chưa được xác nhận

Các chỉ huy châu Âu nói rằng việc này có thể làm nghiêng cán cân có lợi cho lực lượng Ukraine.

“Hiện giờ, [lực lượng Ukraine] đang ở trong thế phòng thủ trước hơn 300.000 chiến binh Nga. Có thể không phải là những chiến binh được huấn luyện tốt nhất hoặc được trang bị tốt nhất, nhưng họ đang đối mặt với cơn sóng thần binh lính như thế này, vì vậy họ đang giữ vững tiền tuyến”, Phó đô đốc Herve Blejean, chỉ huy phái bộ huấn luyện của Liên hiệp châu Âu cho các lực lượng Ukraine, nói với hãng tin Reuters vào đầu tháng 3.

“Khi họ có thể sử dụng những xe tăng tốt hơn như Leopard, họ sẽ có thể đột phá và phản công. Ở thời điểm hiện tại, họ đang chiến đấu vì Bakhmut. Họ đang làm rất tốt, nhưng cán cân lực lượng không có lợi cho họ,” ông Blejean nói thêm.

Phản công

Ông Patrick Bury, nhà phân tích quân sự tại Đại học Bath của Anh, cho biết Ukraine khó có đủ xe tăng phương Tây để tiến hành một cuộc phản công lớn sắp tới.

“Bây giờ có bao nhiêu? Có thể từ 30 đến 40, với những con số đã được cam kết. Hiện tại, có lẽ là không đủ, theo linh cảm của tôi. Nhưng nó vẫn khá quan trọng,” ông Bury nói với VOA trong một cuộc phỏng vấn ngày 30/3.

Trong một cuộc phỏng vấn với tờ báo Nhật Bản Yomiuri Shimbun tuần này, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy cho biết lực lượng của ông cần nhiều vũ khí phương Tây hơn trước khi tiến hành bất kỳ cuộc phản công nào.

Ông Zelenskyy nói: “Chúng tôi đang đợi đạn dược từ các đối tác. Chúng tôi chưa thể bắt đầu. Chúng tôi không thể gửi những người lính dũng cảm của mình ra tiền tuyến mà không có xe tăng, pháo binh và phi đạn tầm xa”.

Phối hợp

Ông Bury cho biết điều quan trọng là các loại vũ khí mới phải được triển khai một cách đồng bộ.

“Câu hỏi đặt ra là liệu Ukraine có thể bảo vệ, sử dụng và tập trung vũ khí của phương Tây đến mức có thể xuyên thủng phòng tuyến được chuẩn bị tốt hơn của Nga hay không? Đó không chỉ là về xe tăng. Đó là về các xe chiến đấu bộ binh bọc thép. Các loại xe này đi cùng với xe tăng. Đó cũng là về các loại pháo — những viên đạn mà họ cần cho súng của chính họ và cả những loại pháo mới sắp ra mắt.

“Vì vậy, đó là cách bạn tập hợp toàn bộ lại với nhau để đạt được bước đột phá về vũ khí kết hợp nếu đó là điều bạn sẽ làm,” ông Bury nói.

Mùa xuân tan băng

Điều kiện mặt đất đang thay đổi nhanh chóng dọc theo chiến tuyến. Mùa xuân tan băng sẽ biến những cánh đồng đóng băng thành vũng lầy.

“Nó chỉ làm cho các chuyển động và thao tác trở nên khó khăn hơn. Và do đó, điều đó thuận lợi cho việc dậm chân tại chỗ hoặc thiếu hành động tấn công ngoài trời— những cuộc xoay chuyển lớn xung quanh các thành phố. Tất nhiên, các cuộc chiến đô thị có thể tiếp tục,” ông Bury nói.

Các quốc gia phương Tây cam kết sẽ có thêm hàng chục xe tăng và vũ khí hạng nặng khác trong những tháng tới. Hoa Kỳ đang gửi 31 chiếc Abrams, mặc dù những chiếc này dự kiến sẽ không đến Ukraine cho đến cuối năm nay.

Slovakia tuần này đã gửi cho Ukraine 4 máy bay chiến đấu MiG-29 thời Liên Xô, và 9 chiếc nữa sẽ tiếp bước. Ba Lan cũng có kế hoạch gửi một số MiG-29. Các yêu cầu của Ukraine đối với máy bay chiến đấu F-16 do Mỹ sản xuất vẫn chưa được đáp ứng.

Tinh thần

Tình báo Anh đưa tin ngày 30/3 rằng Moscow sẵn sàng khởi động một đợt tuyển mộ khác để có thêm 400.000 quân.

Ông Bury cho biết, với việc cả hai bên đều đang chuẩn bị cho một cuộc chiến lâu dài, sẽ có hạn chế về bất kỳ bước đột phá nào trên chiến trường.

“[Người Nga] sẽ chuẩn bị như thế nào? Họ sẽ chuẩn bị kỹ lưỡng hơn nhiều so với ở Kharkiv năm ngoái, khi người Ukraine có một bước đột phá lớn,” ông nói.

“Tuy nhiên, một điều cần tìm kiếm là tinh thần và sự gắn kết, bởi vì bạn vẫn phải có ý chí chiến đấu nếu bạn sắp bị tấn công dồn dập vào hàng ngũ của mình. Và đó là một dấu hỏi đối với người Nga. Chắc chắn không có thắc mắc đó đối với người Ukraine. Và điều đó có thể mang tính quyết định,” ông Bury nói.


*******
rfi.fr

Nga bắn 9 tên lửa vào Kharkiv vào lúc Ukraina tưởng niệm 1 năm thảm sát Butcha

Thu Hằng

CHIẾN TRANH UKRAINA - TƯỞNG NIỆM

Đăng ngày:

Ảnh minh họa : Mội ngôi nhà bị phá hủy bởi một cuộc không kích của quân đội Nga tại làng Tsyrkuny, vùng Kharkiv, Ukraina ngày 20/03/2023.
Ảnh minh họa : Mội ngôi nhà bị phá hủy bởi một cuộc không kích của quân đội Nga tại làng Tsyrkuny, vùng Kharkiv, Ukraina ngày 20/03/2023. REUTERS - STRINGER

Thành phố Kharkiv ở miền đông Ukraina lại bị quân Nga bắn tên lửa ngày 30/03/2023 ngay trước khi Ukraina tưởng niệm một năm « thảm sát Butcha ». Hôm nay 31/03 cũng đánh dấu tròn 400 ngày Nga đưa quân xâm chiếm Ukraina.

Trang The Telegraph trích thông báo trên mạng Telegram của thống đốc vùng Kharkiv Oleh Sinegubov cho biết « ít nhất 9 tên lửa đã bắn vào thành phố, từ hệ thống phòng không S-300 », làm hỏng một công trình hạ tầng dân sự và nhiều khu dân cư. Nhiều quả tên lửa đã nổ trên không. Ba người bị thương nhẹ.

Liên quan đến mặt trận vùng Donetsk, tướng Mỹ Mark Milley, được AFP trích dẫn, cho biết quân Nga không có « bất kỳ bước tiến nào » quanh Bakhmut từ 3 tuần nay, thành phố trở thành « một trận thảm sát cho quân Nga ».

Sau 400 ngày kháng chiến chống cuộc xâm lược của Nga, tổng thống Volodymyr Zelensky tỏ quyết tâm trong buổi điểm tin tối 30/03 rằng « Ukraina sẽ thắng trên chiến trường ». Nguyên thủ Ukraina cũng khẳng định : « Chúng ta sẽ không để một dấu vết nào của Nga trên đất của mình và sẽ không để cho bất kỳ kẻ thù nào không bị trừng phạt ».

Tròn một năm Nga gây thảm sát ở Butcha

Ngày 31/03, Ukraina cũng tưởng niệm tròn một năm Nga gây vụ thảm sát ở Butcha. Thành phố trở thành « biểu tượng cho sự tàn bạo » của Nga trong suốt « 30 ngày bị chiếm đóng ». Ông Zelensky hứa Ukraina « sẽ không bao giờ tha thứ »« sẽ trừng trị tất cả thủ phạm ».

Thông tín viên RFI Pierre Alonso tại Kiev tường trình :

« Các nạn nhân tên là Michka, Maxim hay Volodymyr. Họ là công nhân xây dựng, người chơi nhạc cổ điển hay là cha gia đình, tất cả đều là thường dân. Khi lực lượng Nga rời Butcha, cách đây đúng một năm, họ bỏ lại đằng sau những xác người, khoảng 20 thi thể trên phố Những cây táo. Từ đó, những kẻ phải chịu trách nhiệm về tội ác chiến tranh này đã được xác định. Theo cuộc điều tra của báo New York Times, đó là các quân nhân Nga thuộc trung đoàn lính dù 234.

Liệu những thủ phạm này có thể bị bắt và đưa ra xét một ngày nào đó không ? Đó là cả vấn đề bởi vì Butcha trở thành biểu tượng của cuộc điều tra về tội ác chiến tranh.

Những nước đồng minh của Kiev, trong đó có Pháp, đã khẩn trương đến hiện trường tăng viện cho cảnh sát Ukraina. Nhiệm vụ của họ rất lớn. Vài trăm thi thể đã được khai quật khỏi những hố chôn tập thể ở Butcha, cũng như ở nhiều thành phố khác sau khi được giải phóng, ví dụ ở Izumi miền đồng hay ở Kherson miền nam.

Chưa bao giờ trong một cuộc xung đột, những tội ác lại được tìm hiểu điều tra kỹ lưỡng ngay tức khắc như vậy. Đây là một bước cần thiết để một ngày nào đó công lý được thực thi »


**********
rfi.fr

Quân Nga càng thất thế, án tù cho người phản chiến càng nặng

Thụy My

Le Figaro cho biết « Ở chiến trường Bakhmut, Mi-8 của Ukraina quấy rối quân đội Nga », dù những chiếc trực thăng này đôi khi tuổi đời còn lớn hơn phi công. Tại nước Nga, xu hướng trừng phạt ngày càng nặng nề đối với các công dân phản đối cuộc xâm lăng Ukraina. Le Monde nêu ra trường hợp một người cha bị án tù vì con gái vẽ những hình ảnh chống chiến tranh.

Máy bay cổ lỗ sĩ, Ukraina vẫn gây khó cho quân Nga ở Bakhmut

Đặc phái viên Le Figaro mô tả, từ một căn cứ không quân ở miền đông Ukraina mà địa điểm được giữ bí mật, ba chiếc trực thăng Mi-8 cất cánh. Điểm đến là Bakhmut, với nhiệm vụ phá hủy các kho đạn và thiết giáp của kẻ thù. Các phi công xuất kích đến thậm chí ba lần trong ngày trên những chiếc Mi-8 và Mi-24 cũ kỹ từ thời Liên Xô, vẫn phải thường xuyên tu bổ. Người trẻ nhất chưa đầy 22 tuổi, và chưa có nhiều phi vụ trước cuộc xâm lăng, nhưng Ukraina rất cần phi công. Ivan, tình nguyện quân cách đây một năm còn là nhân viên bán đồ nội thất ở Ba Lan, cho biết ở miền trung Ukraina có những người thân Nga theo dõi và chỉ điểm, nên tại Kharkiv đã ba lần phải dời căn cứ.

Một giờ sau, ba chiếc trực thăng quay về an toàn. Các phi công vừa bước xuống là nhóm kỹ thuật viên vội vã chạy đến đổ đầy xăng, gắn những quả rốc-kết mới bên sườn. Đại úy Olexandr giải thích : « Không thể để mất thời gian. Mỗi phi vụ nhằm hủy diệt các mục tiêu, có nghĩa là cứu mạng những người lính Ukraina đang chiến đấu trên mặt đất. Đôi khi trực thăng được dùng để chở thiết bị hay thương binh, nhưng chủ yếu nhằm tác chiến. Tuy Mi-8 được sản xuất để vận chuyển, nhưng nay tất cả máy bay của Không quân Ukraina đều được cải tiến để chiến đấu ». Dù chỉ có những loại rốc-kết không có hệ thống dẫn đường, nhưng họ cũng hoàn thành nhiệm vụ. Trực thăng phải bay rất thấp để tránh bị phát hiện, lộ trình luôn được thay đổi

Không quân Nga có số phi cơ tiêm kích gấp sáu lần so với Ukraina, nhưng đã bị mất nhiều phi công kinh nghiệm, nhiều chiến đấu cơ và trực thăng nên nay không dám bay vào không phận Ukraina. Theo bộ Quốc Phòng Ukraina, Matxcơva đã dùng đến tiêm kích thế hệ thứ năm SU-57, nhưng chỉ thả hỏa tiễn tầm xa từ không phận Nga. Cho đến nay, chưa có nước nào viện trợ máy bay do phương Tây sản xuất, chỉ mới có Anh cho Kiev ba chiếc Westland Sea King loại biên. Nhưng vào đầu tháng này, có những phi công Ukraina đến Hoa Kỳ, có thể được đào tạo điều khiển F-16 và Pháp cũng đã huấn luyện khoảng 30 người sử dụng oanh tạc cơ Mirage 2000.

Nga : Lãnh án tù vì con gái vẽ tranh chống cuộc chiến Ukraina

Tại Nga, chính quyền gia tăng đàn áp những người chống chiến tranh. Vụ một người cha phải ra tòa vì con gái 13 tuổi vẽ hình phản đối cuộc chiến ở Ukraina đã gây nhiều xúc động trong xã hội. Ngày thứ Ba 28/03, ông Alexei Moskalev, 54 bị tòa án vùng Tula ở phía nam Matxcơva xét xử vì tội « làm mất uy tín » quân đội Nga và bị kết án hai năm tù ở. Có điều bản án được tuyên trong lúc bị cáo vắng mặt. Đêm trước ngày ra tòa, ông Moskalev, bị quản thúc tại gia, đã gỡ vòng điện tử và trốn mất. Nhà báo Marina Ovsiannikova, được biết đến qua vụ giơ biểu ngữ chống chiến tranh ngay trên truyền hình Nga, cho biết Moskalev đang ở một nơi an toàn. Nhưng bản tin mới nhất của AFP cho hay Alexei Moskalev đã bị bắt tại Belarus hôm nay.

Mọi rắc rối đến từ tháng 4/2022, khi cô con gái 13 tuổi Maria Moskaleva từ chối vẽ tranh gởi đến những người lính Nga, thay vào đó cô bé vẽ một gia đình Ukraina dưới bom Nga. Bị bà hiệu trưởng tố cáo, một năm qua khi thì bị bắt, khi bị xét nhà, người cha gà trống nuôi con sau đó không được gặp con gái. Maria bị đưa vào trại mồ côi, nhưng hôm cha ra tòa cô bé cũng đăng lên một bức hình với dòng chữ « Ba là người hùng của con ». Dù báo chí nhà nước im lặng, đông đảo người dân đã kéo đến trước tòa để ủng hộ Alexei Moskalev. Một kiến nghị trên mạng thu thập được trên 145.000 chữ ký, bất chấp không khí đàn áp.

Trường hợp trên đây cho thấy xu hướng trừng phạt ngày càng nặng nề kể từ giữa tháng Ba, đối với những người chống lại cuộc xâm lăng Ukraina. Một thanh niên 22 tuổi ném bom xăng vào một văn phòng tuyển quân : 13 năm tù, một sĩ quan quản giáo chạy sang Kazakhstan vì phản đối chiến tranh : sáu năm rưỡi, một sinh viên đăng bài diễn văn của Zelensky : tám năm rưỡi …

Nhưng có một ca đặc biệt được khoan hồng : Daniil Frolkine chỉ bị năm năm rưỡi, nhưng là tù treo. Người lính này bị báo chí Nga lưu vong nhận diện trong các vụ thảm sát ở ngoại ô Kiev tháng Hai và tháng Ba năm ngoái, và cũng là người duy nhất nhìn nhận đã sát hại thường dân. Tòa án quân sự ở Khabarovsk kết tội anh ta là… « tung tin sai lạc »

Matxcơva đe dọa Armenia nếu tham gia ICC

Le Monde cũng cho biết, Matxcơva đe dọa trả đũa Armenia nếu nước này tham gia Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC). Vladimir Putin sắp tới có thể bị cấm đặt chân vào Armenia, nước đồng minh của Nga. Viễn cảnh này không thể loại trừ, từ khi Tòa Bảo hiến Armenia hôm 24/03 cho rằng Quy chế Roma là hợp hiến, mở đường cho việc phê chuẩn để tham gia Tòa án Hình sự Quốc tế. Bộ Ngoại Giao Nga tuyên bố quyết định trên đây là « không thể chấp nhận được », phát ngôn viên Kremlin khẳng định Matxcơva sẽ thảo luận về những hệ quả với Erevan.Theo nhà đấu tranh nhân quyền Artur Sakunts, tạo điều kiện cho việc bắt giữ Putin nằm trong lợi ích của Armenia. Đây sẽ là bước ngoặt trong quan hệ hai nước.

Nhà phân tích Narek Minasyan của Trung tâm Orbeli ở Erevan giải thích đây chỉ là một sự trùng hợp, vì tiến trình của Tòa Bảo hiến đã có từ lâu, không liên quan đến lệnh truy nã Vladimir Putin của ICC. Một nhà ngoại giao châu Âu nhận xét, rất khó ngáng chân nhà lãnh đạo một nước mà Armenia bị lệ thuộc nhiều như thế, cho dù Erevan đã cấm nhập cảnh một số chiếc loa tuyên truyền của Kremlin.

Tổng thống Đài Loan : « Chúng tôi chẳng khiêu khích ai ! »

Nhìn sang châu Á, Le Figaro coi chuyến công du châu Mỹ sắp tới của tổng thống Đài Loan là « hoạt động ngoại giao tế nhị ». Bà Thái Anh Văn thăm Guatemala và Belize, hai quốc gia chính thức công nhận Đài Loan, và quá cảnh Hoa Kỳ. Bà sẽ gặp lãnh tụ Cộng Hòa tại Hạ Viện là Kevin McCarthy, bảy tháng sau chuyến thăm đầy sóng gió của bà Nancy Pelosi.

Như thường lệ, Bắc Kinh cao giọng đe dọa, nhưng bà Thái thản nhiên trả lời : « Chúng tôi sẽ không lùi bước và cũng chẳng khiêu khích ai cả ». Để làm phức tạp thêm tình hình, cựu tổng thống Mã Anh Cửu đi thăm Hoa lục 12 ngày « với tư cách cá nhân », nhưng lại được các quan chức Trung Quốc tiếp đón tại Thượng Hải hôm thứ Hai 27/03. Chủ tịch Quốc dân đảng nói rằng : « Trách nhiệm của người Hoa hai bên bờ eo biển là phải giữ gìn hòa bình ». Việc ông đánh đồng người Đài Loan với Trung Quốc là chủ đề luôn gây tranh cãi.

« Ngoại giao chi phiếu » kéo Trung Mỹ về phía Bắc Kinh

Le Monde nhận thấy « Trung Mỹ đang ngả về phía Trung Quốc ».Vùng đất nơi Đài Bắc có nhiều đồng minh nhất vào giữa những năm 2000, lần lượt đổi màu. Khởi đầu là Costa Rica năm 2007, rồi đến Panama, Salvador, Cộng hòa Dominica, Nicaragua. Chuyên gia Marisela Connelly ở Mêhicô lưu ý, trường hợp Nicaragua và Salvador có yếu tố chính trị, vì lãnh đạo của hai nước này bị phương Tây chỉ trích. Nhưng các nước còn lại chỉ vì lý do kinh tế, dù thường xuyên nhận được sự giúp đỡ về tài chánh và công nghệ của Đài Loan.

Mới nhất là Honduras loan báo cắt đứt quan hệ với Đài Bắc, sau khi đòi hỏi một món tiền lớn nhưng không được đáp ứng. Bà Connelly lo rằng Guatemala, nền kinh tế lớn nhất Trung Mỹ sẽ không còn chống chọi được bao lâu nữa trước « ngoại giao chi phiếu » của Bắc Kinh. Hoa Kỳ đang cố gắng vận động giữ lại thành trì cuối cùng của Đài Loan trong khu vực.

Vật giá tăng, người Pháp thay đổi cách ăn uống

Khủng hoảng xã hội tiếp tục là đề tài hàng đầu của báo chí Pháp. Le Figaro đặt câu hỏi « Phải chăng thủ tướng Borne và các nghiệp đoàn không thể đối thoại ? » Libération điều tra về sự chậm trễ đến hai tiếng đồng hồ của y tế cấp cứu ở Sainte-Soline. La Croix cho biết « Những thành phố nhỏ cũng sôi sục ». 

Về kinh tế, Le Monde nhận thấy « Lạm phát làm xáo trộn thói quen ăn uống » của người Pháp. Theo INSEE, giá thực phẩm trong tháng Hai đã tăng 14,8 % so với cùng kỳ năm ngoái. Chi tiêu cho ăn uống, kể cả ngoài hàng quán, giảm 4,6 % trong năm 2022. Các quầy hàng thịt, cá, thịt nguội ế ẩm hẳn đi ; khách đi siêu thị chỉ mua những món hàng có thương hiệu khi được khuyến mãi ; chọn thịt heo, gà và trứng thay cho thịt bò. Những món ăn công nghiệp làm sẵn được chuộng hơn do tiết kiệm so với nấu tại nhà khi điện, gaz, nguyên liệu đều tăng giá. Trong khi đó giá cả sẽ còn tăng nữa trong những tuần lễ tới.

Trí thông minh nhân tạo sẽ lấn lướt con người ?

Les Echos chạy tựa lớn « Trí thông minh nhân tạo : Tiếng kêu báo động của những ngôi sao ngành công nghệ ».Nhật báo kinh tế cho đăng trên trang web toàn văn lá thư ngỏ kêu gọi tạm ngưng nghiên cứu trí thông minh nhân tạo (AI) trong ít nhất sáu tháng. Khoảng 1.100 chuyên gia trong đó có những tên tuổi như ông chủ SpaceX Elon Musk, bày tỏ lo ngại trước nguy cơ nhân loại mất kiểm soát AI.

Các chuyên gia dẫn chứng những nghiên cứu khoa học, lo sợ sẽ đi quá xa, cho rằng trí thông minh nhân tạo (AI) cần phải được kế hoạch hóa và quản lý một cách thận trọng. Họ sợ hãi một cuộc chạy đua giữa các phòng thí nghiệm AI để phát triển các hệ thống mạnh mẽ hơn bao giờ hết, mà không ai – kể cả những người tạo ra chúng – có thể kiểm soát.

Lá thư đặt ra một số câu hỏi, có nên để tràn ngập những thông tin tuyên truyền, dối trá hay không? Có nên tự động hóa tất cả các công việc? (Nghiên cứu gần đây của Goldman Sachs cho rằng AI có thể đe dọa 300 triệu việc làm trên toàn thế giới). Thậm chí có nên phát triển những hệ thống không phải con người mà một ngày nào đó có thể đông đảo hơn, thông minh hơn và thay thế được chúng ta hay không?

Bức thư được đưa ra vào thời điểm quan ngại ngày càng tăng khi AI tiến bộ với tốc độ ấn tượng, sau khi bản cập nhật mới nhất của ChatGPT được lưu hành. Bản thân Sam Altman, lãnh đạo của OpenAI, công ty đã trình làng ChatGPT, cũng thừa nhận « hơi sợ » tác phẩm của mình nếu nó được « sử dụng cho các cuộc tấn công mạng hoặc thông tin giả quy mô lớn ». Lá thư ngỏ này hoàn toàn trái ngược với ý kiến của Bill Gates : Người đồng sáng lập Microsoft tuyên bố ChatGPT là cuộc cách mạng công nghệ lớn nhất kể từ thập niên 80.


************

Chiến sự ngày 399: Nga nói Ukraine tập trung lực lượng gần tiền tuyến

Vi Trân

Chính trị gia Vladimir Rogov, chủ tịch tổ chức xã hội dân sự We Are Together With Russia (Chúng tôi đồng hành cùng nước Nga) ngày 30.3 cho hay Ukraine tiếp tục tập trung lực lượng tại tỉnh Zaporizhzhia, gồm khu vực gần tiền tuyến.

"Đang có sự tập hợp nhân sự, khí tài, đạn dược, nhiên liệu. Việc tích trữ xăng dầu gợi ý rằng họ sẽ không đứng yên", ông Rogov nói với TASS.

Chiến sự ngày 399: Nga nói Ukraine tập trung lực lượng gần tiền tuyến - Ảnh 1.

Binh sĩ Ukraine kiểm tra súng máy trong cuộc huấn luyện gần tiền tuyến tại Zaporizhzhia ngày 29.3

REUTERS

Vị chính trị gia này cho biết dịch vụ liên lạc di động và internet tại các vùng do Ukraine kiểm soát ở Zaporizhzhia đã bị gián đoạn một cách có chủ đích trong những ngày gần đây nhằm tránh bị lộ thông tin về hoạt động quân sự.

Xem nhanh: Ngày 399 chiến dịch, Nga dấn tới dù tổn thất ở Bakhmut; ai gửi hệ thống phòng không lỗi cho Ukraine?

Hôm 27.3, ông Rogov nói rằng quân đội Ukraine đã tập hợp 75.000 quân tại Zaporizhzhia. Trước đó, ông cho hay Ukraine đang chuẩn bị tấn công tại thành phố Melitopol nhằm tiến đến biển Azov, cắt đứt hành lang trên bộ để cô lập bán đảo Crimea. Theo ông, Ukraine sẽ sẵn sàng chiến dịch hoạt động tại Zaporizhzhia vào cuối tháng 3 hoặc đầu tháng 4.

Ukraine chưa bình luận gì về những tuyên bố của ông Rogov. Tuy nhiên, Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Oleksii Reznikov mới đây cho biết Ukraine, với vũ khí hạng nặng từ phương Tây, có thể sẽ phản công trong tháng 4 hoặc tháng 5, tùy vào thời tiết.

Đài RT ngày 30.3 dẫn lời Ngoại trưởng Dmitry Kuleba nhấn mạnh cuộc phản công này không nên được coi là hành động "được ăn cả, ngã về không". "Một số người có thể nói đây là cuộc chiến quyết định cuối cùng và giờ chúng ta phải nghĩ về diễn biến thay thế", ông Kuleba nói, lo ngại rằng cuộc phản công không có kết quả như mong đợi sẽ khiến phương Tây gây áp lực để Ukraine chấp nhận đàm phán. Theo ông Kuleba, bất kế kết quả cuộc phản công ra sao, các đối tác cũng nên tiếp tục hỗ trợ Ukraine.

Trùm Wagner nói lực lượng thiệt hại nặng ở Bakhmut; đã kiểm soát 65% thành phố?

Trước đó, Ukraine nhấn mạnh chỉ cân nhắc đàm phán khi giành lại toàn bộ lãnh thổ, gồm Crimea. Nước này cũng ra luật cấm đàm phán với Nga chừng nào ông Vladimit Putin còn làm tổng thống.

Nga bắt nhà báo Mỹ, Washington kêu gọi công dân lập tức rời khỏi Nga

Tổng cục An ninh Liên bang Nga (FSB) ngày 30.3 cho biết Evan Gershkovich, phóng viên của báo The Wall Street Journal, đã bị bắt giữ tại thành phố Yekaterinburg của Nga vì nghi ngờ hoạt động gián điệp, cáo buộc có thể dẫn đến án tù 20 năm.

Theo tuyên bố của FSB, ông Gershkovich đã được "phía Mỹ" giao nhiệm vụ thu thập thông tin về "các hoạt động của một trong những doanh nghiệp quốc phòng - quân sự". FSB không cung cấp bằng chứng cho các cáo buộc này.

Ông Gershkovich đã hầu tòa tại Moscow trong ngày 30.3 và tuyên bố vô tội. Tuy nhiên, tòa án ra lệnh tiếp tục tạm giữ chờ xét xử đến ngày 29.5. The Wall Street Journal cùng ngày cực lực bác bỏ cáo buộc đối với ông Gershkovich.

Quan chức Mỹ thừa nhận chất lượng thông tin tình báo giảm sau sự cố rơi UAV ở biển Đen

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết quan ngại sâu sắc về thông tin nhà báo bị tạm giữ và nói rằng các quan chức đang giữ liên lạc với The Wall Street Journal. Ông Blinken lên án mạnh mẽ nhất hành động "hăm dọa, đàn áp và trừng phạt nhà báo".

Ông Gershkovich là nhà báo đầu tiên của một tổ chức tin tức Mỹ bị bắt với cáo buộc hoạt động gián điệp ở Nga kể từ sau Chiến tranh Lạnh, theo hãng tin AP.

Chiến sự ngày 399: Nga nói Ukraine tập trung lực lượng gần tiền tuyến - Ảnh 3.

Ông Evan Gershkovich được đưa đi khỏi tòa án tại Moscow ngày 30.3

REUTERS

Nhà Trắng ra thông báo cho biết Bộ Ngoại giao Mỹ đang liên lạc trực tiếp với chính quyền Nga về vụ việc. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova nói phía Mỹ đã đề nghị tiếp xúc lãnh sự với ông Gershkovich và Moscow sẽ đảm bảo quyền này.

Chính quyền Tổng thống Joe Biden cũng đang giữ liên lạc với gia đình và công ty của ông Gershkovich. Mặt khác, Bộ Ngoại giao khuyến cáo công dân Mỹ đang cư trú hoặc di chuyển tại Nga nên rời khỏi nước này ngay lập tức, theo Reuters.

"Lực lượng đối phương đạt thành công chừng mực trong hành động của họ nhằm xông vào thành phố Bakhmut. Lực lượng phòng thủ của chúng ta đã cố thủ tại thành phố và đẩy lùi vô số cuộc tấn công", theo báo cáo của Bộ Tổng tham mưu các Lực lượng vũ trang Ukraine.

Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW-Mỹ) cho rằng các binh sĩ Nga và lính đánh thuê Wagner đã kiểm soát khu vực phía nam và tây nam thành phố trong 2 ngày qua, còn Wagner kiểm soát một nhà máy kim loại ở phía bắc trong tuần này.

Ba Lan muốn EU giảm nhập ngũ cốc Ukraine

Hãng tin Reuters đưa tin Ba Lan đang có kế hoạch yêu cầu Liên minh châu Âu (EU) sử dụng tất cả biện pháp hiện có để hạn chế lượng ngũ cốc Ukraine vào thị trường EU.

Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki giải thích rằng ngũ cốc Ukraine do bị ùn ứ tại biển Đen nên đã chuyển hướng xuất khẩu sang Ba Lan, làm ảnh hưởng trực tiếp đến giá cả và doanh số bán hàng của nông dân địa phương
**************

Lần đầu sau Chiến tranh Lạnh, Nga bắt giữ nhà báo Mỹ nghi làm gián điệp

Lam Vũ

Lần đầu sau Chiến tranh Lạnh, Nga bắt giữ nhà báo Mỹ nghi làm gián điệp  - Ảnh 1.

Evan Gershkovich, phóng viên của báo The Wall Street Journal

WSJ

Trong một tuyên bố được hãng tin Interfax trích dẫn, FSB cho biết họ đã "chấm dứt các hoạt động phi pháp của công dân Mỹ Gershkovich Evan, sinh năm 1991, phóng viên tại văn phòng Moscow của tờ báo Mỹ The Wall Street Journal, bị tình nghi làm gián điệp vì lợi ích của chính phủ Mỹ".

The Wall Street Journal, một trong những nhật báo hàng đầu nước Mỹ, không lập tức đưa ra bình luận.

Theo tuyên bố của FSB, ông Gershkovich đã được "phía Mỹ" giao nhiệm vụ thu thập thông tin về "các hoạt động của một trong những doanh nghiệp quốc phòng - quân sự". FSB không cung cấp bằng chứng cho các cáo buộc này.

Ông Gershkovich là nhà báo đầu tiên của một tổ chức tin tức Mỹ bị bắt với cáo buộc hoạt động gián điệp ở Nga kể từ sau Chiến tranh Lạnh, theo hãng tin AP. Vụ bắt giữ diễn ra trong bối cảnh căng thẳng giữa Moscow và Washington ngày càng gay gắt vì cuộc chiến ở Ukraine.

Tường thuật cuối cùng của anh Gershkovich từ Moscow, xuất bản vào đầu tuần này, tập trung vào sự suy yếu của nền kinh tế Nga vì các lệnh trừng phạt của phương Tây sau khi xung đột bùng nổ vào năm ngoái.

Ông Gershkovich có thể phải đối mặt với án tù 20 năm nếu bị kết tội làm gián điệp.

Trước khi gia nhập The Wall Street Journal, ông Gershkovich làm việc cho hãng thông tấn Pháp Agence France-Presse (AFP) ở Moscow. Ông cũng từng là phóng viên của The Moscow Times, một trang tin tức bằng tiếng Anh.

Ông Gershkovich biết nói tiếng Nga. Cha mẹ ông sống ở Mỹ nhưng là người gốc Liên Xô.


*************

Tin tức thế giới 31-3: Cáo buộc ông Trump tội hình sự; Thổ Nhĩ Kỳ 'cho phép' Phần Lan gia nhập NATO


Tin tức thế giới 31-3: Cáo buộc ông Trump tội hình sự; Thổ Nhĩ Kỳ cho phép Phần Lan gia nhập NATO - Ảnh 1.

Cựu tổng thống Mỹ Donald Trump - Ảnh: REUTERS

* Ông Trump trở thành cựu tổng thống Mỹ đầu tiên bị cáo buộc tội hình sự

Theo Hãng tin AP, luật sư Joe Tacopina của cựu tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông đã được thông báo rằng ông Trump đã bị truy tố ở New York. Các cáo buộc đối với ông Trump liên quan đến việc chi tiền bịt miệng ngôi sao khiêu dâm Stormy Daniels, trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2016.

Đây trở thành vụ án hình sự đầu tiên chống lại một cựu tổng thống Mỹ và là cú sốc đối với nỗ lực tranh cử của ông Trump vào năm 2024.

Theo luật sư Tacopina, một đại bồi thẩm đoàn họp trong nhiều tháng đã bỏ phiếu để truy tố ông Trump. Các cáo buộc cụ thể hiện chưa được công khai.

* Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ phê chuẩn việc Phần Lan gia nhập NATO

Ngày 30-3, Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ thông qua dự luật cho phép Phần Lan gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Điều này đã dọn đường cho Helsinki gia nhập liên minh phòng thủ phương Tây, giữa bối cảnh chiến tranh ở Ukraine.

Thổ Nhĩ Kỳ là quốc gia cuối cùng trong số 30 thành viên của NATO phê chuẩn tư cách thành viên của Phần Lan, sau khi Quốc hội Hungary thông qua một dự luật tương tự vào đầu tuần này.

* Ít nhất 6 tên lửa Nga tấn công thành phố Kharkov của Ukraine

Tin tức thế giới 31-3: Cáo buộc ông Trump tội hình sự; Thổ Nhĩ Kỳ cho phép Phần Lan gia nhập NATO - Ảnh 2.

Một cư dân địa phương đứng giữa những gì còn sót lại trong ngôi nhà của ông sau khi Nga không kích làng Tsyrkuny, khu vực Kharkov, Ukraine ngày 20-3 - Ảnh: REUTERS

Thống đốc Kharkov Oleh Sinegubov cho biết ít nhất 6 tên lửa của Nga đã tấn công thành phố Kharkov, miền đông Ukraine vào tối 30-3. Các quan chức đang thu thập thông tin chi tiết về thiệt hại và thương vong.

Theo Hãng tin Reuters, thông tin sơ bộ cho thấy tên lửa phòng không S-300 của Nga chịu trách nhiệm cuộc tấn công này.

* Sức khỏe của Giáo hoàng Francis cải thiện sau khi dùng kháng sinh

Ngày 30-3, Vatican cho biết sức khỏe của Giáo hoàng Francis đã cải thiện rõ rệt sau khi được dùng thuốc kháng sinh để điều trị nhiễm trùng viêm phế quản.

Một ngày trước đó, Giáo hoàng phải nhập viện vì khó thở.

"Dựa trên những tiến triển dự kiến (về sức khỏe của ngài), Đức Thánh Cha có thể được xuất viện trong những ngày tới", đội ngũ y tế của Giáo hoàng Francis cho biết.

* Mỹ liên lạc với Nga về vụ bắt giữ nhà báo

Ngày 30-3, Nhà Trắng thông báo Bộ Ngoại giao Mỹ đang liên hệ trực tiếp với Chính phủ Nga về thông tin Matxcơva bắt giữ Evan Gershkovich, phóng viên của tờ Wall Street Journal.

Trong tuyên bố, Nhà Trắng cho biết chính quyền của Tổng thống Joe Biden đã liên lạc với gia đình phóng viên và Wall Street Journal.

"Bộ Ngoại giao tiếp tục khuyến nghị các công dân Mỹ cư trú hoặc du lịch ở Nga nên rời đi ngay lập tức", Bộ Ngoại giao Mỹ kêu gọi.

Trong khi đó, Nga nói họ sẽ cấp quyền truy cập lãnh sự cho Mỹ đối với phóng viên bị giam giữ vì cáo buộc gián điệp.

* Tổng thống Nga ký sắc lệnh về nghĩa vụ quân sự mùa xuân

Hãng tin Tass đưa tin Tổng thống Nga Vladimir Putin ký sắc lệnh quy định chiến dịch nhập ngũ thường kỳ vào mùa xuân, kêu gọi 147.000 công dân nhập ngũ theo luật định.

Theo quy định mới, tất cả nam giới ở Nga đều phải thực hiện nghĩa vụ quân sự một năm trong độ tuổi từ 18-27, hoặc được đào tạo tương đương khi đang học đại học.

* Đan Mạch thừa nhận thiếu sót quân sự khi tổ chức tập trận NATO

Đan Mạch thừa nhận còn thiếu sót lớn trong khả năng bảo vệ lãnh thổ và đáp ứng các cam kết của NATO, mặc cho hứa hẹn tăng chi tiêu quốc phòng.

Theo Reuters, Đan Mạch, một thành viên sáng lập của NATO, đã thu hẹp năng lực quân sự của mình sau khi Chiến tranh lạnh kết thúc.

Song để đối phó với cuộc khủng hoảng Ukraine, nước này đang chịu áp lực phải đưa chi tiêu trở lại mức mục tiêu của NATO là 2% GDP.

Điêu khắc gỗ của nghệ sĩ tái chế

Trong hình là một tác phẩm của điêu khắc gia nổi tiếng người Đan Mạch Thomas Dambo, người chuyên sáng tạo từ vật liệu tái chế. Bức tượng làm từ gỗ tái chế này được đặt tại TP Vallensbaek, Đan Mạch. Hình chụp ngày 23-3 - Ảnh: AFP

Trong ảnh là một tác phẩm của điêu khắc gia nổi tiếng người Đan Mạch Thomas Dambo, người chuyên sáng tạo từ vật liệu tái chế. Bức tượng làm từ gỗ tái chế này được đặt tại TP Vallensbaek, Đan Mạch. Ảnh chụp ngày 23-3 - Ảnh: AFP


*******

Cựu tổng thống Brazil về nước sau 3 tháng ở Mỹ, hứa ngừng phản đối chính phủ

Khánh Như

Trong lần đầu tiên trở về nước sau thất bại trong cuộc bầu cử năm 2022, cựu Tổng thống Brazil Bolsonaro tuyên bố ông sẽ ngừng lãnh đạo phe đối lập với chính phủ của Tổng thống đương nhiệm Luiz Inácio Lula da Silva, đài CNN đưa tin ngày 30.3.

Phát biểu tại sân bay Orlando của bang Florida (Mỹ) vào cuối ngày 29.3, ông Bolsonaro cho biết ông sẽ không lãnh đạo phe đối lập mặc dù đã tập hợp được sự ủng hộ từ các nhà hoạt động bảo thủ và các nhóm cực hữu trong 3 tháng ông lưu trú tại Mỹ. “Chúng ta không cần phản đối chính phủ này. Chính họ đã là một sự đối lập”, ông Bolsonaro nói.

Cựu tổng thống Brazil về nước sau 3 tháng ở Mỹ, hứa ngừng phản đối chính phủ - Ảnh 1.

Cựu Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro

REUTERS

Thay vào đó, ông Bolsonaro cho biết ông có kế hoạch giúp đỡ đảng Tự do trung hữu “với tư cách là một người có kinh nghiệm”.

Sau khi trở về nước, ông Bolsonaro phải đối mặt với một cuộc điều tra về cáo buộc cho rằng ông đã kích động các cuộc tấn công bạo lực ở thủ đô Brasilia vào ngày 8.1 để phản đối kết quả bầu cử với phần thắng nghiêng về ông Silva. Chính quyền Brazil cho biết an ninh sẽ được tăng cường và kêu gọi những người ủng hộ cựu Tổng thống Bolsonaro không đến đón ông tại sân bay Brasilia vào sáng 30.3.

Ngoài ra, ông Bolsonaro đang bị điều tra về cáo buộc cho rằng ông đã cố gắng nhập khẩu trái phép và cất giữ số trang sức trị giá hàng triệu USD mà Ả Rập Xê Út tặng cho ông và vợ vào năm 2019, khi ông đang đương chức, theo hãng tin AFP.

Các cơ quan bầu cử cũng đang cân nhắc 16 cáo buộc chống lại ông Bolsonaro, bao gồm việc truyền bá thông tin sai lệch liên quan các cuộc bầu cử. Nếu bị kết án, ông có thể bị cấm tranh cử tổng thống năm 2026
******

Cơ quan tình báo kín tiếng Canada lộ diện sau vụ rò rỉ về Trung Quốc

Vi Trân

Vụ rò rỉ tài liệu tình báo cho báo chí liên quan hoạt động can thiệp của nước ngoài vào các cuộc bầu cử đã khiến chính phủ Canada bị chỉ trích. Vụ việc cũng khiến cho cơ quan tình báo của nước này trở thành tâm điểm chú ý của dư luận.

Từ bóng tối

Không nổi tiếng như CIA (Mỹ) hay MI6 (Anh), CSIS (Cơ quan Tình báo an ninh Canada) là một cơ quan ít được biết đến, ngay cả với người Canada. Nói thế không phải vì cơ quan này hoạt động quá bí mật, mà là bởi hầu hết người Canada không quan tâm, theo tờ The Guardian ngày 29.3.

CSIS được thành lập vào năm 1984, có trụ sở là một tòa nhà hình tam giác ở ngoại ô thủ đô Ottawa. Cơ quan này chuyên theo dõi các mối đe dọa an ninh quốc gia, hoạt động cả trong lẫn ngoài nước.

Cơ quan tình báo kín tiếng Canada lộ diện sau vụ rò rỉ về Trung Quốc - Ảnh 1.

Trụ sở của CSIS

FACTS ABOUT CANADA

Vai trò của CSIS trong nền chính trị Canada là không mấy nổi bật. Cơ quan này không có quyền bắt người và thông tin tình báo không thể được sử dụng làm bằng chứng truy tố. CSIS cũng chịu nhiều hạn chế so với các cơ quan tình báo của các nước đồng minh trong việc xử lý thông tin nhạy cảm. Thực tế là ngành tình báo thường không có ảnh hưởng đến các chính sách đối ngoại và an ninh quốc gia của Canada. Những lý do đó khiến cho CSIS ít được công chúng biết đến, ngay cả khi cơ quan này vướng phải những lùm xùm pháp lý như vụ kiện vào năm 2017, trong đó CSIS bị cáo buộc phân biệt chủng tộc, kỳ thị đồng tính và bài Hồi giáo.

Ông David Vigneault, giám đốc CSIS, nói trong bài phát biểu hồi năm 2018: "Tôi chẳng giống gì với Daniel Craig (tài tử đóng vai siêu điệp viên James Bond trong phim 007) và tôi cũng không đến đây bằng chiếc Aston Martin (xe thường đi của Bond)".

Giữa những vấn đề đó, CSIS cũng đang gặp khó khăn trong việc xác định phương hướng hoạt động. Ông Vigneault từng gợi ý rằng CSIS cần chuyển ưu tiên từ chống khủng bố sang chống can thiệp nước ngoài vì đó là mối đe dọa lớn nhất đối với lợi ích và thịnh vượng quốc gia. Tuy nhiên, quá trình thay đổi không diễn ra suôn sẻ, gây nhiều sự phẫn nộ từ nội bộ cho rằng CSIS thiếu các công cụ cần thiết để chống sự can thiệp của nước ngoài.

"Khi tôn chỉ của CSIS được lập ra vào năm 1984, công nghệ tân tiến nhất của chúng tôi là một chiếc máy fax", phó giáo sư quan hệ quốc tế Stephanie Carvin tại Đại học Carleton và là cựu phân tích viên an ninh quốc gia Canada cho biết. "Giám đốc đã nói khá thẳng thắn và trong nhiều lần rằng 'chúng ta không thể thực hiện công việc của mình nữa'. Điều đó cho thấy vấn đề đã nghiêm trọng đến đâu".

Sự bất bình ngày càng gia tăng và những người chuyên điều tra quy mô và bản chất của sự can thiệp đã trở nên tức giận vì thái độ dửng dưng của giới lãnh đạo cơ quan cũng như giới lãnh đạo chính trị.

Cho đến ánh sáng

Hoạt động của CSIS đã trở thành đề tài nóng trên truyền thông Canada thời gian gần đây sau nhiều vụ rò rỉ tài liệu tình báo vài tháng qua cho thấy Trung Quốc có thể đã thiết lập mạng lưới tinh vi nhằm can thiệp bầu cử tại Canada. Trung Quốc đã bác bỏ những cáo buộc liên quan. Những cáo buộc này đã gây xung đột trên chính trường Canada và phá hủy sự nghiệp của ít nhất 2 chính trị gia.

Phát biểu trước quốc hội hồi đầu tháng 3, Giám đốc Vigneault chỉ trích vụ rò rỉ rất nghiêm trọng này vì làm lộ phương pháp điều tra và có thể là nguồn tin của CSIS. Đến nay, vẫn chưa rõ vụ rò rỉ bắt nguồn từ nội bộ CSIS hay từ giới quan chức có quyền truy cập tài liệu của CSIS bất mãn với chính phủ liên bang.

Cơ quan tình báo kín tiếng Canada lộ diện sau vụ rò rỉ về Trung Quốc - Ảnh 2.

Biển hiệu bên ngoài trụ sở của CSIS ở ngoại ô Ottawa

REUTERS

Phó giáo sư Carvin nói rằng Canada chưa từng đối mặt với vụ việc nào như vậy. "Có một chuyện đùa về tình báo Mỹ là nếu bạn muốn biết họ đang nghĩ gì, chỉ việc chờ 3 ngày và bạn sẽ thấy trên tờ New York Times. Và tình báo Anh từ lâu đã sử dụng chiến thuật rò rỉ. Nhưng tại Canada, việc rò rỉ như vậy là cực kỳ hiếm", bà Carvin nói.

Tuy nhiên, theo lời một trong số những người rò rỉ ẩn danh, hành động của họ có thể nhằm thúc đẩy chính phủ chú ý hơn tới mối đe dọa mà họ đã cảnh báo từ rất lâu. Trong bài viết trên tờ Globe and Mail, người rò rỉ tự nhận là "quan chức an ninh quốc gia" viết: "Lúc đầu, khi nhận thức được tầm quan trọng của mối đe dọa từ sự can thiệp bên ngoài đối với các thể chế dân chủ, tôi đã làm việc không biết mệt mỏi trong bóng tối như nhiều đồng nghiệp khác để cung cấp cho các lãnh đạo thông tin và công cụ cần thiết để có hành động đối phó. Nhiều năm trôi qua, mối đe dọa ngày càng cấp bách nhưng đáng tiếc là họ đã không làm gì".

Đến nay, CSIS gần như giữ im lặng khi cuộc khủng hoảng chính trị ngày càng khắc sâu. Trong khi đó, chính phủ của Thủ tướng Justin Trudeau bị chỉ trích vì không giải quyết các mối đe dọa can thiệp từ nước ngoài một cách thích hợp.

Ông Trudeau đã tìm cách chuyển ánh đèn sang những người rò rỉ đã gây ra cuộc khủng hoảng. Ông yêu cầu điều tra tìm ra ai là người tuồn tài liệu cho báo chí và ông Vigneault cũng đồng ý. "Điều quan trọng nhất của một tổ chức tình báo là năng lực thu thập bí mật và giữ kín chúng, sử dụng chúng với người phù hợp. Khi năng lực đó bị đe dọa, nó gây ảnh hưởng lòng tin của các đối tác trong và ngoài nước", ông Vigneault nói.

Tuy nhiên, theo giáo sư luật Cameron Hutchison tại Đại học Alberta - người giảng dạy và nghiên cứu về tự do ngôn luận và lợi ích công cộng, công chúng có quyền biết nhiều hơn về sự can thiệp của nước ngoài đối với quá trình bầu cử. Và để tránh bê bối, chính phủ và CSIS nên tạo ra cơ chế tốt hơn để quản lý những khiếu nại của người rò rỉ thông tin. "Công chúng muốn chính phủ là người chịu trách nhiệm, không phải là người rò rỉ hay nhà báo", giáo sư Hutchison viết trên Global News
**********
Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn