• John Simpson
  • Biên tập World Affairs, BBC News

Tổng thống Nga Vladimir Putin

Nguồn hình ảnh, Reuters

Chụp lại hình ảnh,

Tổng thống Nga Vladimir Putin

Thổ Nhĩ Kỳ rất cẩn trọng định vị mình khi làm trung gian giữa Nga và Ukraine và điều này dường như đang được đền đáp.

Chiều thứ Năm, Tổng thống Putin đã gọi điện cho Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, Erdogan, và cho biết yêu cầu của Nga với Ukraine về một thỏa thuận hòa bình.

30 phút sau khi kết thúc cuộc điện đàm, tôi đã phỏng vấn Ibrahim Kalin, cố vấn hàng đầu và phát ngôn viên của ông Erdogan. Một nhóm ít quan chức trong đó có ông Kalin đã được nghe cuộc điện đàm này.

Yêu cầu của Nga được chia thành hai hạng mục.

Theo ông Kalin, bốn yêu cầu đầu tiên không quá khó để Ukraine đáp ứng.

Quan trọng nhất là Ukraine cần chấp nhận trung lập và không gia nhập NATO. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã chấp nhận điều này.

Những yêu cầu khác trong danh mục này hầu hết dường như là để giữ thể diện cho Nga.

Xe tăng Nga

Nguồn hình ảnh, Tass

Chụp lại hình ảnh,

Xe tăng Nga

Ukraine phải giải trừ quân bị để không là mối đe dọa với Nga. Ukraine phải bảo vệ tiếng Nga trên lãnh thổ của mình. Và có một thứ gọi là trừ khử quốc xã.

Điều này xúc phạm nặng nề ông Zelensky, vốn là người Do Thái và một số người mà thân nhân của họ đã bị thiêu chết trong thảm họa diệt chủng Holocaust. Nhưng phía Thổ Nhĩ Kỳ tin rằng ông Zelensky sẽ chấp nhận dễ dàng. Có lẽ như vậy đủ để Ukraine lên án tất cả các hình thức của chủ nghĩa tân phát xít và hứa hẹn kiểm soát chúng.

Khó khăn nằm ở danh mục thứ hai, ông Putin nói cần đàm phán trực tiếp giữa ông và Tổng thống Zelensky trước khi đạt được thỏa thuận về những điểm này. Ông Zelensky từng nói ông đã chuẩn bị đàm phán tay đôi với Tổng thống Nga.

Ông Kalin không cho biết cụ thể hơn, chỉ nói chúng liên quan đến tình trạng ở Donbas, miền đông Ukraine, những phần đã tách khỏi Ukraine và nhấn mạnh đặc tính Nga, cũng như tình trạng Crimea.

Mặc dù ông Kalin không cho biết chi tiết, có giả thiết là Nga sẽ yêu cầu chính phủ Ukraine từ bỏ lãnh thổ ở miền đông Ukraine. Điều này sẽ gây tranh cãi sâu sắc.

Một nhà máy điện hạt nhân bọc thép ở Ukraine

Nguồn hình ảnh, Getty Images

Chụp lại hình ảnh,

Một nhà máy điện hạt nhân bọc thép ở Ukraine

Một giả thiết khác là Nga sẽ yêu cầu Ukraine chính thức công nhận Crimea, bị Nga sáp nhập bất hợp pháp hồi 2014. Nếu đúng vậy, đối với Ukraine đây sẽ là một viên thuốc đắng khó nuốt.

Đó là một sự đồng lõa, dù Nga không có quyền sở hữu Crimea và đã ký hiệp ước công nhận Crimea là một phần của Ukraine, sau sự kiện chủ nghĩa cộng sản sụp đổ ở Đông Âu, nhưng trước khi Putin lên nắm quyền.

Tuy các yêu cầu của Putin không quá nghiệt ngã như một số người lo ngại, chúng dường như không xứng với bạo lực, đổ máu và tàn phá mà Nga đã gây ra cho Ukraine.

Với việc truyền thông Nga bị kiểm soát chặt chẽ, không khó để ông ta và các học trò của mình thể hiện điều này như một chiến thắng lớn.

Tuy nhiên, sẽ có những lo lắng sâu sắc đối với Ukraine.

Nếu các chi tiết của bất kỳ thỏa thuận nào không được xem xét cẩn trọng, Putin hoặc những người kế nhiệm ông có thể dùng chúng như một cái cớ để xâm lược Ukraine một lần nữa.

Một thỏa thuận hòa bình có thể mất nhiều thời gian để đàm phán, khi lệnh ngừng bắn chấm dứt là lại có đổ máu.

Ukraine đã phải gánh chịu hậu quả kinh hoàng trong vài tuần qua, việc xây dựng lại các thị trấn và thành phố mà Nga đã làm hư hại và phá hủy sẽ mất nhiều thời gian. Cũng như phải sửa lại hàng triệu ngôi nhà của người tị nạn đã bỏ nhà ra đi.

Bản thân Vladimir Putin thì sao? Đã có ý kiến cho rằng anh ta không khỏe, thậm chí có thể có vấn đề tâm lý. Qua cuộc điện đàm ông Kalin có thấy dấu hiệu gì lạ về Putin? Không hề, anh ấy nói. Ông Putin rất rõ ràng và ngắn gọn khi truyền đạt mọi vấn đề.

Tuy nhiên, dù ông ta nói về một thỏa thuận với Ukraine như một chiến thắng vẻ vang trước chủ nghĩa phát xít mới, thì ở quê nhà vị thế của Putin vẫn suy yếu.

Ngày càng có nhiều người nhận ra rằng ông ta đã tỏ ra thái quá thái quá, và những câu chuyện về những người lính đã bị giết hoặc bị bắt đang lan truyền nhanh chóng.