"Taliban cắt đứt mọi con đường và những người này không còn nơi nào khác để đi ngoài vượt qua biên giới, một quan chức Afghanistan cho biết. Biên phòng Tajikistan ngày 5/7 thông báo tổng cộng 1.037 binh sĩ Afghanistan vượt biên sang nước này để "giữ lấy mạng của mình".
Đợt rút lui mới nhất đánh dấu lần thứ 5 trong vòng hai tuần các binh sĩ Afghanistan tháo chạy trước những đợt tấn công của Taliban. Đây cũng là lần thứ ba lính Afghanistan vượt biên sang Tajikistan trong vòng ba ngày liên tiếp với tổng cộng khoảng 1.600 người.
Các tay súng Taliban nhanh chóng tiến quân khắp miền bắc Afghanistan trong bối cảnh lực lượng Mỹ rút khỏi quốc gia Trung Á này, khiến tình hình an ninh xấu đi.
Tại một số nơi, quân chính phủ Afghanistan đầu hàng mà không chiến đấu. Tuy nhiên, lực lượng chính phủ Afghanistan và dân quân ở các địa phương khác tiếp tục chiến đấu chống phiến quân Taliban.
Lính Afghanistan tiếp quản căn cứ không quân Bagram sau khi lực lượng Mỹ rời khỏi ngày 2/7. Ảnh: AFP.
Tờ Wall Street Journal gần đây đưa tin cộng đồng tình báo Mỹ đánh giá chính phủ Afghanistan có thể sụp đổ trong 6-12 tháng sau khi nước này rút quân hoàn toàn. Tuy nhiên trong chuyến thăm Mỹ hồi cuối tháng 6, Tổng thống Ashraf Ghani nói rằng nhận định chính phủ Afghanistan sụp đổ sau khi Mỹ rút quân "đều sai".
Quân đội Mỹ rút hết lực lượng tại căn cứ không quân Bagram, cơ sở lớn nhất của họ ở Afghanistan, vào tuần trước. Căn cứ Afghanistan đóng vai trò trung tâm hoạt động chủ chốt của quân đội Mỹ trong cuộc chiến dài nhất lịch sử tại quốc gia Trung Á.
Việc rút toàn bộ lực lượng Mỹ khỏi Afghanistan, trừ các đơn vị an ninh bảo vệ các tiền đồn ngoại giao, dự kiến hoàn tất vào cuối tháng 8. Chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden ban đầu dự kiến rút toàn bộ binh sĩ nhân kỷ niệm 20 năm vụ tấn công 11/9, song hoạt động này dường như vượt tiến độ so với kế hoạch.
Lực lượng an ninh Afghanistan giao nộp thiết giáp Humvee và vũ khí cho Taliban hồi tháng 6. Video: Youtube/Documented Madness.
"Tình hình an ninh không tốt, người Afghanistan nhận ra điều này. Taliban bắt đầu di chuyển. Chúng tôi đang tạo ra những điều kiện không tốt cho Afghanistan trong tương lai và có thể thúc đẩy việc tiếp quản quyền lực thông qua hoạt động quân sự", Đại tướng Scott Miller, tư lệnh liên quân Mỹ tại Afghanistan, cho biết. "Chúng ta cần phải lo lắng về điều này".
Tướng Miller nhận định việc mất các vùng lãnh thổ gây ra hậu quả tâm lý và khiến lực lượng Afghanistan mất tinh thần lẫn hy vọng. "Khi chứng kiến Taliban di chuyển khắp đất nước, điều mà bạn không muốn là người dân mất hy vọng, song giờ họ tin rằng mình đối mặt với một kết cục đã bị phớt lờ", tướng Miller nói.
Tổng thống Biden ngày 2/7 cho biết tin rằng người Afghanistan "đủ năng lực để duy trì chính phủ". Biden nói Mỹ tham chiến ở Afghanistan trong gần 20 năm và tới lúc nước này phải tự đảm bảo an ninh của mình.
Việc Mỹ rút quân khỏi Afghanistan, nơi lực lượng này tham chiến từ năm 2001, bắt đầu từ thỏa thuận với Taliban từ thời cựu tổng thống Donald Trump và được chính quyền Biden duy trì sau đó
