Bản quyền hình ảnh Getty Images

Phiên xét xử sơ thẩm Việt Kiều Mỹ, ông Michael Phương Minh Nguyễn cùng 3 bị cáo người Việt khác kết thúc trong sáng 26/4 với kết quả ông Micheal Phương Minh Nguyễn bị tuyên 12 năm tù giam và sẽ bị trục xuất sau khi hoàn thành án tù.

Ông Michael đã bị tạm giam gần một năm trước khi bị đem ra xét xử.

Ông Huỳnh Đức Thanh Bình 10 năm tù giam, 3 năm quản chế.

Ông Trần Long Phi 8 năm tù giam, 3 năm quản chế.

Ông Huỳnh Đức Thịnh (cha ông Bình): 1 năm tù giam.

Ông Michael, ông Bình và ông Phi chịu chung cáo buộc 'hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân' theo Điều 1, Khoản 109 Bộ luật Hình sự 2015 của Việt Nam.

Ông Huỳnh Đức Thịnh bị cáo buộc 'không tố giác tội phạm' theo điều 1, khoản 309 Bộ luật Hình sự Việt Nam.

'Án quá nặng'?

Trao đổi với Mỹ Hằng của BBC hôm 24/6, luật sư Nguyễn Văn Miếng, người được chỉ định bào chữa cho ông Huỳnh Đức Thanh Bình, cho hay mức án được tuyên đối với các bị cáo là quá nặng dù không đủ bằng chứng.

"Các án mà tòa đưa ra là quá nặng so với hành vi của ác bị cáo. Các bị cáo có ý thức về vấn đề biểu tình nhưng không có một bằng chứng gì là họ dùng vũ khí để chống lại các lực lượng chức năng."

"Căn cứ duy nhất mà tòa đưa ra là email đầu tiên của người khởi xướng phong trào là ông Lê Quốc Phong, trong đó có nói đề cập tới việc dùng vũ lực. Nhưng ông Phong đã bỏ trốn từ lâu."

"Ví dụ như trường hợp của ông Thịnh là bố ông Bình, ông ấy không hề biết gì về việc làm của con mình, chỉ nghe phong thanh vậy thôi nhưng thay vì án treo, tòa tuyên ông 1 năm tù."

Theo quan sát của luật sư Miếng, thái độ của ông Michael Phương Minh Nguyễn tại tòa rất 'điềm đạm'. Và cũng như các bị cáo khác, ông Michael 'khai nhận tất cả những gì ông làm'.

"Ông Michael nói rằng ông ấy sống ở Mỹ từ nhỏ, không am hiểu pháp luật và văn hóa Việt Nam, nhưng ông rất có tấm lòng với quê hương đất nước. Ông nói ông không biết hành vi muốn giúp ích cho quê hương của ông lại vi phạm pháp luật Việt Nam."

Luật sư Miếng cũng cho hay bị Huỳnh Đức Thanh Bình nói rằng ông ý thức được hành vi 'kích động biểu tình là vi phạm pháp luật Việt Nam', nhưng ông Bình cho rằng việc ông làm "sẽ mang lại lợi ích cho quê hương, đất nước", đồng thời đề nghị tòa xem xét giảm hình phạt để có thể sớm trở về gia đình.

Theo luật sư Miếng, trong hầu hết các vụ án an ninh, tòa Việt Nam đều đưa ra các mức án quá nặng. Ông Miếng cho rằng tinh thần của tòa có thể là để 'răn đe' các công dân, nhưng thực sự không có tác dụng.

"Các bị cáo tại tòa hôm nay đều nói họ không quan tâm đến án tù nặng hay nhẹ mà cái họ ý thức được là những việc họ làm sẽ mang lại lợi ích cho quê hương, đất nước," luật sư Miếng cho hay.

BBC đã liên hệ với Đại sứ quán Mỹ tại Việt Nam để hỏi về phản ứng trước án tù dành cho ông Michael Phương Minh Nguyễn, nhưng chưa nhận được phản hồi.

Báo Việt Nam nói gì?

Tờ Pháp luật TP Hồ Chí Minh hôm 24/6 tường thuật nhận định của Hội đồng Xét xử rằng hành vi của ông Michael Phương Minh Nguyễn và các đồng phạm "là đặc biệt nghiêm trọng gây nguy hiểm cho xã hội, đã trực tiếp xâm phạm đến sự tồn tại vững mạnh của chính quyền nhân dân và nhà nước cần phải xử lý nghiêm".

Theo hồ sơ vụ án, ông Michael Phương Minh Nguyễn và các đồng phạm được cho là đã thành lập tổ chức "Quốc nội quật khởi" và "lập kế hoạch mua vũ khí, lôi kéo người tham gia biểu tình..."

Các bị cáo bị cáo buộc 'có tư tưởng chống lại nhà nước Việt Nam từ đầu năm 2017' và đã sử dụng các tài khoản Facebook và thư điện tử để 'câu kết' với 'người nước ngoài' để trao đổi về tình hình chính trị, xã hội ở Việt Nam.

Ông Michael Phương Minh Nguyễn bị cáo buộc gặp các đồng phạm tại nhà ông Nguyễn Đức Thịnh vào 30/6/2018 để chuẩn bị truyền đơn, bom xăng để 'tấn công lực lượng công an'.

Bắt người không thông báo?

Theo thông cáo báo chí của gia đình sau khi ông Michael Phương Minh Nguyễn bị bắt năm ngoái, ông Michael sinh sống ở Quận Cam, bang California, về Việt Nam hôm 27/6/2018 và dự định sẽ quay trở lại Hoa Kỳ vào 26/7/2018.

Tuy nhiên, lần cuối cùng gia đình liên lạc được với ông là hôm 6/7/2018.

Ông Michael thường xuyên chia sẻ các bài viết của giới bất đồng chính kiến về hiện tình đất nước trên mạng xã hội.

Ông là một doanh nhân 54 tuổi, có vợ và bốn con gái nhỏ. Ông cũng hay về Việt Nam để thăm viếng người thân bạn bè.

Hôm 2/8/2018, phát ngôn viên Đại sứ quán Hoa Kỳ Pope Throwers cho BBC biết "đã nắm được thông tin từ truyền thông về một công dân Hoa Kỳ đang bị bắt giữ ở Việt Nam. Sự an toàn và an ninh của công dân Hoa Kỳ ở nước ngoài là ưu tiên hàng đầu của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ."

Tháng 11/2018, bốn Dân biểu Liên bang Alan Lowenthal, Lou Correa, Ed Royce và Mimi Walters đã viết thư cho Ngoại trưởng Mike Pompeo, kêu gọi chính quyền Hoa Kỳ tìm mọi cách để đưa ông Michael Phương Minh Nguyễn trở về một cách an toàn.