Những cái tên như Ngân 98 hay Shark Bình đã trở thành “thương hiệu” mang tính "tai nổi" - vừa nổi tiếng, vừa tai tiếng - của truyền thông Việt Nam.
Như mọi ngôi sao đang lên, họ có lúc thăng hoa, rồi lại lao dốc. Ánh hào quang của sự nổi bật vốn mong manh, và đôi khi, nó tắt đi trong tiếng còi xe cảnh sát.
Một ngày đẹp trời của tháng Mười, dân mạng xôn xao khi hay tin Ngân 98 khởi tố và bắt tạm giam. Hot girl từng làm “bỏng mắt” mạng xã hội bằng những màn trình diễn táo bạo, những lần livestream bán hàng ồn ào, những chiêu “xé gà chấm muối” hay tạo dáng phản cảm giờ trở thành nhân vật chính của một bản tin hình sự. Cô là hiện thân của kỷ nguyên KOL - nơi danh tiếng cá nhân được tận dụng triệt để để biến thành một cỗ máy kiếm tiền.
Người ta từng tranh cãi về cô: Kẻ chê “đĩ”, người bênh “lao động, không cướp của ai”. Cô đủ duyên và thừa can đảm để tạo dựng một hình ảnh gây sốc, một thương hiệu với lượng người hâm mộ và kẻ ghét ngang nhau.
Nhưng mọi sân khấu đều có hậu trường, và vụ khởi tố lần này đã kéo tấm màn xuống, phơi ra sự thật: Ngân 98 bị cáo buộc sản xuất, buôn bán thực phẩm giả, thu lời hàng trăm tỉ đồng từ sản phẩm giảm cân chứa chất cấm Sibutramin - hoạt chất nguy hiểm cho tim mạch.
Khi mọi thứ dừng lại ở sự hở hang, đó chỉ là lựa chọn thẩm mỹ. Nhưng khi đã bước sang hành vi buôn bán chất cấm, sự hở hang ấy trở thành tấm màn che cho lòng tham. Ở đây, “ngây thơ” không thể là lời bào chữa.
Cùng thời điểm, giới kinh doanh cũng nhận một cú chấn động khác: Shark Bình - người từng được xem là biểu tượng trí tuệ và tinh thần khởi nghiệp - bị khởi tố về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và “Vi phạm quy định về kế toán”. Vụ việc này như một cú đánh mạnh vào niềm tin công chúng. Bởi một người được xem là chuẩn mực của sự minh bạch, lại vướng vào vòng lao lý vì những cáo buộc gian dối tài chính trong dự án tiền số.
Nghịch lý nằm ở chỗ: Người được ca ngợi vì trí tuệ lại dùng chính trí tuệ ấy để dựng lên ảo ảnh của sự lừa dối. Trong một nền kinh tế còn non trẻ, niềm tin của công chúng là vốn quý nhất. Và khi niềm tin ấy bị đánh cắp bởi chính những người được xem là biểu tượng, thiệt hại không chỉ nằm trên bảng cân đối kế toán.
Câu chuyện thứ ba lại diễn ra ở một khung cảnh khác - sân bay Đức. Truyền thông Đức đưa tin một cặp người Việt bị bắt khi vận chuyển 600.000 điếu thuốc lá - tương đương 3.000 cây, hay 100 thùng - qua đường hàng không. Số thuế trốn lên tới hàng trăm nghìn euro.
Khác với hai nhân vật nổi tiếng kia, họ chẳng có ánh đèn nào chiếu vào, chỉ có một quyết định ngu xuẩn đến mức bi hài: Mỗi hành khách trưởng thành chỉ được mang vào Đức không quá 1 cây thuốc, vậy mà họ lại mang đến 3.000! Đúng là con cháu Hai bà Trưng: Liều lĩnh gọi bằng cụ.
Người Đức kinh ngạc, còn người Việt thì chỉ biết cười chua chát. Vụ việc được Hải quan Đức mô tả là “chưa từng có tiền lệ”. Lại thêm một lần, cụm từ “người Việt” xuất hiện trên báo quốc tế không vì học bổng hay phát minh, mà vì lòng tham được bọc trong vali.
Ba câu chuyện, ba bối cảnh, nhưng cùng một mẫu số chung: Tiền. Ngân 98, Shark Bình, và cặp đôi ở sân bay Đức - những người tưởng chừng khác biệt về tầng lớp, địa vị, lối sống - lại gặp nhau ở một điểm: Họ đều để đôi mắt mình tối sầm vì mùi tiền.
Khi đồng tiền trở thành tôn giáo, người ta dễ quỳ gối trước nó hơn là trước lẽ phải. Và bi kịch bắt đầu từ khoảnh khắc ấy.
Một bộ phận công chúng hả hê trước sự sụp đổ của những cái tên từng kiêu hãnh. Niềm vui ấy là một dạng phức cảm tự ti được ve vuốt – khi ta thấy người khác ngã, ta bớt cảm thấy mình thất bại. Nhưng công bằng mà nói, đây không phải là lúc để chế giễu, mà là lúc để soi lại chính mình. Giữa thời đại ai cũng có thể thành “ngôi sao” chỉ sau một clip, cái giá của sự thiếu tỉnh táo đôi khi không chỉ là vài comment, mà là vài năm tù.
Tiền rất kêu, nhưng dễ bị lộ. Và khi đôi mắt đã tối sầm vì tiền, con người không còn thấy con đường mình đang đi - cho đến khi bức tường nhà giam chặn lại ánh sáng cuối cùng.
KIỀU THỊ AN GIANG 16.10.2025
