Đăng ngày: 19/06/2025 - 12:31

2 phút Thời gian đọc

Trả lời báo giới, nguyên thủ quốc gia Nga cho biết “sẵn sàng” gặp bất cứ ai mà ''Ukraina tin tưởng để giao phó cuộc đàm phán, người đó có thể là Zelensky”, đồng thời ông Putin nhấn mạnh “cần phải tìm ra một giải pháp”, không chỉ nhằm “chấm dứt cuộc xung đột hiện nay”, mà còn phải thiết lập các “điều kiện cần thiết” nhằm tránh tái diễn chiến tranh "về lâu dài”.

Hai vòng đàm phán giữa Nga và Ukraina tại Istanbul đã không có tiến triển nào để đạt được lệnh ngừng bắn cho cuộc xung đột đã khiến hàng chục ngàn người thiệt mạng và bị thương.

Tổng thống Vladimir Purin cũng nhắc lại tính chính danh của nguyên thủ quốc gia Ukraina. Nhiệm kỳ tổng thống của ông Zelensky lẽ ra đã hết hạn vào tháng 05/2024, nhưng theo luật hiện hành Ukraina không thể tổ chức bầu cử trong thời gian thiết quân luật.

Nga hiện đã chiếm đóng 20 % lãnh thổ của Ukraina. Matxcơva yêu cầu Kiev rút quân khỏi bốn khu vực mà Nga tuyên bố đã sáp nhập, hạn chế quy mô quân đội, và từ bỏ ý định gia nhập NATO.

Liên quan đến việc khối NATO tăng cường trang bị quân sự, trả lời báo giới tại Saint Petersburg hôm qua, ông Vladimir Putin khẳng định “đó không phải là mối đẹ dọa”, vì Nga có đủ năng lực quốc phòng cần thiết. Nguyên thủ quốc gia Nga thừa nhận việc các nước thành viên đặt mục tiêu dành 5 % GDP cho quốc phòng sẽ tạo ra các thách thức đặc biệt, nhưng khẳng định Nga hoàn toàn có thể chống đỡ.

Trong khi đó, vào năm 2022, lãnh đạo Nga coi cuộc tấn công vào Ukraina là trong khuôn khổ một cuộc xung đột lớn hơn giữa Matxcơva và NATO, coi liên minh quân sự này là mối đe dọa “sinh tồn” với Nga.

Đăng ngày: 19/06/2025 - 11:12

5 phút Thời gian đọc

Thông tín viên RFI Loubna Anaki tại New York tường trình :

“Ai cũng hỏi tôi câu đó”. Tổng thống Donald Trump trả lời khi các nhà báo hỏi ông có sẽ tham gia với Israel trong cuộc chiến chống Iran hay không. Ông nói : “Tôi có vài ý tưởng về việc cần phải làm nhưng tôi thích đưa ra quyết định chính thức vào phút chót bởi vì mọi chuyện có thể thay đổi, nhất là khi đang có chiến tranh”.

Có nghĩa là chưa có quyết định nào, cho dù nhiều cơ quan truyền thông Mỹ cho rằng tổng thống dường như đã phê chuẩn nhiều kế hoạch tấn công Iran, nhưng chưa bật đèn xanh.

Hôm qua (18/06), lần thứ hai trong vòng 24 tiếng, ông Donald Trump đã triệu tập Hội đồng An ninh Quốc gia. Tuy khả năng can thiệp quân sự được nhắc đến nhiều từ vài ngày qua, tổng thống Mỹ vẫn nói là chưa khép hoàn toàn cánh cửa cho một giải pháp ngoại giao.

Ông khẳng định Iran đã liên lạc : “Họ muốn một cuộc gặp gỡ, cho dù hơi muộn một chút để làm việc này. Thậm chí họ sẵn sàng đến Nhà Trắng. Chúng ta chờ xem, có thể tôi sẽ gặp họ. Nhưng thật đáng tiếc, lẽ ra họ nên làm việc đó sớm hơn”.

Trump đã nhấn mạnh dù ông quyết định như thế nào, mục tiêu chính vẫn là chấm dứt chương trình hạt nhân Iran. Ông tuyên bố trước ống kính truyền hình: “Tôi vẫn nói điều đó, không thể để cho Iran có vũ khí hạt nhân”.

Iran cảnh cáo “mọi lựa chọn đều để ngỏ” nếu Mỹ can thiệp

Phát biểu trên truyền hình Nhà nước, thứ trưởng Ngoại Giao Iran Kazem Gharibabadi đã cảnh cáo là “mọi lựa chọn đều để ngỏ” trong trường hợp Mỹ hỗ trợ Israel can thiệp vào Iran và khẳng định “Iran sẽ phải sử dụng mọi phương tiện để dạy một bài học cho những kẻ xâm lược và bảo vệ an ninh cũng như lợi ích quốc gia”.

Ngày 19/06, Trung Quốc lên tiếng phản đối mọi hình thức “sử dụng vũ lực” và “đặc biệt kêu gọi Israel” ngừng ngay các cuộc  tấn công. Còn đối với Bắc Triều Tiên, cuộc tấn công của Israel vào Iran là “hành động bất hợp pháp” và là “tội ác chống nhân loại”.

Về khả năng tổng thống Nga làm trung gian cho cuộc xung đột Israel-Iran, trả lời báo giới tại Nhà Trắng ngày 18/06, tổng thống Trump cho rằng ông Putin nên tập trung vào cuộc xung đột ở Ukraina.

Nga không hỗ trợ quân sự Iran, nhưng hy vọng xung đột chấm dứt

Về phía Nga, tổng thống Vladimir Putin hôm nay khẳng định Matxcơva sẽ không hỗ trợ quân sự cho Teheran, đồng thời bày tỏ tin tưởng rằng Israel và Iran có thể đạt được thỏa thuận chấm dứt giao tranh. 

Từ Matxcơva, thông tín viên Anissa El-Jabri cho biết cụ thể :  

Về cơ bản thì điều duy nhất mà Matxcơva không mong muốn và cũng là điều duy nhất khiến họ bắt đầu lo ngại, chính là khả năng thay đổi chế độ ở Iran. Nga tin rằng một chính phủ mới chắc chắn sẽ không ủng hộ Matxcơva bằng chế độ hiện nay. Dù sao thì họ cũng không thể nói thẳng điều đó ra được. Hai lần được hỏi liệu Israel có ý định ám sát lãnh tụ tối cao Iran Ali Khamenei hay không, kể cả trong trường hợp được Hoa Kỳ giúp, Vladimir Putin đều trả lời: “Tôi thậm chí không muốn bàn về khả năng đó. Tôi không muốn.”

Vì phải tập trung nguồn lực cho cuộc chiến ở Ukraina và vì không muốn đối đầu với Israel, quốc gia có quan hệ lâu đời với Nga, cũng như với Hoa Kỳ, Vladimir Putin xác nhận điều mà mọi người đều đã biết. Ông chưa từng và vẫn chưa có ý định hỗ trợ quân sự cho Teheran.

Ông nói: “Như quý vị đã biết, chúng tôi đã đề nghị người bạn Iran cùng làm việc về hệ thống phòng không. Nhưng đối tác của chúng tôi lúc đó không mấy hứng thú, chỉ thế thôi. Còn về thỏa thuận đối tác chiến lược đã ký với Teheran, không có điều khoản nào liên quan đến phòng thủ chung. Đó là điều thứ hai.”

Còn với những ai cho rằng một nước Iran suy yếu hoặc thậm chí chế độ hiện nay bị lật đổ sẽ là một bước lùi mới của Nga trong khu vực, sau khi chế độ Bashar al-Assad sụp đổ vào tháng 12 năm ngoái, Vladimir Putin đã có sẵn câu trả lời. Ông cho rằng các cuộc không kích của Israel, “củng cố sự ủng hộ của người dân đối với chính quyền (Iran hiện tại)."

Ông Trump: Không còn cơ hội ngừng bắn giữa Israel và Iran

Phát biểu ngày 18-6 (giờ địa phương), Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết Iran "chỉ còn vài tuần nữa" là có vũ khí hạt nhân trước khi Israel bắt đầu tấn công nước này hôm 13-6. 

Nhà lãnh đạo Mỹ cũng tuyên bố Washington bây giờ không còn tìm kiếm một lệnh ngừng bắn nữa mà là "một chiến thắng toàn diện và trọn vẹn".

"Các anh biết chiến thắng là gì không? Là không có vũ khí hạt nhân", ông Trump nói với truyền thông tại Nhà Trắng. Khi được hỏi liệu chế độ hiện tại ở Iran có bị sụp đổ, Tổng thống Mỹ đáp: "Chắc chắn, chuyện gì cũng có thể xảy ra".

Nhấn mạnh bản thân không muốn Mỹ tham gia vào một cuộc chiến tranh ở nước ngoài, ông Trump cũng cho hay vẫn chưa đưa ra quyết định về việc có nên tấn công các địa điểm hạt nhân của Iran hay không. Ông khẳng định Mỹ có thiết bị quân sự tốt nhất thế giới và Israel hiện đang sử dụng chúng để tấn công Iran.

"Tôi không muốn chiến đấu, nhưng nếu phải lựa chọn giữa chuyện chiến đấu và [Iran] sở hữu vũ khí hạt nhân, ta sẽ phải làm những gì ta phải làm. Chắc chúng ta sẽ không phải chiến đấu", ông Trump nói.

Mặc dù lấp lửng chuyện có thể tấn công Iran, ông Trump đồng thời cho biết ông sẽ có cuộc họp quan trọng tại Phòng Tình huống của Nhà Trắng với các cố vấn an ninh trong ngày 18-6 (giờ Mỹ).

Mỹ điều tàu sân bay hiện đại nhất tới gần Trung Đông

Tàu sân bay USS Gerald R. Ford sẽ rời Bờ Đông nước Mỹ để đến châu Âu trong một đợt triển khai theo lịch trình thường lệ. Tuy nhiên sự hiện diện của nó mang đến cho Tổng thống Trump thêm một lựa chọn khi ông cân nhắc loại phản ứng quân sự của Mỹ trước xung đột Israel - Iran.

Trước đó, USS Gerald R. Ford đã được triển khai đến Đông Địa Trung Hải để phô diễn sức mạnh, đồng thời cung cấp các lựa chọn cho Israel sau các cuộc tấn công của Hamas vào ngày 7-10-2023.

Hải quân Mỹ hiện đã có tàu sân bay USS Carl Vinson ở Biển Ả Rập và đang điều USS Nimitz tiến về khu vực gần Trung Đông.

Israel không kích hàng chục địa điểm hạt nhân của Iran

Tờ Times of Israel ngày 18-6 dẫn thông báo của không quân Israel cho biết lực lượng này đã hoàn thành một đợt không kích vào khoảng 20 địa điểm sản xuất vũ khí và hạt nhân của Iran tại Tehran.

Khoảng 60 máy bay chiến đấu đã tham gia vào các cuộc không kích mà Israel cho biết đã tấn công "các địa điểm sản xuất vũ khí và máy ly tâm, cũng như các địa điểm nghiên cứu và phát triển của dự án vũ khí hạt nhân".

Các mục tiêu khác bao gồm "các nhà máy sản xuất nguyên liệu thô và linh kiện để lắp ráp tên lửa, cũng như các địa điểm sản xuất hệ thống phòng không của Iran", phía Israel cho biết thêm.

Châu Âu chuẩn bị đàm phán cấp ngoại trưởng với Iran

Các ngoại trưởng Đức, Pháp và Anh đã lên kế hoạch tổ chức các cuộc đàm phán hạt nhân với người đồng cấp Iran tại Thụy Sĩ ngày 20-6, một nguồn tin ngoại giao Đức nói với Hãng tin Reuters.

Nguồn tin này cũng cho biết ngoại trưởng 3 nước nói trên sẽ gặp quan chức cấp cao phụ trách đối ngoại của EU trước khi gặp ngoại trưởng Iran. Mục đích của các cuộc đàm phán nhằm thuyết phục phía Iran đảm bảo chắc chắn rằng họ sẽ sử dụng chương trình hạt nhân của mình cho mục đích dân sự.

Theo nguồn tin, các cuộc đàm phán sẽ được tiếp nối bằng một cuộc đối thoại cấp chuyên viên. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron trước đó đã kêu gọi Israel "khẩn trương chấm dứt các cuộc không kích ngày càng nhắm vào các mục tiêu không liên quan đến chương trình tên lửa đạn đạo và hạt nhân của Iran".

Iran phóng tên lửa đạn đạo siêu nặng về phía Israel

Rạng sáng 19-6 (giờ Việt Nam), lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran thông báo nước này vừa bắn một tên lửa đạn đạo siêu nặng Sejjil về phía lãnh thổ Israel. Loại tên lửa này sử dụng nhiên liệu rắn, hai tầng với tầm bắn trên 2.000km.

Quân đội Israel sau đó tuyên bố quả tên lửa của Iran đã bị đánh chặn, tạo ra các mảnh vỡ nhỏ nhưng chỉ làm hư hại một chiếc ô tô.

Hãng thông tấn IRNA của Iran trước đó loan tin một số tòa nhà gần tổng hành dinh của cảnh sát quốc gia nước này ở Tehran đã bị Israel tấn công, khiến nhiều cảnh sát bị thương.

Nhiều đài truyền hình Iran bị tin tặc tấn công

Ngày 18-6, nhiều người dân Iran bất ngờ khi thấy những lời kêu gọi đứng lên đấu tranh chống lại chính quyền trong nước được phát trên truyền hình. Theo truyền thông địa phương, đây rõ ràng là một vụ tấn công của Israel và chỉ có những đài sử dụng tín hiệu vệ tinh mới bị ảnh hưởng.

Trên kênh Telegram của mình, tờ báo Hamshahri chia sẻ một video về sự gián đoạn ngắn ngủi với nội dung "tin tặc đã xâm nhập vào truyền hình nhà nước và phát đi lời kêu gọi mọi người xuống đường".

Đăng ngày: 17/06/2025 - 12:12

3 phút Thời gian đọc

Hội nghị thượng đỉnh tại thủ đô Astana của Kazakhstan, diễn ra hai năm sau hội nghị đầu tiên tại Trung Quốc, với sự tham dự của ông Tập Cận Bình và các lãnh đạo của Kazakhstan, Kyrgyzstan, Uzbekistan, Tajikistan và Turkmenistan. 

Dưới ảnh hưởng của Nga từ giữa thế kỷ 19 cho đến khi Liên Xô sụp đổ vào năm 1991, Trung Á, với vị trí chiến lược giữa châu Á và châu Âu và giàu tài nguyên thiên nhiên, ngày càng thu hút những cường quốc muốn cạnh tranh với Nga trong khu vực. 

Theo hãng tin AFP, trước khi họp thượng đỉnh hôm nay, chủ tịch Trung Quốc đã có các cuộc hội đàm song phương với từng lãnh đạo Trung Á, kêu gọi tăng cường hợp tác trong mọi lĩnh vực. Tân Hoa Xã cho biết, ông Tập Cận Bình đặc biệt nhấn mạnh đến nhu cầu "thúc đẩy dự án xây dựng tuyến đường sắt Trung Quốc-Kyrgyzstan-Uzbekistan", một trong những dự án trọng điểm của Bắc Kinh trong khu vực.

Hãng tin AFP trích dẫn nhà khoa học chính trị người Kyrgyzstan Nargiza Muratalieva nhận định: "Các quốc gia Trung Á dao động giữa các trung tâm quyền lực khác nhau, không muốn bị phụ thuộc quá mức vào một đối tác duy nhất". 

Về phản ứng của Nga, hôm thứ Hai, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitri Peskov tuyên bố "không sợ" việc Trung Quốc, một "đối tác chiến lược được ưu tiên" của Nga, xích gần lại các quốc gia Trung Á, vốn là "đối tác lịch sử tự nhiên" của Nga. 

Như là biểu tượng của cuộc tranh giành ảnh hưởng giữa Matxcơva và Bắc Kinh trong khu vực này, Kazakhstan hôm thứ Bảy tuần trước thông báo Nga sẽ xây dựng nhà máy điện hạt nhân đầu tiên trên lãnh thổ của mình và Trung Quốc có thể sẽ xây dựng nhà máy thứ hai. Nhưng nay Trung Quốc đã trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Trung Á, với trao đổi mậu dịch lên đến 95 tỷ đô la vào năm 2024, theo hải quan Trung Quốc, vượt xa Liên Hiệp Châu Âu (64 tỷ theo số liệu năm 2023) và Nga (với 44 tỷ đô la). 

Trung Á cũng đóng vai trò chính trong các dự án cơ sở hạ tầng lớn của Trung Quốc, trong khuôn khổ kế hoạch "Con đường tơ lụa mới". Theo chuyên gia Nargiza Muratalieva, "cả Nga và phương Tây đều không có khả năng phân bổ nguồn lực tài chính cho cơ sở hạ tầng nhanh chóng và với quy mô như Trung Quốc, đôi khi bỏ qua các thủ tục minh bạch". 

Mặt khác, các công ty Trung Quốc đang ký kết ngày càng nhiều thỏa thuận trong lĩnh vực năng lượng, như khí đốt ở Turkmenistan, uranium ở Kazakhstan và đất hiếm ở Tajikistan. Nói chung, Trung Á rất giàu các nguồn tài nguyên thiên nhiên mà nền kinh tế Trung Quốc đang rất cần. Trung Quốc cũng rất ủng hộ các chế độ trong khu vực, chủ yếu là chế độ độc tài. Tại hội nghị thượng đỉnh "Trung Á-Trung Quốc" lần trước, ông Tập Cận Bình đã kêu gọi "chống lại sự can thiệp từ bên ngoài" có thể dẫn đến "các cuộc cách mạng" lật đổ những chính quyền đương nhiệm