Đăng ngày: 14/12/2024 - 11:01Sửa đổi ngày: 14/12/2024 - 12:21

2 phút

Kiến nghị yêu cầu truất phế tổng thống Hàn Quốc giờ đây được chuyển lên Tòa Bảo Hiến. Cơ quan này có 180 ngày để quyết định về tương lai ông Yoon Suk Yeol. Về phản ứng trên chính trường Seoul, ông Park Chan Dae, chủ tịch đảng Dân Chủ đối lập xem kết quả cuộc bỏ phiếu lần này là « một thắng lợi lớn của nhân dân ».  Theo ông, ban hành thiết quân luật để bám víu quyền lực, ông Yoon đã « vi phạm trắng trợn Hiến Pháp (…) Yoon Suk Yeol là rủi ro lớn nhất thách thức Hàn Quốc ».  

Bốn ngày sau cuộc đảo chính, tổng thống Yoon Suk Yeol đã thoát hiểm trọng cuộc bỏ phiếu kiến nghị đòi truất phế ông lần đầu hôm 07/12/2024 nhờ vẫn được đảng Quyền Lực Nhân Dân PPP ủng hộ. Nhưng lần này thì không. Vào lúc mà các dân biểu Hàn Quốc bỏ phiếu, thì trên đường phố ở thủ đô Seoul 200.000 ngàn người biểu tình đòi tổng thống từ chức sau khi ban hành lệnh thiết quân luật trong 6 giờ đồng hồ cuối ngày 03/12/2024 trước khi bị Quốc Hội hủy bỏ.   

Thông tín viên RFI Célio Fioretti tường thuật về tình hình căng thẳng tại Seoul sáng nay :

« Chính thức tổng thống Hàn Quốc không còn quyền lực. Ông Yoon Suk Yeol vừa bị truất phế và đình chỉ chức vụ ngay lập tức. Với 204 phiếu thuận, các đại biểu của bên đối lập, bên chủ xướng bản kiến nghị này, đã thuyết phục được 12 đại diện của đảng cầm quyền để hạ bệ ông Yoon.

'Một thắng lợi của nền dân chủ", lãnh đạo đảng đối lập đã bình luận như trên. Đây là lần thứ ba trong lịch sử Hàn Quốc, một vị tổng thống đương nhiệm bị truất phế. Gần đây nhất là hội năm 2017 với nữ tổng thống Park Geun Hye. 

Tập hợp trước cổng trụ sở Quốc Hội, đám đông vui mừng. Gần 80 % người Hàn Quốc đòi hạ bệ tổng thống Yoon Suk Yeol sau cuộc "đảo chính" bất thành hôm 03/12/2024. Dù vậy, khủng hoảng chính trị vẫn chưa tới hồi kết.

Giờ đây thủ tướng Hàn Quốc tạm thời điều hành đất nước trong khi chờ đợi Tòa Bảo Hiến phê chuẩn quyết định truất phế ông Yoon. Định chế này có 180 ngày để đưa ra phán quyết. Sau đó Hàn Quốc sẽ tổ chức để bầu lại tổng thống. Phe đối lập bắt đầu chuẩn bị cho sự kiện này và hiện đang dẫn đầu cuộc đua so với bên đảng của tổng thống bị truất phế ».

Bộ Chính trị tiếp tục tạo ra tiền lệ mới khi thi hành kỷ luật đối với cựu Chủ tịch nước, cựu Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, trước đó cơ quan lãnh đạo cao nhất của Đảng đã cảnh cáo cựu Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhưng tạm tha cho cựu Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng. 

Thông tấn xã Việt Nam hôm 13/12 loan tin cho biết, Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Việt Nam đã thi hành kỷ luật cảnh cáo ông Nguyễn Xuân Phúc, cựu Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình và khiển trách cựu Thường trực Ban bí thư Trương Thị Mai sau kỳ họp thứ 52 của Uỷ ban Kiểm tra Trung ương Đảng do ông Trần Cẩm Tú chủ trì. 

Cơ quan thường trực của Ban chấp hành trung ương Đảng cho rằng ông Nguyễn Xuân Phúc, trong thời gian giữ chức vụ Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Ban cán sự đảng, Thủ tướng Chính phủ đã vi phạm quy định của Đảng, Nhà nước trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao, trong phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; vi phạm quy định những điều đảng viên không được làm và trách nhiệm nêu gương; gây hậu quả nghiêm trọng, dư luận xấu, ảnh hưởng đến uy tín của Đảng và Nhà nước.

Trang nhất và bài xã luận của tờ Les Echos nói về việc Trung Quốc, vốn là một quốc gia giá rẻ, giờ đã trở thành một nhà vô địch về công nghệ cao. Từ một nhà máy của thế giới, giờ đã trở thành phòng thí nghiệm của hành tinh.

Trong một số lĩnh vực, như ngành năng lượng mặt trời, sản phẩm "Made in China" đã đánh bại tất cả các đối thủ. Trong những lĩnh vực khác, mối đe dọa từ Bắc Kinh ngày càng hiện hữu. Các nhà sản xuất xe hơi phương Tây thừa nhận ô tô điện do Trung Quốc sản xuất gần như không thua kém sản phẩm phương Tây. Tương tự như tàu siêu tốc hay các lĩnh vực khác.

Trong lĩnh vực điện tử, mặc dù hứng chịu những lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ, được ban hành trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của Donald Trump, các đại tập đoàn từ Thâm Quyến đã vượt qua mọi khó khăn. Doanh thu của Hoa Vi (Huawei) đã vượt qua mức 100 tỷ đô la và tập đoàn này vẫn là nhà cung cấp viễn thông số một thế giới, ngày càng ít phụ thuộc vào các linh kiện và phần mềm của Mỹ.

Trong ngành dược phẩm và công nghệ sinh học, hàng không vũ trụ, trí tuệ nhân tạo và năng lượng hạt nhân, Bắc Kinh chưa dẫn đầu, nhưng những thành công của TikTok, Alibaba hay Bách Độ (Baidu) đã cho thấy họ có khả năng cạnh tranh trực tiếp với Silicon Valley, và phương Tây không còn độc quyền về đổi mới sáng tạo.

Công thức của Bắc Kinh rất đơn giản. Sản phẩm của họ trước đây chỉ rẻ, nay vừa rẻ lại vừa hiệu quả hơn. Để thành công trong việc nâng cấp chất lượng, Trung Quốc, vốn bị cho là nhà vô địch hàng giả, trên thực tế đã sao chép Nhật Bản trong những năm 1970-1980 và Hàn Quốc trong các thập kỷ tiếp theo.

Nhật báo kinh tế cũng nhấn mạnh bí quyết giúp Bắc Kinh thành công, đó là họ không dàn trải, mà chỉ tập trung làm tốt trong những lĩnh vực chiến lược, cho dù cuộc khủng hoảng bất động sản ảnh hưởng đến nhiều nơi trong nước hay tỷ lệ thanh niên thất nghiệp gia tăng là những yếu tố đang đè nặng lên chủ tịch Tập Cận Bình.

Les Echos kết luận đây là thời điểm mà châu Âu, đang tụt lại phía sau, phải thức tỉnh, không bao giờ được đánh giá thấp Trung Quốc, và chính Bắc Kinh đang ngần ngại chuyển giao công nghệ quan trọng cho lục địa già.

Syria : Thái độ đạo đức giả của phương Tây

Nhìn sang Trung Đông, nhật báo Le Monde dành trang nhất và bài xã luận cho Syria thời hậu Bachar al-Assad. Một số quốc gia châu Âu đã phản ứng rất nhanh sau khi chế độ này sụp đổ hôm 08/12. Chỉ 24 giờ sau, Đức, nước tiếp nhận chính di dân Syria, chạy trốn cuộc chiến tranh khốc liệt, tàn phá đất nước từ năm 2011, đã thông báo tạm dừng xử lý các đơn xin tị nạn, trong khi có khoảng 47.000 hồ sơ đang chờ được giải quyết. Đan Mạch, Thụy Điển, Na Uy và Ý cũng đã có hành động tương tự. Văn phòng bảo vệ người tị nạn và người không quốc tịch của Pháp (Ofpra) cũng thông báo sẽ "hoãn" xem xét những đơn xin tị nạn này.

Trong bối cảnh bầu cử Quốc Hội Đức diễn ra ngày 23/02/2025, một số nhân vật cánh hữu và cực hữu đã đề xuất đưa những người tị nạn trở về Syria, hoặc ít nhất là không tiếp nhận thêm những di dân mới. Jens Spahn, dân biểu thuộc đảng CDU (Liên minh Dân chủ Thiên chúa giáo), đã đề xuất tổ chức các chuyến bay đặc biệt để đưa người Syria về nước với khoản hỗ trợ 1.000 euro cho mỗi người. Áo cũng đã thông báo một chương trình hồi hương và trục xuất.

Le Monde nhận định sự vội vàng này là điều gây sốc. Thuần túy về mặt pháp lý, sự sụp đổ đột ngột của chế độ Bachar al-Assad có thể giải thích cho việc các nước tạm dừng những thủ tục tiếp đón di dân, song vẫn còn quá sớm để biết lực lượng chính trị nào sẽ xuất hiện ở Damas. Hơn nữa, không ai có thể khẳng định lực lượng đang chiếm thế thượng phong sẽ tôn trọng các quyền cơ bản của người dân Syria.

Thái độ đạo đức giả của các nước châu Âu trở nên rõ ràng khi vào tháng 07/2023, mười quốc gia, trong đó có Áo và Ý, đã kêu gọi bình thường hóa quan hệ với Syria, khi tưởng rằng chế độ Bachar al-Assad vững như bàn thạch. Mục đích của những nước này là "tạo điều kiện thuận lợi cho người Syria tự nguyện trở về một cách an toàn". Tuy nhiên, cảnh tượng địa ngục trần gian trong các nhà tù Syria, được tiết lộ gần đây, khiến người ta nghĩ rằng các nước châu Âu sẵn sàng đang tâm đẩy người Syria, muốn chạy trốn khỏi sự tàn bạo của chế độ, vào một hoàn cảnh thảm khốc, điều mà nhiều tổ chức bảo vệ nhân quyền đã khẳng định.

Không ai có thể phủ nhận làn sóng di dân Syria tràn vào châu Âu vào giữa những năm 2010 đã khiến tư tưởng bài ngoại gia tăng và giúp tiếng nói của những đảng cực hữu ngày càng có trọng lượng, đồng thời thúc đẩy lập trường cứng rắn hơn đối với vấn đề nhập cư, cho dù các quốc gia láng giềng của Syria, như Thổ Nhĩ Kỳ hay Liban, đã tăng cường việc tiếp nhận di dân chạy loạn.

Le Monde kết luận ý định bình thường hóa quan hệ với một chế độ khát máu, không thể cải cách, là một sai lầm chính trị không thể chối cãi. Giờ đây, tất cả các quốc gia châu Âu đều phải tìm cách giúp cho sự ổn định xuất hiện trở lại ở thủ đô Damas cũng như trên toàn quốc. Chính sự ổn định đó sẽ giúp những người tị nạn có thể trở về nước.

Phương Tây lo ngại quân đội Ukraina "sụp đổ"

Về chiến tranh Ukraina, trang nhất của nhật báo thiên hữu Le Figaro chạy tựa "Phương Tây lo ngại trước sự 'sụp đổ' của quân đội Ukraina".

Vài ngày trước, thông báo về việc Nga đóng không phận gần căn cứ Kapustin Yar đã khiến giới chuyên gia quân sự thân Ukraina lo ngại. Chính tại căn cứ này, vào cuối tháng 11, Nga đã phóng tên lửa Orechnik vào Ukraina. Mặc dù về mặt kỹ thuật, vụ thử tên lửa này không có gì nổi bật, nhưng đây là thông điệp cho thấy khả năng và quyết tâm của Nga trong việc phá vỡ mọi hệ thống phòng thủ. Giới quân sự phương Tây, bao gồm cả Lầu Năm Góc, đã cảnh báo Nga có thể tiếp tục tiến hành những cuộc tấn công nhằm làm tê liệt Ukraina.

Tổng thư ký Liên Minh Bắc Đại Tây Dương (NATO), Mark Rutte, tuần trước đã cảnh báo năm nay Kiev có thể sẽ phải đối mặt với mùa đông khắc nghiệt nhất kể từ năm 2022, đặc biệt do những bước tiến đáng kể của quân đội Nga. Từ vài tuần qua, tình hình trên chiến trường đã thay đổi, quân đội Nga đã gia tăng cường độ các cuộc tấn công và đạt được những chiến thắng đáng kể. Đặc biệt, họ đã tiến gần đến khu vực ngoại ô của Pokrovsk, một thành phố chiến lược đối với Ukraina.

Ở phía Bắc, tại khu vực Kursk, Nga tuyên bố đã "giải phóng" Novoivanovka, tiếp tục giành lại những khu vực đã để mất vào tay Ukraina mùa hè vừa qua. Nga cũng tiếp tục tiến về phía Kramatorsk ở miền đông Ukraina và đang tìm cách vượt sông Oskil. Matxcơva cũng có thể sẽ phát động một cuộc tấn công mới ở phía Nam, cụ thể là Robotyne. Theo một chuyên gia quân sự của Pháp, điện Kremlin đang làm mọi cách để Ukraina phải phân tán lực lượng để có thể hiện diện ở mọi mặt trận. Theo Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) của Mỹ, quân đội Nga có thể tiến hành đến 30 cuộc oanh kích mỗi ngày ở khu vực Pokrovsk. Nếu tình hình này tiếp diễn, tuyến phòng thủ của Ukraina có thể sẽ sụp đổ, tạo cơ hội cho Nga tiến thêm vài cây số.

Mặc dù chiến dịch của quân đội Nga rất tốn kém về nhân mạng, với con số lên tới 1.500 lính Nga thiệt mạng hay bị thương mỗi ngày trong tháng 11, Matxcơva vẫn có thể huy động khoảng 30.000 binh sĩ mỗi tháng, đủ để duy trì áp lực trên chiến trường. Tổn thất của quân đội Ukraina được cho là thấp hơn, nhưng con số chính xác vẫn chưa được tiết lộ. Tổng thống Volodymyr Zelensky đã đề cập đến con số 40.000 người chết kể từ khi chiến tranh bắt đầu.

Giờ đây, quân đội Ukraina chỉ có thể phản ứng bằng những cuộc tấn công bằng tên lửa tầm xa hay drone nhắm vào các căn cứ quân sự và cơ sở năng lượng của Nga. Tuy nhiên, do thiếu nguồn lực và lo ngại leo thang xung đột, Kiev dường như không thể giành lại thế công. Trong tuần này, lãnh đạo Ukraina lại kêu gọi các đối tác cung cấp thêm hệ thống phòng thủ Patriot và tìm kiếm những bảo đảm an ninh để có thể hướng đến một thỏa thuận ngưng bắn trong tương lai.

Pháp : Những thách thức đối với tân thủ tướng

Về thời sự nước Pháp, tờ Libération dành trang nhất chú ý đến những thách thức mà thủ tướng tương lai sẽ phải đối mặt. Bài xã luận của nhật báo thiên tả chạy tựa "Địa ngục", ngụ ý rằng điện Matignon (dinh thủ tướng) giờ đây đã trở thành nơi không chính khách nào muốn làm chủ.

Việc bổ nhiệm thủ tướng mới, ban đầu dự kiến sẽ diễn ra trong vòng 48 giờ, đã bị trì hoãn thêm. Sự kéo dài này cho thấy nhiệm vụ khó khăn của tổng thống Emmanuel Macron trong việc tìm một nhân vật có thể làm vừa lòng tất cả các chính đảng. Vấn đề không chỉ là tìm một cái tên, mà là liệu tân thủ tướng có thể giúp đất nước thoát khỏi cuộc khủng hoảng chính trị mà chủ nhân điện Elysée đã gây ra hay không.

Chủ nhân tương lai của điện Matignon sẽ có nhiều hồ sơ phải giải quyết nhanh chóng như vấn đề ngân sách, khủng hoảng nông nghiệp... Tuy nhiên, theo Libération, nhiệm vụ chính của người được chọn là tìm lại một sự ổn định chính trị tối thiểu, tránh để xảy ra hiện tượng hỗn loạn dân chủ.

Vấn đề quan trọng hơn là tái thiết lập sự liên kết giữa người dân Pháp với giới chính trị. Một phần lớn đã mất niềm tin từ lâu và ngay cả những người trước đây quan tâm đến chính trị cũng bắt đầu "ngán ngẩm". Tờ báo thiên tả kết luận, hơn bao giờ hết, chính quyền cần khôi phục niềm tin cho giới trẻ, ngày càng xa rời chính trị.

Cúm gia cầm gây lo ngại trở lại

Về lĩnh vực y tế, nhật báo Công Giáo La Croix có bài viết về việc Hoa Kỳ đã ghi nhận một số trường hợp cúm gia cầm ở người mà không tiếp xúc với động vật. Virus này, sau khi đột biến và lây lan giữa các đàn bò sữa, có khả năng lây lan sang người cao hơn, khiến các chuyên gia hết sức lo ngại.

Tại Pháp, mức độ rủi ro đã tăng từ "vừa phải" lên "cao". Cúm H5N1 đã gây tử vong cho gần một nửa số ca bệnh ở người. Việc tiêm vac-xin bắt buộc cho vịt ở Pháp đã cho thấy kết quả tích cực và các chuyên gia nhấn mạnh phải theo dõi chặt chẽ sự lây lan của virus và cải thiện hệ thống chăn nuôi, để ngăn chặn các dịch bệnh trong tương lai.

Cựu Tổng thống Bashar al-Assad - người nắm quyền tại Syria trong gần 25 năm - đã bị lật đổ vào cuối tuần trước, khi liên minh các nhóm vũ trang đối lập do tổ chức Hồi giáo Hayat Tahrir al-Sham (HTS) dẫn đầu đã chiếm được thủ đô Damascus trong cuộc tấn công chớp nhoáng.

Theo Điện Kremlin, ông Assad và gia đình đã được cấp quyền tị nạn tại Nga.

Đài RT (Nga) đưa tin, cựu Tổng thống Syria không xuất hiện trước công chúng hoặc đưa ra tuyên bố nào kể từ khi chính quyền của ông sụp đổ vào ngày 8/12. Hiện chưa rõ các dự định tiếp theo của ông.

“Tôi tin rằng Bashar al-Assad và gia đình ông ấy có thể trở thành ân nhân của một trong những khu vực của Donbass bị chiến tranh tàn phá, và có thể chuyển đến một trong những ngôi nhà mới xây ở Mariupol”, nghị sĩ Dmitry Kuznetsov thuộc Ủy ban Quan hệ Đối ngoại của Quốc hội Nga nói với trang tin Gazeta.ru hôm 12/12.

Theo RT, thành phố cảng Mariupol bên bờ Biển Đen ở miền đông Ukraine hiện là một phần của Cộng hòa Nhân dân Donetsk (DPR) tự xưng, do Nga kiểm soát từ tháng 10/2022 sau cuộc bao vây kéo dài 3 tháng. Giới chức địa phương đang tiến hành tái thiết thành phố này.

“Tôi ủng hộ [ông Assad] chứng minh rằng mình phục vụ nhân dân Nga. Sau đó, với những đóng góp của ông ấy cho việc giành lại Donbass, chúng ta có thể xem xét vấn đề cấp quyền công dân [Nga]”, nghị sĩ Kuznetsov cho biết.

Trước đó, theo RT, Phó Chủ tịch thứ nhất Ủy ban Quốc phòng của Quốc hội Nga Aleksey Zhuravlyov từng lập luận rằng cựu Tổng thống Syria Assad xứng đáng được cấp quyền công dân Nga vì ông “đã làm đủ cho nước Nga”.

Theo các quan chức Nga, ông Assad đã quyết định từ chức sau các cuộc đàm phán với các nhóm đối lập.

Đại diện thường trực của Nga tại các Tổ chức quốc tế ở Vienna (Áo) Mikhail Ulyanov mô tả quyết định cấp quy chế tị nạn cho ông Assad là bằng chứng cho thấy Moscow "không phản bội bạn bè của mình trong những tình huống khó khăn".

Nga duy trì liên lạc với chính quyền mới tại Syria

Trong cuộc họp báo hôm 11/12, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì liên lạc với chính quyền mới do HTS lãnh đạo tại Damascus, lưu ý đến sự hiện diện của nhân sự và tài sản của Nga tại Syria.

"Tất nhiên, chúng tôi không thể tránh liên lạc với những người kiểm soát tình hình trên thực địa vì trước hết và quan trọng nhất là chúng tôi có cơ sở vật chất và nhân sự của mình tại đó", ông Peskov tuyên bố.

Khi được hỏi về số lượng quân nhân Nga vẫn đang đồn trú tại Syria, người phát ngôn Điện Kremlin từ chối cung cấp thông tin chi tiết, cho biết rằng thông tin như vậy chỉ có thể được tiết lộ bởi các quan chức quân sự.

Theo RT, lực lượng quân sự Nga hiện đang đồn trú tại Căn cứ Không quân Khmeimim và một trung tâm hỗ trợ hậu cần ven biển Địa Trung Hải tại Tartus, phía tây Syria.

Sau khi Tổng thống Assad bị phế truất và rời khỏi Syria, các nguồn tin nói với truyền thông Nga rằng các lực lượng đối lập đã cam kết tôn trọng các cơ sở quân sự và phái bộ ngoại giao của Nga tại Syria.

Trong cuộc họp báo hôm 11/12, ông Peskov nhắc lại rằng Nga đang duy trì đối thoại với tất cả các quốc gia Trung Đông và cho rằng các cuộc không kích gần đây của Israel xung quanh Cao nguyên Golan và các vùng đệm có thể làm trầm trọng thêm tình hình vốn đã bất ổn ở Syria.

Người phát ngôn Điện Kremlin cũng bày tỏ mong muốn tình hình trong khu vực được ổn định nhanh chóng và tìm kiếm một giải pháp ổn thỏa cho cuộc xung đột.

"Từng có thời điểm Nga hỗ trợ Cộng hòa Ả Rập Syria đối phó với khủng bố và giúp ổn định tình hình đang đe dọa toàn bộ khu vực. Rất nhiều nỗ lực đã được dành cho việc này. Nga đã hoàn thành nhiệm vụ của mình", ông Peskov nhận xét.

"Và sau đó, chính quyền Assad đã làm việc tại đất nước này [Syria], tập trung vào việc phát triển đất nước. Nhưng thật không may, những diễn biến đã dẫn đến tình hình chúng ta đang có hiện nay. Và bây giờ chúng ta cần dựa trên thực tế trên thực địa vào thời điểm này để đưa ra các hành động của mình", ông Peskov nói thêm.