Trung thu nghĩa là giữa mùa thu. Rằm tháng Tám âm lịch là tết Trung thu. Tết này người đời còn gọi tết trẻ con, của trẻ con. Hôm qua là ngày rằm ấy.
Trung thu Giáp Thìn 2024 không được vui bởi nhiều tỉnh thành miền Bắc vừa trải trận thiên tai khốc liệt, bão lũ tàn phá nặng nề, chưa biết khi nào mới hồi sinh dù mọi người đã tận lực, cố gắng hết sức mình.
Bác Nguyễn Duy chắc đêm qua không ngủ được. Nặng nỗi đau đời, thương người, nhất là với trẻ con. Không có tình thương đau đáu về con người không thể viết nên những dòng lệ ứa như này. Thơ như tiếng khóc.
LẠI MỘT TRUNG THU RẰM KHÔNG TRĂNG
Một trời đầy nước mắt sa
bao nhiêu em bé không nhà long đong
Loạn trời hồng thủy cuồng phong
bao nhiêu em bé vùi trong đất dày
Nhìn trời ruột thắt mắt cay
hỡi ôi chỉ một màu mây tối sầm
Sập trời núi lở đá lăn
trung thu không có trăng rằm bé ơi!
(Sài Gòn, Trung thu Giáp Thìn - 17.09.24)
****
Rằm trung thu cách đây 3 năm, giữa tâm dịch Covid, bác Nguyễn Duy đã làm bài thơ về một "rằm không trăng":
TRĂNG KHÓC
Trung thu trăng sáng như gương (*)
1. Run rẩy đốm nhang oằn oại khói
trung thu năm nay rằm không trăng
trăng che mặt khóc nhòe trời
đại dịch này bao nhiêu bé mồ côi?
2. Thương thay em bé mồ côi
mồ côi ngay từ phút chào đời
thương thay em bé mồ côi
cha mẹ tử vong trong vùng phong tỏa
thương thay em bé mồ côi
cha mẹ cùng đường đem con bỏ chợ…
3. Trăng khóc tạ ơn bàn tay cứu độ
giành giật hài nhi khỏi vuốt tử thần
trăng khóc tạ ơn những lòng nhân hậu
mớm tình người nuôi nấng những mồ côi
và trăng khóc cầu lành cho nhân thế
cho bé vươn vai lừng lững làm người.
(Sài Gòn, tết Trung thu Tân Sửu - 21.9.2021)
NGUYỄN DUY
Chân dung nhà thơ Nguyễn Duy (ký họa của họa sĩ Nguyễn Trọng Khôi)