Mọi người cầu nguyện trong khi tham dự lễ tang cho một cái chết của Covid-19 tại một khu chôn cất ở New Delhi vào ngày 13 tháng 4. Người chụp ảnh: T. Narayan / Bloomberg
Trong khi các trường hợp tử vong ở Ấn Độ bắt đầu tăng cao và có nguy cơ trở nên tồi tệ hơn, thì sự chênh lệch ở cấp độ vĩ mô vẫn còn và là biểu tượng của những cách khác nhau mà đại dịch đang bùng phát trên các khu vực. Các chuyên gia cho rằng điều này cần được hiểu và giải mã tốt hơn, để ngăn chặn sự bùng phát toàn cầu này cũng như tránh các cuộc khủng hoảng sức khỏe cộng đồng trong tương lai.
Tỷ lệ tử vong của Covid ở Nam Á, bao gồm cả Ấn Độ, luôn thấp hơn mức trung bình toàn cầu, cũng như tỷ lệ tử vong ở Mỹ Latinh luôn cao hơn, buộc các nhà virus học đưa ra một số giả thuyết về lý do tại sao Covid lại cắt giảm một lượng tử vong nhiều hơn từ Brazil đến Argentina.
“Ở đây, chúng tôi không so sánh táo với táo, chúng tôi đang so sánh táo với cam ”, Bhramar Mukherjee, chủ nhiệm thống kê sinh học tại Trường Y tế Công cộng của Đại học Michigan, cho biết. Hiện tại, cả hai quốc gia đều đưa ra một “câu đố hấp dẫn – một bí ẩn dịch tễ học cần (thám tử điều tra nổi danh) Sherlock Holmes hoặc Miss Marple hành động”.
Brazil đã bị ảnh hưởng bởi nhiều đợt sóng giết chết một số lượng trẻ đáng báo động và họ đã báo cáo mức tăng kỷ lục trong một ngày với 4.000 ca tử vong liên quan đến Covid-19 vào tuần trước.
Trong khi đó, mức tăng thương vong hàng ngày của Ấn Độ là hơn 1.000 người trong vài ngày qua và thấp hơn nhiều so với tuần trước. Tỷ lệ tử vong ở quốc gia châu Á trong số các trường hợp được xác nhận là 1,2 so với 2,6 ở Brazil, dữ liệu do Bloomberg tổng hợp cho thấy.
Sự thay đổi về độ tuổi
Nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến khoảng cách tử vong, bao gồm cả sự khác biệt về tuổi trung bình – 26 tuổi ở Ấn Độ so với 33,5 ở Brazil.
Các chuyên gia từ lâu đã chỉ trích số liệu thống kê tử vong rộng hơn của Ấn Độ, đặc biệt là ở vùng nội địa nông thôn của nó. Trước đại dịch, khoảng 1/5 trường hợp tử vong đã không được báo cáo, theo Mukherjee. Nhưng điều đó không giải thích được tại sao tỷ lệ tử vong của Brazil cao hơn so với tỷ lệ tử vong ở người già hơn ở các quốc gia phương Tây, nơi cũng bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch.
“Tỷ lệ tử vong của Brazil thậm chí còn gây sốc hơn vì dân số trẻ hơn nhiều so với các quốc gia khác, chẳng hạn như các quốc gia châu Âu,” Alberto Chebabo, phó chủ tịch Hiệp hội các bệnh truyền nhiễm Brazil cho biết.
Healthcare workers treat patients inside a Covid-19 intensive care unit at a field hospital in Sao Paulo on March 19. (Các nhân viên y tế điều trị cho bệnh nhân bên trong phòng chăm sóc đặc biệt Covid-19 tại một bệnh viện dã chiến ở Sao Paulo ngày 19/3. Trần Hoàng)
Photographer: Jonne Roriz/Bloomberg
Tỷ lệ nhiễm trùng và tử vong gia tăng diễn ra khi tốc độ tiêm chủng ở mỗi quốc gia đã tăng nhanh trong tháng qua sau một khởi đầu chậm chạp ban đầu. Ấn Độ đã tổ chức để chích ngừa hơn 117 triệu liều vắc-xin, so với gần 33 triệu của Brazil – mặc dù Brazil đã tiêm vaccine cho một tỷ lệ dân số cao hơn là của Ấn Độ.
Miễn dịch chéo
Các lý thuyết khác đằng sau sự khác biệt giữa Brazil và Ấn Độ xoay quanh môi trường khác nhau và trải nghiệm bệnh tật của hai quốc gia. Một số nhà khoa học cho biết việc tiếp xúc rộng rãi với một loạt bệnh ở Ấn Độ có thể đã giúp người dân nước này xây dựng khả năng phục hồi tự nhiên chống lại các loại coronavirus như Covid-19.
Shekhar Mande, người đứng đầu Hội đồng Nghiên cứu Khoa học và Công nghiệp của Ấn Độ, nằm trong số những người đã xem xét xu hướng này và là đồng tác giả của một nghiên cứu đã xuất bản về vấn đề này. Nghiên cứu của ông đã phát hiện ra các mối tương quan trong đó công dân từ các quốc gia vệ sinh thấp có xu hướng đối phó tốt hơn với Covid-19. Mande nói trong một cuộc phỏng vấn: “Giả thuyết của chúng tôi, và đây hoàn toàn là một giả thuyết, bởi vì quần thể của chúng ta liên tục tiếp xúc với nhiều loại mầm bệnh, bao gồm cả virus, nên hệ thống miễn dịch của chúng tôi không phản ứng nhanh với bất kỳ biến thể mới nào.”
Nhiều chuyên gia thừa nhận di truyền hoặc miễn dịch chéo có thể là nguyên nhân do các quốc gia Nam Á khác bao gồm Bangladesh và Pakistan cũng có số ca tử vong ít hơn nhiều so với Brazil.
Theo Đại học Michigan’s Mukherjee, 87% người Brazil sống ở các khu vực thành thị, nhưng 2/3 người Ấn Độ sống ở những nơi nông thôn có nhiều không gian và thông gió hơn có thể là một lý do khác.
Chủng đột biến
Sau đó, có một thực tế là Brazil là nơi mà một trong những đột biến coronavirus có khả năng gây chết người cao nhất, biến thể P.1, đã được xác định vào tháng 12/2020. Cùng với các biến thể lần đầu tiên được nhìn thấy ở Nam Phi và Vương quốc Anh, các nghiên cứu cho thấy những chủng này dễ lây lan hơn.
Chebabo từ Hiệp hội các bệnh truyền nhiễm Brazil cho biết: “Biến thể P.1 đã lây lan đồng thời qua nhiều thành phố và tiểu bang của Brazil, dẫn đến sự sụp đổ của hệ thống y tế, dẫn đến tỷ lệ tử vong rất cao”. Ông nói thêm, Brazil đang ở trong một “cơn bão lớn “, với sự thiếu vắng sự lãnh đạo chính trị trong việc thực hiện các biện pháp hiệu quả như đóng cửa (các nhà hàng, khu vực buôn bán, tập trung vui chơi giải trí lễ hội, tham dự lễ nhà thờ), làm gia tăng cuộc khủng hoảng Covid.
Sự lây lan nhanh chóng và bền vững của biến thể ở Brazil cũng khiến hệ thống chăm sóc sức khỏe của nước này không còn chỗ thở, không giống như khoảng thời gian tạm lắng giữa các đợt sóng bùng phát trong những tháng cuối năm 2020 ở Ấn Độ, điều này đã giúp các bệnh viện và nhân viên tuyến đầu phục hồi và lên kế hoạch trước.
Suneeta Reddy, giám đốc điều hành của Apollo Hospitals Enterprises Ltd., cho biết trong một cuộc phỏng vấn: “Chúng tôi đã chuẩn bị tốt hơn rất nhiều để xử lý làn sóng dịch bệnh này so với trước đây theo nhiều cách. “Chúng tôi đã tìm hiểu các quy trình lâm sàng để điều trị Covid. Chúng tôi có thể sử dụng tài sản và giường bệnh của mình một cách chặt chẽ hơn nhiều. ”
Với dữ liệu nghèo nàn về những đột biến, đợt bùng phát virus của Ấn Độ vẫn là một bí ẩn
Hiện tại, Ấn Độ có thể đang đối mặt với viễn cảnh về một đợt tăng đột biến do chủng đột biến gây ra, tồi tệ hơn đợt bùng phát đầu tiên, mặc dù thật khó nói vì quốc gia châu Á này đã thực hiện giải trình tự bộ gen cho ít hơn 1% mẫu dương tính với Covid.
Aparna Mukherjee, một nhà khoa học tại Hội đồng Nghiên cứu Y khoa Ấn Độ nói với Bloomberg TV rằng Ấn Độ đang nghiên cứu về biến thể virus mới nhưng vẫn chưa rõ liệu nó có gây ra làn sóng lây nhiễm Covid-19 hiện nay hay không.
Sự tự mãn, Làn sóng thứ hai
Quản lý yếu kém và sự mệt mỏi về vấn đề Covid cũng được cho là nguyên nhân dẫn đến sự lây lan tràn lan và tỷ lệ tử vong tăng vọt ở cả hai quốc gia. Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro từ lâu đã phản đối các cuộc bãi khóa, xung đột với chính quyền địa phương về các biện pháp giảm thiểu đại dịch và chế nhạo việc đeo mặt nạ.
Đối với Ấn Độ, sự sụt giảm trong nhiều tháng về số ca lây nhiễm hàng ngày kể từ lần cao điểm đầu tiên vào tháng 9 – cùng với việc các quan chức dỡ bỏ các hạn chế tụ tập nơi công cộng – đã khuyến khích người dân hạ thấp cảnh giác. Nhiều người cũng trở nên thờ ơ với sự nguy hiểm của Covid sau khi thấy bạn bè và gia đình có các triệu chứng nhẹ hồi phục và các chính trị gia coi thường các quy trình an toàn.
Madhukar Pai, chủ tịch nghiên cứu Canada về dịch tễ học và sức khỏe toàn cầu tại Đại học McGill ở Montreal, cho biết: “Brazil là một thảm họa hoàn toàn về mặt chính trị, và Ấn Độ đã trở nên tự mãn sau sự sụt giảm ban đầu về số ca bệnh.”
Còn quá sớm để nói liệu Ấn Độ có thể tiếp tục tránh được số phận nguy hiểm hơn của Brazil hay không. Trong khi một số vùng của đất nước đã áp đặt các cuộc tấn công có chủ đích, các cuộc bầu cử đang được tổ chức ở 5 bang – chứng kiến hàng nghìn cử tri đứng sát bên nhau trong các cuộc biểu tình vận động tranh cử – cùng với một cuộc hành hương Hindu kéo dài một tháng kéo theo những đám đông người đến hai bờ sông Hằng. Những điều này đe dọa làm mất đi những lợi ích có thể có được từ việc tiêm chủng ngày càng tăng. Số người chết hàng ngày ở quốc gia Nam Á này đã tăng hơn gấp đôi lên hơn 1.000 người mỗi ngày trong tuần qua, với các lò hỏa táng ở nhiều khu vực hoạt động không ngừng nghỉ và thi thể chồng chất.
Ông Pai nói: “Cả hai quốc gia cần phải tăng cường độ bao phủ tiêm chủng và nỗ lực hơn nữa để thực hiện các biện pháp y tế công cộng khác. “Điều quan trọng là mỗi quốc gia cần phải làm việc nhiều hơn nữa để ngăn chặn dịch bệnh.”
Với sự hỗ trợ của Muneeza Naqvi
(Cập nhật dữ liệu tử vong và tiêm chủng mới nhất cho cả hai quốc gia.)
