Từ thế kỷ 16 đến thế kỷ 19, nhiều thương gia của các quốc gia Tây Âu như: Bồ Đào Nha, Anh, Pháp, Tây Ban Nha, Hà Lan và Đan Mạch tham gia buôn bán nô lệ Đại Tây Dương. Họ (chủ tàu) coi nô lệ là hàng hóa, đua nhau tổ chức việc vận chuyển đến châu Mỹ nhanh nhất và rẻ nhất để bán cho các đại gia cần nhân công khỏe mạnh làm việc trên các đồn điền, công xưởng và làm người giúp việc trong nhà.
Những người châu Phi đầu tiên bị bắt cóc đến các thuộc địa của Anh được phân loại là những người hầu trả nợ, tương tự như những người lao động dựa trên hợp đồng, vào giữa thế kỷ 17, chế độ nô lệ đã thành hình với nô lệ châu Phi và con cái tương lai của họ là tài sản hợp pháp của chủ sở hữu của họ, vì những đứa trẻ sinh ra từ những người mẹ nô lệ sẽ cũng là nô lệ. Nô lệ được coi là hàng hóa hoặc đơn vị lao động, và được bán tại các chợ cùng với các hàng hóa và dịch vụ khác.
Ước tính tổng cộng có khoảng 12 triệu người châu Phi đã được vận chuyển qua Đại Tây Dương trong khoảng 400 năm, có số này có thể cao hơn nhiều vì có hàng triệu người đã chết do chìm tàu hay điều kiện khủng khiếp trên những chiếc thuyền nô lệ và hàng triệu người khác chết trong các trại trung chuyển và chết do các cuộc tấn công nô lê.
Tại Hoa Kỳ, trong thế kỷ 18 và 19, chế độ nô lệ là thể chế hợp pháp của việc sở hữu nô lệ như là tài sản, phần lớn là người châu Phi. Chế độ nô lệ đã được thực hiện từ những ngày đầu của chế độ thuộc địa, và hợp pháp trong tất cả Mười ba thuộc địa Mỹ . (Mười ba thuộc địa Mỹ là một nhóm các thuộc địa của Anh trên bờ biển Đại Tây Dương của Bắc Mỹ được thành lập vào thế kỷ 17 và 18. Họ tuyên bố độc lập vào năm 1776 và thành lập Hợp chúng quốc Hoa Kỳ)
Năm 1805, luật bãi bỏ nô lệ đã được thông qua ở hầu hết các bang miền Bắc (Maine, New Hampshire, Connecticut, Pennsylvania, Vermont, New York…), một số bang miền Bắc đã xóa bỏ chế độ nô lệ. Thế nhưng, các bang phía nam (Virginia, North Carolina, South Carolina, Georgia, Florida,… ) không đồng ý do có nhu cầu lao động nô lệ để hái bông. Những bang này đã cố gắng mở rộng chế độ nô lệ vào các lãnh thổ miền Tây mới (Kentucky, Tennessee, Alabama,…) để giữ phần về quyền lực chính trị của họ trong quốc gia.
Từ năm 1808, chính quyền Jefferson, Quốc hội cấm việc nhập khẩu nô lệ. Do đó, việc buôn bán nô lệ trong nước tăng nhanh do bởi nhu cầu lao động từ việc phát triển các đồn điền trồng bông ở cực Nam nước Mỹ. Hơn một triệu nô lệ ở các bang Thượng Nam (nơi có dư thừa lao động) bị đưa đến Cực Nam trong một cuộc di cư bắt buộc, nhiều gia đình bị phân tán, tổng dân số nô lệ ở miền Nam đã tăng đến 4 triệu người. Từ đó thành hình các cộng đồng người Mỹ gốc Phi ở Cực Nam.
Đến năm 1850, miền Nam với sự giàu có mới nổi nhờ trồng bông, đe dọa ly khai khỏi Liên bang và căng thẳng tiếp tục gia tăng. Năm 1861 Abraham Lincoln đắc cử tổng thống, ông muốn thay đổi dự luật để xóa bỏ thể chế nô lệ, nhưng Liên minh miền Nam (South Carolina, North Carolina, Florida, Alabama, Arkansas, Mississippi, Texas,…) phản đối chính sách cởi mở này và tuyên bố ly khai chính phủ liên bang và thành lập chính phủ riêng do Jefferson Davis làm tổng thống. Chính quyền Abraham Lincoln không công nhận chính phủ liên minh miền Nam này. Khi quân miền Nam tấn công đồn Sumter, Nội chiến Hoa Kỳ bùng nổ.
Cuộc nội chiến đẫm máu đã giúp cho người da đen thoát khỏi kiếp nô lệ, được mô tả là thành quả to lớn của cuộc chiến. Lần đầu tiên trong lịch sử người da đen được đi bầu cử. Tuy vậy, người da đen vẫn không được trao quyền bình đẳng như người da trắng, chính phủ Mỹ thất bại trong việc trấn áp tàn dư của miền Nam, trong 25 năm sau đó, nhiều bang ở Mỹ đã đề ra rất nhiều đạo luật mang nặng sự phân biệt chủng tộc. Quân đội liên bang đã không bảo vệ người da đen trước bạo lực và đe dọa từ các nhóm người da trắng như tổ chức Ku Klux Klan thành hình vào 24/12/1865, một tổ chức chuyên khủng bố người da đen và cả một số người da trắng chống chế nộ nô lệ.
Phải tới 100 năm sau, nước Mỹ mới chính thức bãi bỏ các điều luật mang tính phân biệt chủng tộc chống người da đen và có một tổng thống xuất thân từ miền Nam là Lyndon Johnson (nắm quyền giai đoạn 1963-1969).
Ngày xưa, vấn đề nô lệ đã chia rẽ Nam-Bắc dẫn đến nội chiến. Ngày nay, nạn kỳ thị chủng tộc tiếp tục chia rẽ nước Mỹ ?
Ngô Khôn Trí
 |
Ngô Khôn Trí – NÔ LỆ - CHIA RẼ |
Những người châu Phi đầu tiên bị bắt cóc đến các thuộc địa của Anh được phân loại là những người hầu trả nợ, tương tự như những người lao động dựa trên hợp đồng, vào giữa thế kỷ 17, chế độ nô lệ đã thành hình với nô lệ châu Phi và con cái tương lai của họ là tài sản hợp pháp của chủ sở hữu của họ, vì những đứa trẻ sinh ra từ những người mẹ nô lệ sẽ cũng là nô lệ. Nô lệ được coi là hàng hóa hoặc đơn vị lao động, và được bán tại các chợ cùng với các hàng hóa và dịch vụ khác.
Ước tính tổng cộng có khoảng 12 triệu người châu Phi đã được vận chuyển qua Đại Tây Dương trong khoảng 400 năm, có số này có thể cao hơn nhiều vì có hàng triệu người đã chết do chìm tàu hay điều kiện khủng khiếp trên những chiếc thuyền nô lệ và hàng triệu người khác chết trong các trại trung chuyển và chết do các cuộc tấn công nô lê.
Tại Hoa Kỳ, trong thế kỷ 18 và 19, chế độ nô lệ là thể chế hợp pháp của việc sở hữu nô lệ như là tài sản, phần lớn là người châu Phi. Chế độ nô lệ đã được thực hiện từ những ngày đầu của chế độ thuộc địa, và hợp pháp trong tất cả Mười ba thuộc địa Mỹ . (Mười ba thuộc địa Mỹ là một nhóm các thuộc địa của Anh trên bờ biển Đại Tây Dương của Bắc Mỹ được thành lập vào thế kỷ 17 và 18. Họ tuyên bố độc lập vào năm 1776 và thành lập Hợp chúng quốc Hoa Kỳ)
Năm 1805, luật bãi bỏ nô lệ đã được thông qua ở hầu hết các bang miền Bắc (Maine, New Hampshire, Connecticut, Pennsylvania, Vermont, New York…), một số bang miền Bắc đã xóa bỏ chế độ nô lệ. Thế nhưng, các bang phía nam (Virginia, North Carolina, South Carolina, Georgia, Florida,… ) không đồng ý do có nhu cầu lao động nô lệ để hái bông. Những bang này đã cố gắng mở rộng chế độ nô lệ vào các lãnh thổ miền Tây mới (Kentucky, Tennessee, Alabama,…) để giữ phần về quyền lực chính trị của họ trong quốc gia.
Từ năm 1808, chính quyền Jefferson, Quốc hội cấm việc nhập khẩu nô lệ. Do đó, việc buôn bán nô lệ trong nước tăng nhanh do bởi nhu cầu lao động từ việc phát triển các đồn điền trồng bông ở cực Nam nước Mỹ. Hơn một triệu nô lệ ở các bang Thượng Nam (nơi có dư thừa lao động) bị đưa đến Cực Nam trong một cuộc di cư bắt buộc, nhiều gia đình bị phân tán, tổng dân số nô lệ ở miền Nam đã tăng đến 4 triệu người. Từ đó thành hình các cộng đồng người Mỹ gốc Phi ở Cực Nam.
Đến năm 1850, miền Nam với sự giàu có mới nổi nhờ trồng bông, đe dọa ly khai khỏi Liên bang và căng thẳng tiếp tục gia tăng. Năm 1861 Abraham Lincoln đắc cử tổng thống, ông muốn thay đổi dự luật để xóa bỏ thể chế nô lệ, nhưng Liên minh miền Nam (South Carolina, North Carolina, Florida, Alabama, Arkansas, Mississippi, Texas,…) phản đối chính sách cởi mở này và tuyên bố ly khai chính phủ liên bang và thành lập chính phủ riêng do Jefferson Davis làm tổng thống. Chính quyền Abraham Lincoln không công nhận chính phủ liên minh miền Nam này. Khi quân miền Nam tấn công đồn Sumter, Nội chiến Hoa Kỳ bùng nổ.
Cuộc nội chiến đẫm máu đã giúp cho người da đen thoát khỏi kiếp nô lệ, được mô tả là thành quả to lớn của cuộc chiến. Lần đầu tiên trong lịch sử người da đen được đi bầu cử. Tuy vậy, người da đen vẫn không được trao quyền bình đẳng như người da trắng, chính phủ Mỹ thất bại trong việc trấn áp tàn dư của miền Nam, trong 25 năm sau đó, nhiều bang ở Mỹ đã đề ra rất nhiều đạo luật mang nặng sự phân biệt chủng tộc. Quân đội liên bang đã không bảo vệ người da đen trước bạo lực và đe dọa từ các nhóm người da trắng như tổ chức Ku Klux Klan thành hình vào 24/12/1865, một tổ chức chuyên khủng bố người da đen và cả một số người da trắng chống chế nộ nô lệ.
Phải tới 100 năm sau, nước Mỹ mới chính thức bãi bỏ các điều luật mang tính phân biệt chủng tộc chống người da đen và có một tổng thống xuất thân từ miền Nam là Lyndon Johnson (nắm quyền giai đoạn 1963-1969).
Ngày xưa, vấn đề nô lệ đã chia rẽ Nam-Bắc dẫn đến nội chiến. Ngày nay, nạn kỳ thị chủng tộc tiếp tục chia rẽ nước Mỹ ?
Ngô Khôn Trí
Gửi ý kiến của bạn
