Cách nay 45 năm, 1975, cũng vào tháng 3, cuộc nội chiến huynh đệ tương tàn, chiến tranh ý thức hệ đi tới chặng chót, và kết thúc vào cuối tháng 4.
Trên thế giới, không phải chỉ có An Nam nồi da xáo thịt, củi đậu nấu hạt đậu. Nước Mỹ cũng từng phải chiến tranh nam bắc chết biết bao người rồi mới thống nhất. Người Ý chia làm hai phe hai miền bắn giết hơn 3 chục năm trước khi hàn gắn thành nước Ý bây giờ. Người Đức suốt từ năm 1945 tới 1991 đông tây mới chính thức hòa hợp, bắt tay nhau chấm dứt sự phân rã hận thù. Ngay cả Tàu cộng cũng đánh nhau chí chết từ bắc xuống nam, từ đông sang tây rồi mới như bây giờ. Nói thế để thấy rằng “đường vinh quang xây xác quân thù” đâu phải chỉ được đầu tư ở xứ ta.
Nhưng… Vâng, xứ ta vẫn khác biệt. Ngạo nghễ. Tất cả những nước kia, kể cả Tàu cộng “anh em như môi với răng”, nó làm gì ta cũng bắt chước, thế nhưng đánh nhau xong là… xong. Không ngạo nghễ “thế ta là thế đứng trên đầu thù” nữa, buông súng là cho qua mọi giận hờn, khác biệt, cùng gác lại quá khứ, cùng sống với hiện tại, cùng nhìn về tương lai.
Không còn hơn thua, tôi thế này anh thế kia, tao thắng cái này mày thua cái nọ. Không khoét vào nỗi đau của nhau nữa. Không rầm rĩ hét hò say chiến thắng, cái sự say cuồng chẳng khác gì khoét sâu vào vết thương của kẻ khác, chẳng khác gì miệng thì bảo hòa giải hòa hợp, tay thì nắm chặt lưỡi lê thách mày cứ vào đây ông đâm lòi ruột mày.
Người ta cứ thường nói với nhau câu của ông nhà văn người Trung Á “Nếu anh bắn vào quá khứ bằng súng lục thì tương lai sẽ bắn anh bằng đại bác”, ý rằng phải biết nhớ tới, tôn trọng quá khứ. Tôi thì tôi không thích câu đó, bản thân nó đòi bắn này bắn nọ là tôi không thích rồi. Đánh nhau giết nhau mãi chửa chán hay sao. Quá khứ, hãy để cho lịch sử quản lý. Nó là một phần của lịch sử, đừng mỗi năm lại lôi nó ra để khơi dậy hận thù, để tự sướng, đánh bóng cho mình. Không quên quá khứ, nhưng đừng đồng nhất nó với việc ca hát lau chùi vết máu của nó mỗi năm.
Cuộc thắng thua ở trên đời, khó tránh khỏi. Chỉ có điều, thắng chưa hẳn đã là kẻ anh hùng quân tử, chưa hẳn đã thoát khỏi tâm địa tiểu nhân.
Bao giờ tháng 3 và tháng 4 thoát được nạn ca hát, đỏ cờ, rầm rĩ cả trong đời lẫn trên tivi thì khi ấy xứ này mới thực sự yên hàn, gắn bó, hòa hợp, yêu thương nhau, xóa đi những cách biệt. Điều đó, người cộng sản không làm được. Nó sẽ được chứng minh trong tháng 3 và tháng 4 này.
