Bản quyền hình ảnh Getty Images Nghiên cứu cho thấy ta thường nghĩ rằng người trẻ thì quan hệ tình dục nhiều hơn so với những gì diễn ra trong thực tế - và đàn ông có cái nhìn đặc biệt lệch lạc về đời sống tình dục của phụ nữ trẻ.
Là một phần trong nghiên cứu dài hạn của Công ty nghiên cứu thị trường và tư vấn toàn cầu Ipsos về nhận thức sai lầm, được công bố trong cuốn sách mới có tên "Sự nguy hiểm của nhận thức" (The Perils of Perception), chúng tôi đề nghị những người ở Anh và Mỹ đoán xem những người ở độ tuổi 18-29 ở đất nước họ quan hệ tình dục bao nhiêu lần trong bốn tuần gần nhất.
Mức đoán trung bình về nam thanh niên ở cả hai quốc gia là họ quan hệ tình dục khoảng 14 lần trong tháng rồi. Nhưng con số thực chỉ là năm lần ở Anh và bốn lần ở Mỹ, theo một khảo sát chi tiết về hành vi tình dục.
Suy đoán này của ta có nghĩa là trung bình, nam thanh niên quan hệ tình dục cách nhật - khoảng 180 lần một năm - so với thực tế chỉ là khoảng 50 lần.
Nhưng đó không phải là mức đoán sai ghê gớm nhất trong suy đoán của ta. Đàn ông thậm chí còn đưa ra con số khác xa hơn nhiều so với đáp án đúng khi họ suy đoán về đời sống tình dục của phụ nữ trẻ, ở cả Anh và Mỹ.
Đàn ông nghĩ rằng phụ nữ trẻ sẽ có quan hệ cực kỳ nhiều - 22 lần một tháng ở Anh và 23 lần một tháng ở Mỹ.
Suy đoán trên thì tương được với việc trung bình phụ nữ trẻ có quan hệ tình dục tất cả các ngày từ thứ Hai đến thứ Sáu, cộng với hai hoặc ba lần trong một ngày đặc biệt nào đó mỗi tháng. Trong thực tế, con số này chỉ khoảng 5 lần.
Bản quyền hình ảnh Getty Images Cũng giống như rất nhiều lầm tưởng của chúng ta, lý giải nguyên nhân cho điều này là ta suy nghĩ cách nào và ta được mọi người kể gì cho nghe.
Sự sống sót của giống loài chúng ta rõ ràng phụ thuộc vào tình dục. Nhưng nó cũng là tâm điểm cho sự lầm tưởng.
Không giống với nhiều hành vi cơ bản khác của con người, nơi ta có thể hiểu rõ hơn về thông lệ xã hội qua việc quan sát, tình dục hầu hết đều xảy ra đằng sau cánh cửa đóng kín (và tình dục mà đám đông có thể quan sát lại không thể hiện chính xác và đầy đủ sự bình thường của nó).
Vì không thể tiếp cận nhiều thông tin đối sánh trong thực tế đời sống, ta chuyển qua các nguồn "có thẩm quyền" khác: như các cuộc tán dóc trên sân chơi hay trong phòng thay đồ, những khảo sát không rõ ràng, cách báo chí tường thuật theo kiểu ngoan hiền và phim khiêu dâm. Những kênh này đem lại ví dụ cực đoan và giai thoại không đáng tin cậy bóp méo cái nhìn của ta trước thực tại.
Trong cùng khảo sát, chúng tôi yêu cầu người ở ba quốc gia đoán xem người dân nước họ có bao nhiêu bạn tình khi họ đến ngưỡng tuổi 45-54.
Ở câu hỏi này, thực ra mọi người rất chính xác khi đoán ra số bạn tình trung bình của đàn ông.
Con số ở Úc và Anh trung bình là 17 bạn tình khi đàn ông đến 45-54 tuổi. Ở Mỹ là 19 người. Con số suy đoán trung bình gần như khớp với số này.
Nhưng mọi chuyện thú vị hơn khi chúng tôi so sánh phụ nữ với đàn ông. Đầu tiên, yếu tố nổi bật là với dữ liệu thực. Đó là số bạn tình mà phụ nữ nói họ có theo khảo sát về hành vi tình dục thấp hơn rất rất nhiều so với số bạn tình mà đàn ông nói họ có.
Trong thực tế, phụ nữ cho biết họ có chỉ khoảng chưa tới một nửa số bạn tình so với nam giới. Đây là một trong những câu hỏi hỏi búa về cách đo đếm hành vi tình dục: ngay cả trong những khảo sát về tình dục có chất lượng cao nhất, thì rõ ràng về mặt thống kê không thể có kết quả như vậy.
Bản quyền hình ảnh Getty Images Giả dụ như cả đàn ông lẫn phụ nữ đều đang kết đôi, và họ có tỷ lệ gần như bằng nhau trong nhóm dân số (dị tính), thì các con số lẽ ra nên gần bằng nhau.
Có một số lý giải cho điều này - từ việc đàn ông có quan hệ với gái điếm đến việc mỗi giới hiểu câu hỏi [trong khảo sát] khác nhau (ví dụ, liệu phụ nữ có không coi một số hành vi là hành vi tình dục nhưng đàn ông thì lại coi là có hay không).
Nhưng có vẻ như là sự pha trộn trong xu hướng sơ sơ và sẵn sàng của đàn ông khi những con số này kết hợp với sự cố ý hay vô tình trong việc nói tăng lên số bạn tình thật của họ, còn phụ nữ lại có xu hướng nói giảm xuống số lượng này.
Trong một nghiên cứu, phụ nữ được kết nối với máy phát hiện nói dối giả đã cho thấy con số bạn tình cao hơn rất nhiều
Con số mà đàn ông suy đoán về phụ nữ Mỹ cao đến mức lố bịch như vậy phần lớn là vì có một số ít đàn ông Mỹ cho rằng phụ nữ Mỹ có số lượng bạn tình cực kỳ nhiều. Trong thực tế, có khoảng 20 người đàn ông Mỹ trong số 1.000 người tham gia khảo sát đã đoán tới con số 50 hoặc (đôi khi) nhiều hơn, và đó là lý do làm chênh lệch dữ liệu.
Sự nhầm tưởng của ta tiết lộ rất nhiều về cách ta nhìn thế giới. Đó là manh mối xuất sắc cho thấy những định kiến sâu xa trong ta, khi suy đoán về điều gọi là "bình thường" của ta là tự động và không được kiểm soát.
Trong nghiên cứu này, những suy đoán cho thấy cái nhìn lệch lạc đáng sợ về người trẻ và phụ nữ đến từ một nhóm nhỏ đàn ông.
Cũng như những nhầm tưởng khác, câu trả lời không phải là nhồi cho mọi người thật nhiều thông tin để điều chỉnh quan điểm, mà còn là làm sao xử lý những nguyên nhân ẩn bên dưới - như cách ta đã được cho biết điều gì và cách ta nghĩ có thể dẫn nhiều người đến sự sai lầm tới mức nào.
Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.
